Enpresa itxierak, enplegu suntziketa eta sare produktiboa bera kolokan jarraitzen dute, nahiz eta Eusko Jaurlaritzatik politika industriala oinarri gauzak ondo egiten ari direla behin eta berriz esan. Zoritsarrez errealitateak politikoen titularrak ireinsten ditu, langileek pairatzen dituzten erasoen aurrean bakardade egoera nagusituz.
Industriaren pisuaren galera ez da krisi honetan hasi, suntziketa iraunkorra duela 30 urte hasi zen, baina krisi honek agerian utzi du gobernuaren politika industrialaren planteamenduak dituen mugapenak egoera integralariri benetan buelta eman ahal izateko. Azken urteetan, 2008-2013 epean, metalak sare produktiboaren %15a galdu du eta enplegu zenbakiak oinarri sektore manufaktureroak enpleguaren %26a galdu egin du. CAVen Eusko Jaurlaritzak argitaratutako enplegu zensoa oinarri 60,000 enplegu suntsitu egin dira. Eusko Jaurlaritzaren interbentzioa eremu honetan erabat kontinuista, eta multinazionalekiko eta kapital handiekiko erabat menpekoa.
Sindikatuak askotan errepikatzen du: Euskal herriak badu sare produktibo handia eta dibertsifikatua, langile kualifikatuak eta inoiz eduki dugun gazteriarik formatuena. Klabe hauek oinarri indargune nahiko ditugu EHko langileei beste eskaintza bat egiteko, aberastasunaren eta enpleguaren banaketan oinarritutako eskaintza, balio erantsian eta industrian oinarritzen den eskaintza bat egiteko. Baina, I+Dan eta inbertsioan atzean geratzen ari gara
Iniziatiba publikoa, ekimen politikoa horra begira egon behar da. Eusko Jaurlaritzak bere buruari galdetu behar dio: Estatuak Dekretu bidez eskainitako erreforma zikloa oinarri EHko langileei balio erantsian, enpleguan eta aberastasunaren banaketan oinarritutako eskaintza bat egin daiteke? LABek dio ezetz.
Estatuak hartutako erabakia da alde batetik kostuetan konpetitzea da. Hau da, España Europako Txinan bihurtu. Eta beste alde batetik soldatak dibidendoaren bermatzailea izatea, soldata eta baldintzak iraunkorki erasotuak izateko egoera juridikoa sortu epe motzeko enpresa handien dibidendoen nahia bermatzeko. Lan kostuak eta baldintzak ez dira eta ez dira oztopo izango, honela laburtu daiteke estatuak egiten duen eskaintza.
Balio erantsian oinarritutako jarduera ekonomikoan formakuntzak balio zentrala du, langileak iraunkorki bereganatutako formakuntzak balio zentrala du. Pertsonek balio zentrala dute. Estatuak eskeinitako eskeman pertsona epe motzeko bariable ekonomiko izaerara mugatzen du, balio gabeko bariable ekonomikoak dira.
Horregatik Eusko Jaurlaritzak erabaki behar du, edo estatuko dekretuak oinarri industriaren suntsiketaren aurrean erabaki berririk ez hartu edo benetan iniziatiba politiko oinarri bide propio bat eskaintzea hemengo sare produktibo eta langileei. Gaur egun praktikan, estatuko eskaintza eta Eusko Jaurlaritzaren eskaintza berdina da, koste sozialean oinarritutako jarduera ekonomikoa.
Eusko Jaurlaritzaren lan eskeman irabazle bakarra patronal handia da, konpromiso sozial gabeko subentzio politikak aurrera egiten duelako nahiz eta langileen baldintzak eta enplegua erasotzen jarraitu. Tapia periodikoetatik enteratzen da itxiera berri batetaz enpresa handiek badakitelako diru publikoa, subentzio politika, ez dagoela zalantzan. Baina Eusko Jaurlaritza benetan kezkatu behar diona da langileen egoeran Tapia medioen bidez enteratzea edo aurretik jakitea ez dagoela ondoriorik, langileak enpresa handien erabakien aurrean umezurtz daudelako.
Adibideak behin eta berriz errepikatzen dira. Tapiak atzo esan zuen Candy bideragarria dela. Zer egingo du berak eta bere ekipoak itxiera eman ez dadin?Cables multinazionalak, irabazi haundiak metatzen dituen itxiera baten aurrean, Jaurlaritzak proposatzen duen irtenbidea indemnizazio altuak negoziatzea da. Hala ere, LABek, enpresaz enpresa enpleguaren aldeko borrokan aurrera egingo du, egiten ari garen bezala bideragarriak diren enpresen itxieratan, proiektu industrial berriak martxan jartzeko borrokan. Tamalez, langileak umezurtz daude, eta askotan eurak dira ehun industrialaren defentsa egiten duten bakarrak.
Bidegurutze batean gaude eta hau da iniziatiba politikoetarako momentua. LABek irteera bide propioan, bide berrian kokatzen du, berriro ere eztabaidak honela kokatuz:
-Langile eta gazteriari aitortza. Lan harreman eredu berri bat beharrezkoa da langileak bariable ekonomiko bat ez izateko, balio erantsiaren subjektuaren aldeko aitortza beraz egin behar da. Lan harreman eredua eta eredu produktiboa edo garapen eredua, eskutik doaz. Milaka ikasketak argi esaten dute lan kostuen murrizketen bidetik ez dagoela lehiakortasunik, soilik epe motzeko dibidendoa.
-Sare produktiboaren aitortza. Subentzioen konponente soziala bermatu behar da. Diru publikoa erantzunkizun soziala bereganatzen duenarentzat, izan enpresa handia zein txikia.
-Erabaki propioak hartu politika energetikoan eta enpresen finantziazio arazoen aurrean. Alternatiba errelaka eskeini eremu industrialari.
-Eremu publikoaren benetako interbentzioa Ehko ekonomiak dituen sektore estrategikoak bermazteko. Estrategiakoak badira horri begirako benetazko interbentzioa egon beharko da.
Urgentziaz erabaki politiko hauek hartzen ez badira, enpresak ixten jarraituko dute; langabezia, prekarietate eta pobrezia egoerak areagotu egingo dira eta sortzen den aberastasuna gero eta okerrago banatua egongo da, gizartearen dualizazioan urrats berriak emango direlarik.