Iragan asteburuan bi Euskal langileren heriotzen berri izan dugu, garraiolari bat Lleidan eta langile autonomo batena, Gasteizen. Gure elkartasuna eta besarkada beroena hurbilekoei.
2024an dagoeneko 20 Euskal langile hil dira istripuz. Zenbaketa hontan ezinezkoa da laneko gaixotasunek eragindako hildako kopurua ezagutzea, Mutualitateek, enpresarien elkarteak direnek, datu hauek ezkutatzen dituztelako.
Gasteizen 54 urteko A.A.C. langile autonomoa hil zen, ostiralean lan istripu oso larria izan ondoren. Autonomoek garesti ordaintzen dute prebentzio eza, izan ere legeak berak bazterturik uzten ditu, hau da, prebentzio legeak ez die eragiten (salbuespen gutxi batzuez gain). Salatu behar dugu administrazioak autonomoak gutxiesten dituela, bigarren mailako langile bezala hartzen baititu. Badira hainbat faktore gainera autonomoek pairatzen duten prekarizazio honen atzean: askotan “autonomo-faltsu” bezala aritu behar izatea, langile bezala eskubide asko galduz edota lana eta bezeroak ez galtzeagatik arrisku egoerak beraien gain hartu izaten dituzte, muturreko prekarietatearen adibidea azken hau.
Urteak daramatzagu salatzen patronalak ez duela lan osasunerako araudia betetzen, agintarien beste alde batera begiratzen dutela. Ekuazio honetan autonomoak dira gainera azken katebegia.
Gaur, Urkullu lehendakariari eta bere patronal lagunei zuzentzen diegun azken kontzentrazioa da. Ziklo baten amaiera. 2012ko abenduan kargua hartu zuenetik 444 langile hil dira lan istriputan (laneko gaixotutasunez hildakoez aparte). Hau da Urkulluren legatua, bere zerrenda beltza. Askotan ikusi dugu lehendakaria bere lagun enpresariekin, absentismoa izan du askotan hizpide, sindikalisten aurrez aurre jartzen,… baina ezer ez lan istripuen inguruan. 444 langile ez dira bueltatu etxera bizirik eta lehendakariak ez du egin inolako adierazpenik, ez du hartu erabakirik eta babestu du patronalaren inpunitatea.
Kasu esanguratsuena Zalbibarreko zabortegikoa izan zen, zeinetan 2 langile, Alberto Sololuze eta Joaquin Beltran, hilda zeudenean Urkulluk ez zuen ezertxo ere egin nahi eta azkenean herri presioaren eraginez hara joan behar izan zen arrastakak ia-ia. Pasarte horrek ondo islatzen du patronalaren inpunitatea eta instituzioen utzikeria, segurtasun neurriak, baita ingurugirokoak ere, bete gabe langileak hiltzen direnean.
Eta hori da gaur berriro ere exijitzen duguna: patronalak legea ez betetzeko inpunitatearekin amaitu behar dela, erabaki politikoak hartu behar direla eta langileon bizitza eta osasuna agenda politikoan egon behar direla.
Honi guztiari buelta emateko ordua iritsi da, instituzioetan, lantokietan, kalean,… eta horretan lanean jarraituko dugu gaur Gasteizen elkartu garen sindikatuok.