Emakumeenganako Indarkeriaren Kontrako Nazioarteko Eguna da, eta elkarretaratzeak egin ditugu Hego Euskal Herriko hiriburuetan dauden Lan Ikuskaritzetan, "Saretu, elkartu, salatu eta borrokatu. Lantokietan autodefentsa feminista" leloarekin. Bilbon izan da LABeko idazkari nagusi Garbiñe Aranburu, eta neurriak exijitu dizkio Lan Ikuskaritzari berari, egoerak berehalako erantzunak behar dituelako. Era berean, dei hirukoitz bat egin du: "Emakumeei, elkartu, saretu eta borrokatzera. Erresistentzia harresia eraikitzera; gizonei, beste aldera ez begiratzeko. Ez izateko konplize; enpresei, protokolo errealak martxan jartzera".
Bilbon, Gasteizen, Donostian eta Iruñean mobilizatu gara, Lan Ikuskaritzen aurrean. Garbiñe Aranburuk adierazpenak egin ditu Bilbon, eta eskaera zuzena egin dio Lan Ikuskaritzari: "Sexu jazarpenaren aurrean berdintasun legeak aplikatzeko bitartekoak jarri behar dira eta jarraipena egin. Horregatik, eskatzen diogu lantokietan protokoloak martxan jartzea. Indarkeria matxista gabeko guneak izan daitezen; enpresak behartzea jazarpenaren prebentzioan eta gatazken konponbidean lan egiteko, eta protokoloen aplikazioari benetako jarraipena egitea eta prebentzioa eta formazioa lantzen direla bermatzea".
Hain zuzen ere, Garbiñe Aranburuk azaldu du aurtengo azaroaren 25ean indarkeria matxistaren aurka lantokietan autodefentsa feminista antolatzera deitu dugula. Izan ere, emakumeenganako indarkeria adiera ugari ditu, eta horien artean dago lantokietan ematen dena. "Egoerak gutxi salatzen dira: lana galtzeko beldurra, babes falta, mediorik edo borondaterik ez egoerari aurre egiteko, gure hitza zalantzan jartzen da…", esplikatu du LABeko idazkari nagusiak.
Lan zentro askotan ez dagoela sexu jazarpenaren aurkako protokolorik ohartarazi du, eta dituztenak ez direla errealak, ez dutela bermerik ematen salatu du. "Dei hirukoitza egin nahi dugu: emakumeei, elkartu, saretu eta borrokatzera. Erresistentzia harresia eraikitzera. Lantokietan ekintza sindikalarekin aurre egingo diegu erasoei; gizonei, beste aldera ez begiratzeko. Ez izateko konplize; enpresei, protokolo errealak martxan jartzera, arduragabekeria alde batera utzita".
Mezua, Lan Ikuskaritzari
Lan Ikuskaritzaren egoitzen aurrean mobilizatu gara, eta, mobilizazioen bitartez, eta erregistratuko dugun idatzi baten bitartez, hau izan da egin diogun eskaera:
Urteak pasa dira emakumeok* sistema kapitalista heteropatriarkala zalantzan ipini genuenetik eta 38 urte bete dira Azaroaren 25a emakumeonganako indarkeriaren kontrako nazioarteko eguna izendatu zenetik.
Emakumeenganako indarkeria emakumeok jendarte honetan jasaten dugun diskriminazioaren ondorioa da, hau da, indarkeria existitzen da emakume eta gizonen arteko harremanak desberdinkerian oinarritzen direlako. Sexismoa gure bizitzen eremu guztietan presente dago oraindik: etxean, lan munduan, kalean, ikasketa zentroetan… intentsitate maila ezberdinekin: tratu txarrak, bortxaketak, sexu-jazarpena, heriotzak…
Emakumeok pairatzen dugun zapalkuntza egiturazkoa da eta gure bizitzen alde guztietan dauka eragina. Jendartearen egituraketaren ondorioa da eta gaur egungo antolaketa ekonomiko, politiko eta ideologikoarekin lotuta dago.
Lan eremuko sexu-jazarpenari dagokionez, indarkeria hiru ardatzetan oinarritzen da: emakumeonganako indarkeria bera, inguru laboral sexista eta botere gehiegikerien markoa (marko hierarkikoa eta genero markoa). Orain arte egin diren ikerketa guztiek sexu-jazarpenaren eta lan diskriminazioaren arteko harremana nabarmendu dute. Jazarpenaren aferak zerikusi handiagoa dauka botere harremanekin sexu harremanekin baino. Honen ildotik, ezin da esan berezko biktimarik existitzen denik, baizik eta sexu jazarpenaren biktima izateko probabilitatea guztiz lotuta dagoela menpekotasun ekonomikoaren mailarekin eta pertsonaren ahuldade egoera orokorrarekin. Lanaren Nazioarteko Erakundeak adierazten duenez, alargunak, bananduak, dibortziatuak, lan maskulinizatuetan aritzen direnak, lan merkatura sartu berriak direnak eta kontratu irregularrak dauzkatenak dira sexu-jazarpena jasateko probabilitate handiena daukaten emakumeak.
Ondorioei dagokienez, sexu-jazarpenak eragin kaltegarriak dauzka lanean. Gogobetetze laboralean eragiten du, zereginak ekiditeko ahaleginak biderkatzen ditu, baita enplegua uzteko erabakiak ere; normalean produktibitate txikiagoa, motibazio txikiagoa eta lan absentismo handiagoa ekartzen ditu. Era berean, osasun psikologikoa ere kaltetua izaten da: estresarekin lotutako erantzunak, trauma emozionalak, antsietatea, depresioa, urduritasuna, etsipen eta babesgabezia, ezintasun, haserre, gorroto, higuin, bortxaketa, autoestima baxuko eta abarreko sentipenak.
Osasun fisikoa ere kaltetua izaten da: lo desorekak, buruko minak, urdail-hesteetako arazoak, goragalea, hipertentsioa, ultzerak, estresa…
Garapen eta jarraipen bitartekoak ezarri behar dira, gaur egungo berdintasun legeak lan munduan aplikatuko direla bermatzeko eta hauen gaineko jarraipena egiteko. Eta gaur egun lan munduan oraindik gertatzen diren diskriminazio eta jazarpen sexual edo sexu arrazoiengatiko jazarpen egoera guztiak pertsekutatu behar dira.
Emakumeek pairatzen duten egoera honek erantzunak behar ditu, orain! Horregatik, LABek Lan Ikuskaritzari honako hau exijitzen dio:
• Lantokiei exijitzen diegu sexu jazarpenari aurre egiteko protokoloak martxan ipintzea. Lantokiak indarkeria matxistarik gabeko guneak izan daitezen borrokatuko gara.
• Interbentzio integralerako plana, jazarpen sexualari eta sexu arrazoiengatiko jazarpenari aurre egiteko protokoloak aplika daitezen.
• Enpresak beharturik egon daitezela sexu-jazarpenaren eta sexuaren araberako jazarpenaren prebentzioan eta gatazken konponbidean lan egitera. Honetarako, enpresa guztiei exijitu behar zaie sexu-jazarpenaren aurreko protokoloak izan ditzaten eta protokolo hauek alde sozialarekin batera adostuak izan daitezen.
• Sexu-jazarpenaren inguruko protokoloen aplikazio eta garapenaren benetako jarraipena egiten dela bermatu behar da eta, hau bete ezean, zigorrak ezar daitezela.
• Lantokietan sexua jzarapenari aurre egiteko prerbentzio neurriak eta formakuntza lantzen direla bermatzea.
• Sexu-jazarpena eta sexuaren araberako jazarpen egoeren inguruan aldizkako ikerketak egin daitezela eta hauek argitaratuak izan daitezela, emakumeek lan munduan jasaten duten arazo hau ikustarazi ahal izateko.