Langabeziagatik jasotzen diren prestazio sistemaren babes maila neurtzeko, baita pobrezia eta bazterketa egoerak sahiesteko, normalean estaldura tasa kalkulatzen dugu. Ratio honek langabezia egoeran egoteagatik prestazioak jasotzen dituzten langabetuen proportzioa neurtzen du.
Hau da adibidez lanaldi partzialean ari direnen eta langabezi prestazioa jasotzen dutenen kasua, edo suspentsio edo lanaldi murrizketa dakarren EEE bat sufritzen duten pertsonena.
Arrazoi honengatik, eta estaldura tasa justuago bat eta logikoago bat izateko, Lanbiden eta Nafarroako Enplegu Zerbitzuan informazioa jasotzea beharrezkoa izan da. Erraztutako datuen arabera, langabetu bezala erregistratutako pertsonen %34,7ak baino ez zuen langabezia prestaziorik jaso martxoan (prestazioen estadistika langabeziarekiko hilabete bateko atzerapenarekin argitaratzen da). Honek esan nahi du inolako prestaziorik jasotzen ez duten langabeen kopurua normalean erabiltzen duguna baino altuagoa dela; gaur egun 143.500 pertsona baino gehiago dira egoera honetan.
Langabezia perstazioa jasotzen dutenen kopurua Hego Euskal Herrian | |||
2015eko martxoa | Gizonak | Emakumeak | Orotara |
Jasotzaileak (SEPE) | – | – | 92.603 |
Langabezian dauden jasotzaileak | 39.639 | 36.688 | 76.327 |
Neurtutako langabezia | 103.577 | 116.255 | 219.832 |
Ajustatutako estaldura tasa | 38,3% | 31,6% | 34,7% |
Iturria: LABek egina Lanbide, Nafarroako Enplegu Zerbitzua eta SEPEren datuekin
Azaleratu behar dugu ere sistema honek ematen duen babes maila gizon eta emakumeei dagokionean. Hain zuzen ere, langabezian dauden emakumeen estaldura tasa gizonezkoena baina apalagoa da: %31,6 lehenarentzat eta %38,· bigarrenaren kasuan.
Halaber, oso kezkagarria da babes mailaren etengabeko ahultzea langabeziaren aurrean, ez soilik babesa jasotzen duen populakuntzaren portzentaiari dagokionean, baita ere bere diru-kantitateari dagokioean. Hain zuzen ere, Hego Euskal Herrian ikusi dugu estaldura tasak behera egin duela, urtarrilean 36,8koa zen eta gaur %34,7koa; era berean jasotzen den prestazioaren kantitateak %2,1 egin du behera.
Garapen hau faktore ezberdinen ondorioa da: prekaritatea eta behinbehinekotasunaren igoera, baina batez ere langabezi estruktural eta iraupen luzeko langabeziaren igoera eta prestazioen murrizketa PPren gobernuak inposatutako erabakieak tarteko.
Azken finean, errealitateak agerian uzten du babes mekanismoak ez direla nahikoa langabeziaren aurrean, kantitae zein luzapenari dagokionean.
Egoera honen aurrean, LABen ustez birbanaketa politikak eta babes soziala indartzea atzeraezina da pobrezia mailaren azpitik inor gera ez dadin eta honela bazterketa egoeran geratzen diren eta geroz eta gehiago diren horien egoerarekin amaitzeko.