Atzo arratsaldean, Servicio Navarro de Empleo – Nafar Lansare (SNE-NL)-ren Gobernu Kontseiluak 2021 – 2024 bitarteko enplegu-politika aktiboen plana berretsi zuen. Nafarroako enplegu planaren parte izango den SNE-NLren plan hori CEN, CCOO, UGT eta CEPES eragileek berretsi zuten. LAB sindikatua, ordea, plan horren aurka agertu zen, ez baitziren onartu langabeen kontratazioan aukera berdintasuna bermatzeko bere proposamen nagusiak.
Emakumeak, gazteak, migratzaileak, langabeak eta iraupen luzeko langabeak… Langile zaurgarrienen interesak defendatzea, gehiengo sozialaren bizi eta lan baldintzak hobetuko dituzten politika publikoak lortzea da LABek dituen helburu nagusietako bat bere ekintza sindikala garatzen eta parte hartzen duen gune guztietan. Eta halaxe egin du Servicio Navarro de Empleo – Nafar Lansare (SNE-NL)-ren esparruan ere, non sindikatu honek oinarrizko bost puntutan bilatu baitu akordioa, bere buruari aurrerakoia deitzen dion edozein gobernuk arazorik gabe onartu beharko lituzkeenak:
- Sare publikoa indartzea, Nafar Lansareren politikak egituratzeko ardatz gisa, enplegurako zerbitzu guztiak pixkanaka emateko. Inbertsio publikoa plantilla propioa handitzeko, eta kalitatezko prestakuntza eta orientazio propioa handitu eta bermatzeko.
- SNE-NLren aldeko apustua egitea, Nafarroako lan bitartekaritzaren eragile nagusia izateko enpresen eta ABLEen kontratazio diskriminatzailearen aurrean. Enpresentzako laguntza eta diru laguntza publikoak enplegu eskaintzaren eta eskariaren arteko harremana Nafar Lansareren bidez gauzatzearekin lotzea, aukera-berdintasuna bermatuz. Egun, SNE-NLk garatutako lan bitartekaritza ez da % 3ra iristen, eta ekimen pribatuaren eta ABLEen esku uzten da zerbitzu publikoaren funtsezko eginkizuna.
- Gazteen Enplegurako Bulegoa sortzea, Nafarroan gazteen lan eskaintza eta eskaria lotzeko. Bai eta hainbat gazte erakundek Nafar Lansareari lotuta egindako beste proposamen batzuk ere, “Gazteen talka-planean” jasotakoak.
- Diagnostiko integral bat egitea Nafarroako lan diskriminazioari buruz (sexua, generoa, jatorria, ideologia, sindikatu-afiliazioa). Diagnostiko horretan oinarrituta, lan diskriminazioaren aurkako neurri zehatzak hartzea.
- Kalitatezko enplegua: hitzarmena eta lan baldintza duinak betetzen direla kontrolatzea. Enplegua eta kalitatea bermatzeko klausulak.
Hala ere, Gobernuak beste behin ere amore eman du CENeko enpresarien aurrean, argi eta garbi baitute euren planteamenduak eta betoak. Beraien hitzetan, aipatutako enpresariek ekimen pribatua garatu eta zabaltzearen alde egiten dute, arlo publikoa ahalik eta adierazpen txikienera murriztuz. Eta egindako abisu argi batean, baieztatu dute ez dutela babestuko, ez orain, ez inoiz, diru publikoa SNE-NLren bidez lan bitartekaritza egitera lotzea. Dirua jaso arren, diru-emaileari zein baldintzatan eman behar dion esatera ausartzen dena boteretsua sentitu behar da.
Beraz, ondorioa argia da: beste behin ere, ABEEEn osagarri-akordioaren errealitateak erakutsi duen bezala (11.000 pertsonatik 600ek baino ez dute hartu, dirua Gobernuaren kontura izanik), edo LABek CEN patronalarekin duela urtebete enplegua ez suntsitzeko egin zituen bilerak, mahaiaren beste aldean ez dago akordioak lortzeko prest dagoen enpresaririk. Bestela esanda, ateak ixten dizkiete kalitatezko enplegua eta langileen kontratazioan aukera-berdintasuna bermatzea ahalbidetuko duten akordioei, batez ere emakumeei, gazteei eta migratzaileei.
Patronalaren betoen aurrean gehiengo sozialaren interesak defendatzeko determinazioa duen Gobernurik ere ez dago mahaian. Nola babestuko dugu SNE-NLren plana, baldin eta Gobernua ez bada gai aurrekontu partida zehatzekin adosteko SNE-NLren plantilla propioa handitzea eta sare publikoa indartzea? Nola nahi du LABek aipatutako plana sinatzea, Gobernuak berak argi ez badu SNE-NLk Nafarroako aukera-berdintasuneko kontrataziorako eragile nagusia izan behar duela eta bere laguntzak helburu horrekin lotu behar dituela? Nola, atea ixten baldin badiete gazte erakundeen ekarpenei? Berdintasunaz hitz egin al daiteke, Gobernuak Nafarroan diskriminazioaren aurkako neurriak garatzea eta diagnostikoa egitea berariaz jasotzeari uko eginez? Eta kalitateko enplegua titularra besterik izan gabe?
LABek ezin du onartu gazteak ABLEEn bidez egun batzuetarako lana aurkitzera kondenatuta egotea, edo Volkswagenen lan egin ahal izateko gure seme-alabek CCOO eta UGT sindikatuetan afiliatu behar izatea; ezta ere emakumeak diskriminatuak izatea eta langile guztien %13 baino ez izatea.
Egun batzuk barru, Elkarrizketa Sozialerako Kontseiluaren (eliteen elkarrizketa) esparruan, NA+, PSN, CEN, CCOO eta UGT sindikatuek hainbeste presionatu duten enplegu plana sinatuko da. Propaganda egingo dute, kalitatezko enpleguaz, berdintasunaz, prestakuntzaz eta laneko arriskuen prebentzioaz arituko dira. Hala ere, ezin gaituzte engainatu, negoziazio mahai batetik gatoz eta enpresaburuek uko egiten diote arazo horiek konpontzeko benetako neurri eraginkorrak hartzeari. Beraz, zein da Elkarrizketa Sozialerako Kontseiluaren eta enplegu planaren benetako eginkizuna patronalak bere erantzukizuna bere gain hartzeari uko egiten badio? Garaiak aldatzen dira, baina CEN, CCOO eta UGTren estrategia partekatua ez. Horrela, Elkarrizketa Sozialerako Kontseiluak eta enplegu planak CCOOren eta UGTren finantziazioari irtenbidea emango diote. Beraiek onartu dute, Prebentzioko Lurralde Ordezkaria berreskuratuko dute, horrek zer suposatzen du? Benetako iruzurra gizartearentzat, diru publikoaren kontura. Ayerdik (Geroa Bai) 400.000 € eman zizkien enpresetara 120 bisita egiteko. Horrek esan nahi du sindikatu bakoitzak 3.300 euro inguru jasoko zituela enpresa bat bisitatzen zuen bakoitzean. Horren aurrean, Institutu Publikoari bisita bakoitza 500 euro inguru kostatzen zaio, eta kopuru horrekin 24 teknikari kontrata ditzake.
Horrela, Txibite lehendakariak eta CCOO sindikatuak hizpide duten elkarrizketa eta akordioa horretarako bada, iraganera itzultzeko, bai, LAB sindikatuak nahiago du beraien txantxetatik at mantendu eta gure eskubideen alde borrokatzen jarraitu.
Horrela, Txibite lehendakariak eta CCOOk hizpide duten elkarrizketa eta akordioa honetarako bada, iraganera itzultzeko, LABek nahiago du beraien jukutriatik at mantendu eta Nafarroako langileen eskubideen alde borrokatzen jarraitu.
Izan ere, publikoki salatu nahi dugu enpresarien aldetik egondako proposamena beraien planarekiko LABen balizko ezezko baten aurka. Hala, CENek, CCOOk eta UGTk Gobernuari proposatu diote SNE-NLren planaren kontrola, ebaluazioa eta jarraipena planeko kideei mugatzea. Proposamen horrek zuzenean urratzen ditu zerbitzu horren estatutuak, eginkizun hori Gobernu Kontseiluko parte hartzaile guztiei baitagokie jarraipen-batzordearen bidez. Esaten digute gu garela parte hartzeari uko egiten diogunak; hala ere, parte hartzen dugunean, esan nahi digute nola egin behar dugun, baztertuak izateko mehatxupean, ez baikara haien jokoan sartzen eta ez baititugu edukiak partekatzen. LABek organo horietan duen presentzia hutsak, zehazki SNE-NLn, deseroso sentiarazten ditu hamarkada luzeetan zehar bere egitura eta jarduera diru publikoarekin finantzatzeko “txiringito” gisa erabili zutenak. Ez dute nahi inor kontrolean lekuko izan dadin, eta ez dute zalantzan jarri nahi bezeroen elkarrizketa sozial baten edukirik eza eta hutsegiteak beren interes partikularren mesedetan. Eskaera larri horrek agerian uzten du elkarrizketarako gonbidapenaren fartsa, Elkarrizketa Sozialerako Kontseiluaren oinarri den izaera antidemokratikoa, eta CCOO eta UGT elkarrizketa eta akordioak ulertzeko modua. Horregatik, enpresaburuek Elkarrizketa Sozialerako Kontseilua nahi dute, bertan edukiak erlatibizatu eta akordioak beren neurrira egiten direlako.
LABek ez du atzerapausorik onartuko demokratizazioan eta iraganera itzultzean, aurreko bezero-erregimenarekin, batzuentzat pribilegioetan eta beste batzuentzat bazterketan oinarrituta. Garaiak aldatu egin dira eta aukera dago beste zerbait egiteko. Hori dela eta, LABek Gobernuari eta, bereziki, Geroa Bairi, Podemosi eta Izquierda-Ezkerrari hausnarketa egiteko deia egin die. Aurreko Gobernuak bezeroen iraganari atea behin betiko ixteko aukera galdu zuen. Eskuina (NA+), PSN eta elite ekonomikoak berriro tentazioan erortzea eragozteko modu bakarra Elkarrizketa Sozialaren Kontseilua indargabetzea da.