Nafarroako Gizarteratze eta Laneratze enpresen sektoreko langileen lan baldintzak hobetzea #LortuDugu

LABen ekintza juridiko eta sindikal onari esker, Nafarroako Gizarteratze eta Laneratze enpresen patronalak jakinarazi berri du erabaki dutela Estatuko Esku-hartze Sozialeko hitzarmena enpresa guztietan aplikatzea, salbu eta hitzarmen propioren batek edo jarduera espezifikoren batek arautzen dituen enpresetan. Horrek hainbat hobekuntza ekarriko ditu soldatetan eta eskubideetan (osagarriak, bajak, lanaldia, baimenak, etab.), bai laneratzeko prozesuan dauden pertsonei laguntzen dieten langileentzat, bai pertsona horientzat beraientzat. Lehen urrats hau oso garrantzitsua eta beharrezkoa da lan baldintzak duintzeko, eta hurrengo urratsa izan beharko litzateke Nafarroako hitzarmen sektorial baten negoziazio mahaia irekitzea.

Sektorea ez dago oso sindikalizatua, eta enpresa horiek 500 pertsona inguru enplegatzen dituzte; alde batetik, gizarteratzeko eta laneratzeko prozesuan dauden pertsonak laguntzen eta artatzen dituzten langileak; eta, bestetik, pertsona kalteberak edota gizartean bazterketa egoeran daudenak edo egoera horretan egoteko arriskuan daudenak, prozesua osatu arte gehienez hiru urtez kontratatu daitezkeenak. Orain, LAB sindikatuaren ekintza juridiko eta sindikalari esker, gizarteratzeko eta laneratzeko enpresetako langileek beren lan balditzak hobetuko dituzte.

Laneratzeko prozesuan dauden pertsona gehienek lanbidearteko gutxieneko soldata kobratzen dute modu sistematikoan eta justifikaziorik gabe. Patronalak argudiatzen zuen ez dutela sektoreko hitzarmen kolektiborik haiek arautzeko, eta, gainera, laneratzeko prozesuan dauden pertsonak lanbidearteko gutxieneko soldatari lotuak izango liratekeela, nahiz eta ez zuten argudio handirik. Enpresa batzuek jardueraren hitzarmena aplikatzen zuten, beste batzuek hitzarmen propioa eta askok bat ere ez.

Irmo defendatu izan dugu 2019az geroztik enpresa horiek Estatuko Esku-hartze Sozialeko hitzarmenak arautzen dituela, lanean sartzen ari diren pertsonak ere hala daudela eta gutxienez 4. multzoari dagokiona ordaindu behar zaiela. Hori litzateke enpresa horietan aplikatu beharko litzatekeen gutxieneko soldata, nahiz eta badakigun batzuek baldintza handiagoak aplikatzen dituztela; ados gaude horrekin eta ongi baloratzen dugu.

Hala, 2020an epai aintzindari bat irabazi genuen, eta 2021ean Nafarroako Justizia Auzitegi Nagusiaren errekurtsoa ere irabazi genuen, zeinetan judizialki onartu eta berretsi baitzen LAB sindikatuaren jarrera: berariaz esaten da gizarteratze eta laneratze enpresak Estatuko Esku-hartze Sozialeko hitzarmenaren funtzioen eremuan daudela, eta lanean sartzeko prozesuan dauden langileak ere hitzarmen horren eremu pertsonalaren barruan daudela.

Horren ondoren, betiere lan-baldintzak hobetzeko asmoz, Nafarroako gizarteratze eta laneratze enpresen lehen hitzarmen sektorialaren negoziazio mahaia irekitzen saiatu zen 2023ko otsailaren 9an. Baina EINA patronalak uko egin zion gonbidapenari, eta egun horretan LAB, CCOO eta UGT sindikatuak bakarrik agertu ginen. Egun horretan bertan, LABetik beste sindikatuei proposatu genien bigarren saiakera bat deitzea; CCOOk begi onez ikusi zuen eta UGTk baztertu egin zuen. Beraz, EINA beste bilera batera deitu zen martxoaren 2rako. Egun horretan, LAB sindikatua eta EINA bakarrik bertaratu ginen, baina EINAk uko egin zion negoziazio-mahaia irekitzeari.

Joan den apirilaren 28an, Nafarroako Gobernuko Lan Departamentuarekin bildu ginen, gai horien guztien berri emateko.

Bada, urrats horiei esker eta gure ekintza juridiko eta sindikalaren ondorioz, EINAk jakinarazi berri digu aho batez erabaki dutela Estatuko Esku-hartze Sozialeko hitzarmena aplikatzea enpresa guztietan, salbu eta hitzarmen propioren batek edo jarduera espezifikoren batek arautzen dituenean. Horrek soldata eta eskubideak hobetzea ekarriko du (osagarriak, bajak, lanaldia, baimenak, etab.).

Azpiko koadroak erakusten du laneratze prozesuan dauden pertsonen urteko soldataren konparazioa eta agerian uzten du, dagokion hitzarmena ez aplikatzeagatik, pertsona horiek urteko soldatan zenbateko galera nozitzen duten:

Uste dugu Nafarroako gizarteratze eta laneratze langileen lan baldintzak hobetzeko lehen urratsa dela eta beharrezkoa dela. Baina ez gaitu asetzen eta ezin gara horrekin konformatu; beraz, hurrengo urratsa izan behar da hitzarmen sektorial autonomikoa negoziatzeko mahaia irekitzea, hau da, negoziazioa Nafarroara ekartzea eta gure errealitate soziolaboralaren arabera negoziatzea. LABe horretan jarraituko dugu, lortu arte.