Mobilizazioa egin dugu Bizkaiko Foru Aldundiaren aurrean, “Oinarrizko zerbitzuekin ez da negoziorik egiten. Zerbitzu publikoak, publiko!” leloarekin. Behin eta berriz salatu dugun bezala, gizarte-zerbitzu guztien egoera kezkagarria da, bai asistentziari dagokionez, bai lan-baldintzei dagokionez.
Pandemiak agerian utzi du zerbitzu horiek berebiziko garrantzia dutela, eta egoera are gehiago larritu du. Agerian utzi du kudeaketa pribatuko gizarte-zerbitzuen egungo eredua, non lehentasuna ematen baitzaie onura ekonomikoei zerbitzuaren kalitateari eta zer baldintzatan ematen den. Bertan, EAJko kargudun ohiei lotutako bezero-sare garrantzitsu baten onura eta interes izugarriak tartean daude, hirugarren adinekoen egoitza-zentroetako enpresa kudeatzaileen sare garrantzitsuak islatzen duen bezala.
LAB sindikatuarentzat erabatekoa da zaintza-sistema birformulatzeko beharra, bai zaintzaren ikuspegitik, bai lan-baldintzenetik, bai zaintza-sistemara sarbidetik eta sistemaren kudeaketatik, eta baita zaintza-sistema publiko, unibertsal, kalitatezko eta doakoaren sistema integrala eraikitzearena ere, langileek egiten duten funtsezko funtzioa aitortuz.
Gizarte-zerbitzuak birformulatzeko beharrezkoa den dinamika horren barruan, 14.000 sinaduratik gora bildu genituen gizarte-zerbitzu guztietarako arautze egoki baten beharra bermatzen zutenak. Honetan, arreta-ratio nahikoak sartu beharko ziren, kopuruz, kategoriaka eta aurrez aurrekoak, zerbitzuen antolaketa erabiltzaileen beharretara eta langileen lan-eskubideetara egokituta egongo zela ziurtatuz, eta lan-osasuna bermatuz.
Ildo horretan, Eusko Legebiltzarrak 2016an Eusko Jaurlaritzari eskatu zion eguneratu zitzala gizarte-prestazioak eta zerbitzuak arautzen dituzten dekretuak, ratioak eta langileei dagozkien beste gai batzuk zehazten dituztenak. Ratioak zehazterakoan erabiltzaileen, ordezkarien eta lan-kontratuko langileen partaidetza teknikoa izatea eskatu zuen, eta kalitatezko zerbitzu publikoak eta langileen lan-baldintza duinak bermatzea.
Hala ere, Eusko Jaurlaritzak hirugarren adinekoentzako egoitza-zentroetarako dekretu bat onartu zuen 2019ko abuztuan, langileen eta erabiltzaileen parte-hartzerik gabe. Aurkeztutako alegazioak ere ez zituen kontuan hartu. Dekretuan ezarritako arreta-ratioek ez dute langile kopurua handitzen, eta ez du aurrez aurreko ratiorik ezartzen, kategorien arabera, erabiltzaileen benetako profilak kontuan hartuta. Enplegu eta Gizarte politiketako Sailaren txosten juridikoak berak adierazten zuen ez zegoela justifikaziorik eta objektibaziorik ezarritako ratioak ezartzeko.
2019 amaieran, Eusko Legebiltzarrak berak eskatu zion Eusko Jaurlaritzari dekretua berrikusteko, funtsezko gaietan kalitatezko arreta bermatzeko, besteak beste, arretarako ratio egokiekin.
Ezarritako arreta-ratio horiek eragotzi egiten dute erabiltzaileen eta langileen eskubideak betetzea, eta lan-arrisku larriak izatera kondenatzen dituzte, lan-erritmo eta -karga handiak dituztelako.
LAB sindikatutik uztailaren 12ko hauteskundeetatik sortuko den legebiltzar berriari eta alderdi politikoei eskatzen diogu bete ditzala legebiltzarrean bertan hartutako konpromisoak. Txaloak gainditzeko garaia da. Eusko Jaurlaritzari eskatzen diogu bermatu ditzala erabiltzaileek pertsonengan zentratutako esku-hartzea jasotzeko eta langileen eskubideak lan-baldintza ezin hobeetan bermatzeko dituzten eskubideak, lan-arriskurik eta prekarietate-faktorerik gabe. Hori da zaintza-sistema publikoa, unibertsala, doakoa eta kalitatezkoa bermatzeko oinarria.