Gaurko langabeziaren datuek aurreko hiletik igoera erakutsi dute batez beste, are gehiago gazteenen eta emakumeen artean. Egun 144.903 langabe gehiago daude Hego Euskal Herrian, horien %60 emakumea.
Gaurkoan hiru elementu azpimarratu nahi ditugu datuei dagokienez: lehena, emakumeen langabeziaren igoera. Izan ere, igoera emakumeena izan da esklusiboki, gizonen langabeziak beherantz egin baitu. Bigarrena gazteenen langabeziaren igoera litzateke, batez bestekoa baino hiru aldiz gehiago igo baita. Eta azkena, eta aurretik azpimarratu ditugun datuekin bat datorrena, zerbitzuen sektoreko enpleguaren bilakaera, gainerako sektore guztietan langabeziak behera egin arren, zerbitzuen sektorean izanik igoera garrantzitsuak batez bestekoa erabat baldintzatu arte.
Askotan salatu izan dugu “erabili eta botatzeko” enplegua dela hemen sortzen dena, merkatuaren interesen arabera eskubiderik sortzen ez duten kontratuak gailentzen direla. Eta azken lan erreformak datuak nolabait zuzentzeko helburua izan zuen arren, dagoeneko ezin da errealitatea ezkutatu: urtarrilean egin diren kontratuen %74 behin-behinekoa izan da, probaldiko kaleratzeak neurrigabe igo dira, behin-behinekotasuna aldizkako finko gisa ezkutatzen ari dira. Enplegua sortu eta deuseztatu egiten da, sektore kalteberenen ezegonkortasuna agerian geratuz. Eta kontuan izan behar dugu datu horietatik kanpo geratzen direla egoera administratibo irregularrean dauden langile guztiak eta lurpeko ekonomian lan egiten dutenak.
Sortu eta deuseztatzen den enplegu hori ezegonkorra eta prekarioa da. Ipar Hegoaren Ikusmiran txostenak publiko eginiko datuen arabera, bi langiletik bat egoera prekarioan dago, langabezian, 1.400 euro azpiko soldatak jasotzen edota inolako soldatarik gabe etxeko eta zaintza lanak burutzen, horietatik gehienak emakumeak. Gainera, astelehenean publiko eginiko Lan Harremanen Kontseiluaren txostenak soldaten eguneratzea KPI-aren azpitik egiten ari dela utzi du agerian, hori eguneratzea dagoen kasuetan, sektore asko eta asko baitaude euren lan hitzarmenaren alde borrokan akordio duin bat lortzeko patronalaren ezezkoaren aurrean.
Egoerak neurri ausartak eskatzen ditu, Euskal Herrian bertan erabaki eta egikarituko diren neurriak. Estatu mailako akordio eta legeek ez digute balio: lan erreformak argi erakutsi digu beste modu bateko legeak behar ditugula hemen. Bestetik, aste honetan bertan egin dute Estatuko gobernuaren eta Estatuko sindikatuen arteko Lanbidearteko Gutxieneko Soldataren (LGS) igoeraren akordioa. 1.080 euroko LGS ez da nahikoa Euskal Herrian, bertako errealitateak 1.400 euroko gutxienekoa eskatzen du. Bada garaia bertako instituzio eta patronalak hemengo errealitatearen arabera eta bertako langileen aldarrikapenak aintzat hartuz posizionatu daitezen. Guk, hori horrela izan dadin borrokatzen jarraituko dugu.