Jasotzen ari garen informazioaren arabera, orokorrean, jarduna nola aktibatu, orduak nola errekuperatu edota ABEEE berriak proposatzen ari da patronala. Oso gutxi dira prebentzio planak aurkeztu dituzten enpresak, eta aurkeztu den tokietan Jaurlaritzaren eta Espainiako Gobernuaren irizpideen kopia aurkeztu dute, lan zentro horietako errealitateari egokitu gabe; hau da, espedientea betetzeko egin dute, ez langileen osasuna zaintzeko.
LABek argi dugu jarrera hau onartezina dela, eta gobernu ezberdinek eta patronalek langileen osasuna zaldu nahi badute ere, ez gaude hori onartzeko prest. Beharrezko salaketa guztiak sartuko ditugu. Galdera argia Jaurlaritza eta Nafarroako Gobernuei, horrenbeste babestu dutenean oinarrizkoa ez den aktibitatea martxan jartzea, ze kontrol neurri eta ze zigor egongo dira langileen osasuna bermatzen ez duten enpresentzako?
Patronalak bizpahiru enpresa handi hartu ditu, eredu bezala erabiliko dituenak; prebentzio neurri eredugarriekin, babes mediatiko itzelarekin… baina gainerako enpresa gehienetan, batez ere ertain eta txikietan, miseria eta COVID19aren kutsadura. Berriro ere, patronal handien mesedetan ikusiko dugu sistema guztia.
Enpresetan badaude oinarri-oinarrizko prebentzio neurriak hartzen baina inondik ere ez beharrezkoak direnak; bereziki ezinezkoa denean COVID-19aren kutsadura %100ean ekiditea. Gainera, azpimarratu behar da, ezinbestekoa dela prebentzio neurrien baitan eta NBEkin batera, horiek erabiltzeko informazioa eta prestakuntza ematea eta hori ez da inon ere gertatzen ari. Ondorioz, neurri minimo batzuekin, oinarrizkoak ez diren jardunak aktibatzen ari dira. Hori, noski, Espainiako Gobernuak eta Jaurlaritza zein Nafar Gobernuak patronalei erakutsitako babesaren ondorio da.
Michelin bezalako enpresa batean prebentzio neurri eredugarriak ezartzen ari dira; kontua da, ez dagoela produkzioaren beharrik, badutelako nahikoa stock jada produzituta. Baina patronalak eta Jaurlaritzak eredugarritzat joko dituzte enpresa handi honetan hartutako erabakiak. Produkziorako beharrik ez dagoenean eta oinarrizko zerbitzuetan ez dituzten milaka eta milaka maskara edo eskularru alperrik galduko direnean.
Olarra edo Alconza bezalako enpresetan Jaurlaritzaren gomendioak bere horretan aurkeztu dituzte inolako egokitzapen eta langileekin adostu gabe. Zer gertatuko da enpresa horietan COVID-19arekin kutsaturen bat dagoen momentuan? Norena izango da erantzukizuna? Nork ordainduko du?
Laminados Losal edo Sidenor bezalako enpresetan ez dute inolako planik aurkeztu eta tokian toki patronalek aldebakartasunez erabakitako neurriak ezarri dituzte. Badakigu enpresa txikietan NBE gabe dabiltzala, enpresa batzuetan maskara bakarra ematen dietela langileei aste osorako…
Gainera, OSALAN ere salatu behar dugu, ez baitago jarduera berriro martxan jartzeko eskatzen denaren neurrira. Ez ditu langileen beharrak asetzen ezta kontsultak erantzuten. Horren adibide da, gaur Arabako enpresa batean arazo larria egonik, goizeko 6:38an telefonoz deitu dela. Erantzuna beraiek lan jardun ordutegia dutela eta 8:00tatik aurrera deitzeko. Hau, Tapiaren eta Jaurlaritzaren planaren porrotaren beste adibide bat besterik ez da.