Nafarroan sortu berri duten Elkarrizketa Sozialerako Kontseilua elite ekonomiko eta politikoari babesa ematera datorren azken «txiringitoa» da. Elkarrizketa Sozialak ez du inoiz hobekuntzarik ekarri nafar langileriarentzat, ez eta Nafarroak eskatzen duen aldaketaren bidean. LABek badu alterbatiba. Marko Propioan, Demokrazian, Sisteman Publikoan eta Sindikalismo autonomoan oinarrituriko lan harreman eredua.
1. Elkarrizketa Sozialak elite ekonomiko eta politikoari babesa eman dio,
zeinak nafar langile- riaren kontura aberastu, Nafarroako Kutxa desagertarazi eta Nafarroa hondamendira eraman duen. UGT eta CCOO Patronal, Sanz eta Barcinaren morroiak izan dira.2. Elkarrizketa Sozialak ez du hobekuntzarik ekarri nafar langileriarentzat. Aitzitik, bere lan Elkarrizketa Soziala abiatu zenetik. Gaur pobre- agoak gara eta patronala aberatsagoa. Garai horretan soldatapeko 165.132 lagunek ondasunaren %44,4 esku- ratzen zuten bitartean, orain askoz soldatapeko gehiagok (222.743) portzentai txikiagoa jasotzen dugu (%40,7). Langabezia hazi da, kaleratzea merkeagoa da, prekarie- tatea eta noraeza laborala hedatu da eta patronalak gero eta harroputzago jokatzen du. Urte gehiagotan lan egin zerrendak luzatu egin dira Osasunbidean eta Ospitalean geure senideei zabor-janaria nola ematen dieten ikustera heldu gara. Irakasle guxiago eta ikasgelako ikasle gehiago dago. Babes sozialera bideratutako ondasun portzentaie- tan, Nafarroa Europako azkenetakoa da: Errumania eta Baltikoko herrialdeak besterik ez daude azpitik.
3. Politika publiko ugari pribatizatu dira Elkarrizketa Sozialaren Holdingaren mesedetan. Lan prestakuntza eta beste arlo batzuk Patronal, UGT eta CCOOen eskuetan utzi ditu Gobernuak. Eurak dira, aldi be- rean, diru publikoa nora doan erabakitzen eta diru publiko hori jasotzen dutenak, Comptos Ganberak berak kritikatu duen monopolioa praktikan jarriz. UGT eta CCOOek egitura sindikala loditu eta klientelismoa egiteko erabiltzen dute diru publiko hori. Sindikatuak baino, euren pribilejioak mantendu eta areagotu beste helbururik ez duten enpre- sen antza dute.
4. Patronala, UGT eta CCOOek urtero 20 milioi euro baino gehiago jasotzen dituzte. UGT eta CCOOek ordezkaritzaren arabera jasotzen dutena baino 125 aldiz gehiago jasotzen dute hatzamar bidez. Honen ondorioz, gainfinantziazio horrekiko eta ondorioz iturria ireki ala ixteko ahalmena duen Gobernuarekiko erabat menpekoak dira. Menpekotasun hori bera errepikatzen da lantoki mailan ere: enpresariek UGT eta CCOO entxufatu eta sustatu egiten dituzte, euren nahietara makurtzearen truke.
5. Patronala, UGT eta CCOOek egiten duten diru publikoaren kudeaketan ustelkeria kasu ugari azaltzen ari dira. Arazoa ereduan bertan datza. Hainbat prozesu judizial daude abian Andaluzian eta Ma-drilen, icebergaren tontorra besterik ez direnak.
Zein da alternatiba?
LABen ustez, honako lau ideia hauetan oinarritutako lan harremanen eredu berria beharrezkoa da: Marko Propioa; Demokrazia; Sistema Publikoa eta Sindika- lismo autonomoa.
Eredu berria denon artean adostu beharko da. Gure ustez, honako hauek dira eredu berri horretarako neurri egokiak:
1. LAN HARREMANETARAKO ESPARRU PROPIOA
• Madrilen aurrean blindatutako arau- tegi laboral propioa, eskubide laboralak berreskuratu eta zabaltzera bideratu- takoa.
• Nafarroako sektore publikoan negozia- zio kolektiborako eskubidearen berres- kurapena. Gobernuak ezingo du aplikatu inongo murrizketarik alde bakartasunez.
2. DEMOKRATIZAZIOA ETA LAN ARLOKO INSTITUZIOEN NORABIDE ALDAKETA
• Lan Auzitegiaren eta Nafarroako Enple- gu Zerbitzuaren demokratizazioa. Biek ala biek langileria osoari ematen diote zerbitzua, bakoitzaren afiliazio sindika- la gora-behera. Beraz, bere erabaki es- parruetan parte hartzeko aukera eman behar zaie Nafarroan ordezkaritza duten sindikatu guztiei.
• Lan Auzitegia, Nafarroako Enplegu Zer- bitzua nahiz Lan Osasunaren Institutua- ren norabide aldaketa, eskubide labora- len defentsa eta hobekuntzarako tresna eraginkorrak izan daitezen.
• Lan harremanetarako organo publiko baten sorrera. Nafarroan ordezkaritza sindikala duten sindikatu guztiek parte hartu ahalko dute bertan, inolako bal- dintza ideologikorik gabe.
• Nafarroarako Lan Ikuskaritza propio baten sorrera.
3. LAN PRESTAKUNTZARAKO SISTEMA PUBLIKOA
• Lan prestakuntzarako sare publikoa. Nafarroako Gobernuak zehaztuko du bere eskaintza, udalen, enpresen eta sindikatu guztien parte hartzearekin.
• Hezkuntza Saileko langileek emango dituzte ikastaro horiek, lanbide hezike- tako ikastetxeetan edota bestelakoetan, lanbide heziketarekin sinergiak sortuz.
• Gaur egun CEN, UGT eta CCOOek eramaten duten diru publikoa lan pres- takuntzako sare honetara bideratuko balitz, A mailako 607 irakasle kontratatu ahalko lirateke. Honek hezkuntza sis- tema publikoa indartu ez ezik lan pres- takuntza hobetu ere egingo luke, lanbide heziketarekiko sinergiei esker.
4. SINDIKATUEN FINANTZIAZIO PUBLIKO OBJEKTIBOA
• Sindikatuei ematen zaizkien dirula- guntza publikoak objektiboak eta sindi- katu bakoitzaren ordezkaritzaren ara- berakoak izan behar dira. Nahierara emandako dirulaguntza oro ezabatu be- harra dago. Neurri hau da sindikalismo autonomo baterako bermea.
5. ENPLEGUA ESKURATZEKO AUKERA BERDINTASUNA
• Nafarroako lantoki askotan ematen den diskriminazio bikoitza (afiliazio sin- dikalaren nahiz sexuaren araberakoa) ezabatu beharra dago. KYBSEko eredua, beharrezkoak diren hobekuntzekin, Nafa- rroako gainontzeko lantokietara zabaltzea proposatzen dugu: enplegu poltsa osatu, parekidea (%50 gizonak, %50 emaku- meak) eta zozketa bidez.
6. ASKATASUN SINDIKALEN BEHATOKIA
• Nafarroako lantokietan askatasun sin- dikalak babestu eta hauteskunde sindi- kaletan berme demokratikoak berma dai- tezen, erakunde publiko baten sorrera.
Zergatik arbuiatzen dugu elkarrizketa sozialaren holdinga? [PDF]