Mobilizazioa egin dugu Gasteizko Legebiltzarraren aurrean, “Gu kobratu gabe eta dirua Gibraltarren. Eusko Jaurlaritza erruduna” leloarekin. 2019an Larrialdiak-Maiz Aldi Baterako Enpresa Elkarteak utzi egin zuen Araba eta Bizkaiko anbulantzia zerbitzua, langileei soldatak zorretan utzita. Sententzien exekuzioak ezin dira burutu, egin beharreko ordainketa horiek kubritzeko abala Gibraltarren dagoelako. Hori salatzeko egin dugu protesta.
Hain zuzen ere, Eusko Jaurlaritza da zerbitzuaren eta lizitazio publikoen gainean duen kontrol faltagatik sortu den egoera honen erantzulea.
Borrokako urteak eta urteak, 7 hitzarmen desberdin, urteko 2.000 lanordu baino gehiago, EPIekin etengabeko arazoak, zerbitzu defizitarioa… tratu txarrak jaso dituen sektore bat da Anbulantzietakoa, eta sektore horri ez zaio eman ez garrantzia, ez merezi duen balioa. Eusko Jaurlaritzak herritarrentzako funtsezko zerbitzu bat azpikontratatzen jarraitzen du, zerbitzu pobrea mantentzen du, hirugarrenen eskuetan, eta horrek diruak kezkatzen ditu, inoiz ez arabarren edo euskaldunen osasunak.
Sektore hori giza balioaz eta langileen gogoaz elikatzen da; izan ere, 2019ko abenduaren 31n, etxean geratu edo grebara joan beharrean, aparteko ordainsaria, jaiegunak eta abenduko gauak kobratu ez arren, eta kasu batzuetan askoz diru gehiago behar bazuten ere, lanera joatea erabaki zuten zerbitzua emateko. Administrazio publikoari zerbait ahaztu zaiolako, 2020ko urtarrilaren 1ean Bizkaian eta Araban larrialdiko anbulantziak egon baziren, ez zen izan enpresa bat anbulantziak jartzera etorriko zelako, baizik eta langileek.
2019ko abenduaren 31n, garai hartan Araban eta Bizkaiko zati batean zerbitzua ematen zuen enpresak, Larrialdiak-Maiz ABEEak, anbulantzia-lehiaketa utzi zuen, eta langileei aparteko ordainsaria, gaueko eta jaiegunetako ordainsariak eta kopuruak kobratu gabe utzi zizkien, kasu batzuetan aurreko hilabeteetatik arrastaka genbiltzan neurriz kanpoko kopuruak.
Bi urte baino gehiagoko epaiketen ondoren, langileen aldeko epaiak betearazi behar izan dira, zerbitzua utzi zuen enpresak ordainketarik egin ez zuelako. Eusko Jaurlaritzak atxiki egin zuen enpresa horrek zerbitzua ustiatzeko lizitazioa eraman zuenean aurkeztu behar izan zuen abala.
Bada, abal hori Gibraltarren dago, eta horrek esan nahi du ezin dela abala Eusko Jaurlaritzaren beraren zerbitzu juridikoen arabera gauzatu. Non zeuden zerbitzu juridikoak enpresak abal hori aurkeztu zuenean? Zer kontrol erreal du administrazio publikoak enpresei eta enpresek zerbitzua emateko aurkeztu behar dituzten abalei buruz?
Eusko Jaurlaritza da kontrol horren arduraduna, ez baitzuen kontrol hori egin, eta oso larria iruditzen zaigu lehiaketetara aurkezten diren enpresa pribatuen gaineko inolako kontrolik ez egitea, ezta horiek aurkezteko abalak kontrolatuz eta, ondoren, baldintza-agiriak betetzen dituzten kontrolatuz ere.
Zerbitzuaren arduraduna den aldetik, Eusko Jaurlaritzak zerbitzua eman zuten langile horiei ordaindu behar die, eta zerbitzua utzi zuen enpresari bidezkotzat jotzen duen erreklamazioa egin ondoren. Langileek ez dute administrazioaren kontrol faltaren pagano izan behar, ez eta pagotxa ere, dirua egitera bakarrik datozen enpresek eraman eta langileei egin eta egiten duten lanagatik ordaintzen ez dietelako.
Egitateak oso larriak dira, baina egitate horiek berriro gerta daitezke. Eusko Jaurlaritzak ba al daki non dauden anbulantzia-zerbitzua kudeatzen duten enpresen abalak? Zer gertatuko litzateke baten batek zerbitzua uzten badu, Larrialdiak-Maiz ABEEak 2019an egin zuen bezala? Eusko Jaurlaritzak berriro emango al du zerbitzua esku pribatuetan?
LABek exijitzen du Eusko Jaurlaritzak Larrialdiak-Maiz ABEEak langileei zor dizkien zenbatekoak berehala ordaintzea eta anbulantzia-zerbitzua argitaratzea, zerbitzua publiko egiteak zerbitzua hobeto kudeatzea ekarriko baitu, enpresa pribatuak diruarekin geratu gabe eta euskal gizarteari askoz garestiago atera gabe ustiapenerako esku pribatuei ematen zaien zerbitzu publikoa.