PSN-k, Geroa Baik, Podemosek eta IEk 2019an sinatutako Akordio programatikoan oinarriturik, Carlos Gimeno Hezkuntzako kontseilariak Nafarroako Eskola Kontseiluaren eta, ondorioz, bertako kide garen kontseilukideen esku utzi zuen Nafarroako Hezkuntza Itun Soziala adosteko lana.
LABek behin eta berriz adierazi zuen ez zegoela ados itun hori egiteko moduekin eta denborekin: oso epe laburra eman zuen eta Ituna egiteko enkargua, gainera, adituei beharrean kontsultoria bati esleitu zion. Horren aurrean, LABek Nafarroako hezkuntza-komunitateari dei egin zion, emankorra izango zen prozesu bat bultza zezan. Baina azkenean, behin eta berriz iragarri genuen bezala, Itunaren emaitza etsigarria izan da.
Ituna ez da originala, ez du ezer berririk jaso eta une honetan ditugun erronkei ere ez die aurre egiten. Puntuetako asko literatura hutsa dira, zehaztasunik gabeak eta, LABen ustez, asko hobetu daitezkeenak.
Euskarazko irakaskuntzari dagokionez, zonifikazioa eta borondatezkotasunera mugatzen du, erreferentziazko atzerriko hizkuntzetako elebitasun- eta ikaskuntza-programei alfonbra gorria zabaltzen dien bitartean. Beraz, familiek ezin dute aukeratu seme-alabentzat nahi duten komunikazio-, jolas- eta bizi- hizkuntza.
Publiko-pribatua dikotomiari dagokionez, gaia zuzenean baztertu izan da, denak berdin jarraitzen du eta ez du gure helbururantz -eskola publiko komunitario baterantz- pausorik ematen. Trantsizioan Elizaren eskolei eman zitzaizkien erraztasunei eta pribilegioei, ordea, eutsi egiten die. LABek egungo eskola publikoaren eta bokazio publiko/komunitarioko itunpeko eskolaren arteko konfluentzia estrategikoa defendatzen du, hezkuntza-helburu elitistak dituzten eskolak alde batera utziz.
Bestalde, Itunak jasotzen du kalitate-maila egokiak bermatuko dituzten ratioak lortu behar direla, ikastetxeei, irakasleei eta gainontzeko langileei egonkortasuna emango dieten ratioak. Helburu horrekin erabat ados, baina gogorarazi nahi diogu Gimeno jaunari puntu hori jasota dagoela jada Nafarroako Irakaskuntza Publikoaren Kalitatea Hobetzeko Itunean, zeina bete ez den -eta 2022ko abuztuaren 31tik iraungita dago-, neurri batean bere legealdi osoan gaiari heltzeko ahaleginik egin ez duelako.
Gainera, adostutako puntu asko “Administrazioak hartzen duen esparruaren mende” geratzen dira, hau da, une bakoitzean ezartzen diren dekretuen eta aginduen arabera aplikatuko dira –ikastetxeen autonomia edo hezkidetza-programak, esaterako–. Dagoeneko indarrean urteak daramatzaten beste puntu batzuk berrikuntza gisa saldu dizkigute Itunean sartuz, baina kea besterik ez dira -hornidura zaileko lanpostuagatiko pizgarria, adibidez-.
Amaitzeko, LABek azpimarratu nahi du eskola publiko komunitario, euskaldun, feminista, doako, laiko, naturarekiko errespetuzko eta inklusibo baten alde lanean jarraituko dugula.