Duela hilabete 2023ko zifrekin egin zuen bezala, Iruñerriko hiri-garraioko LABeko sekzio sindikalak —jendartean “billabesak” deitzen zaio eta gaur egun TCC enpresak kudeatzen du— 2024ko lehen hiruhilekoko zenbakiak aztertu ditu, eta egiaztatu du aurtengo aparteko orduak eta ordu osagarriak iragan urtean tarte berean eginikoak baino %81 gehiago direla. Hartara, eskandaluzko igoera horrek horrela jarraituko balu urte osoan, ordu horiek guztiak lanaldi osoko 29 lanposturen baliokideak izanen lirateke.
Duela hilabete, TCCko LABeko sail sindikalak salatu zuen, bai Lan Ikuskaritzan, bai publikoki hedabideetan, 2023an eginiko aparteko orduen eta ordu osagarrien kopuru izugarria. Zehazki, 25.176 aparteko ordu eta 2.431 ordu osagarri izan ziren kontratutik kanpo; guztira 27.608 ordu, lanaldi osoko 16 lanposturi dagozkienak. LABen aburuz, kopuru horiek aberrazio bat dira, eta horregatik salatu zituen, agerian uzten baitute ez dagoela konpromisorik lana modu ekitatiboan banatzeko, enpresa pribatuak neurriz kanpo erabiltzen dituela bere langileak diru irabazteko asmoarekin, eta erakunde publikoek ez dituztela enpresak kontrolatzen.
Bada, 2024ko lehen hiruhilekoko aparteko orduen eta ordu osagarrien kopurua aztertzean, harridura handia izan da; izan ere, lanaren antolaketan gehiegikeria hori zuzendu beharrean —nahiz eta neurri txiki batean izan zitekeen—, dinamika aberrante anitzez gehiago handitu da. Hala, 2023ko lehen hiruhilekoan aparteko orduen eta ordu osagarrien metaketa 3.250,52 ordukoa izan zen, baina 2024ko lehen hiruhilekoan 5.885,46 ordu metatu dira. Iaz baino %81,06 gehiago. Beraz, 2023ko kalkuluaren arabera lanaldi osoko 16 lanpostu galarazten ari zirela adierazten bazen, %86ko igoera urte osoan mantenduko balitz, 2024an ezabatuko liratekeen lanpostuak 29 izanen lirateke.
Zergatik ahalbidetzen dituzte erakunde publikoek langileendako erabat esklabo diren praktika horiek, eta zergatik ahazten dute politika sozial justuak aplikatzea ekonomikoki ahulenak diren kolektiboei? Zergatik ateratzen da justizia hain merkea enpresa pribatuendako, Lan Ikuskaritzan isun bat ordaintzeak langile gehiago kontratatzea baino gehiago konpentsatzen badu?
LABek egoera zentzugabe hori betikotzen duten eragile guztiei dei egin nahi die, behingoz, gaiari behar bezala heldu eta dinamika zital horri buelta eman diezaioten. LABek lana ekitatez banatzearen alde egiten du, langile guztiendako baldintza duinak ezarrita, eta horregatik, behin eta berriz salatzen jarraituko du aparteko orduetan oinarritzen den lanaren kudeaketa.