Osakidetzako Jesus Oñate delegatuaren iritzi-artikulua duzue jarraian, Osakidetzako EPEetan nagusi den burokraziak aurtengo abuztuan sortutako arazoak azaleratzen dituena.
Hiztegiaren arabera, pertsona, nazioa, herria eta abar menderatzea, iraintzea, umiliatzea edo tiranizatzea da zapalkuntza. XIX. mendean, Karl Marxek, estatu ezberdinen funtzionamendua aztertu ondoren, ondorioztatu zuen burokrazia, publikoa administratzeko modu bat izateaz gain, langile klasearen zapalkuntzarako beste tresna bat dela kapitalistentzat.
Uda honetan argi eta garbi egiaztatu ahal izan dugu Osakidetzak, erakunde kapitalista den aldetik, eta bere zuzendaritza burgesak burokrazia erabili dutela langileak are gehiago zapaltzeko, langile horiek beren klase-izaeraz jabetu ala ez.
Osakidetzako zuzendaritzak urte asko daramatza bertako langileak zapaltzen, eskura dituen elementu guztiekin: behin-behinekotasuna, prekaritatea, lan-kargen igoera, soldata-osagarriak blokeatzen hamarkadetan zehar, kontratazioan egindako iruzurra normalizatzen, alde sozialarekin elkarrizketa eraikitzailea ukatzen, etab. Une honetan, Osakidetzako ia langile batek ere ez du zalantzarik erakundeko arduradunek egunez egun jasanarazten dioten tratu txar sistematikoaz, barne-prozesuren bat abian jartzen den bakoitzean areagotzen dena, hala nola hautaketa-, mugikortasun-, eta prestakuntza-prozesuetan. Guzti hauek atzerapen handiak pilatzen dituzte.
Baina oraingo honetan Osakidetzako arduradun teknokratek udan martxan jarri duten burokrazia zapaltzailean jarri nahi nuke arreta. Sortutako kaosa harago joan da, eta, beste behin ere langileak zigortzen dituen prozedura bat abiatzeaz gain, milaka pertsonari eragin die, oraindik Osakidetzako langileak izan ez arren, Marxek aipatzen zuen burokraziaren zapalkuntza jasan dutenak, bertan lan egiteko helburua lortuz gero etorriko zaienaren aurrerapen moduan.
Hamarkadak daramatza zuzendaritzak aplikazio informatikoen sorrera eta kudeaketa pribatizatzen. Azken urteotan, akats informatikoak izan dira etengabeko aitzakia osasun-mahai sektorialean prozesu guztietako ia atzerapen guztiak justifikatzeko.
Duela urte batzuk, izapideak identifikazio elektronikoarekin egin ahal izateko aukera ezarri zen, eta bazirudien prozedurak guztion onerako sinplifikatuz joango zirela, baina uda honetan, XX. mendean ainguratutako zuzendaritza ikusi dugu, etengabeko akatsak izan dituzten arren, XXI. mendekoak diren tresna informatikoekin.
Identifikazio elektronikoa nahikoa da errenta-aitorpena edo administrazioarekin beste edozein izapide garrantzitsu egiteko. Badirudi digitalizazioa baliagarria zela jendeak oraindik egoitza elektronikoak menperatzen ez zituenean, burokraziatik datorren alde zapaltzaile hori sendotzeko, baina Osakidetzak, izapide horietara ohitu ondoren, koska bat estutu du egoera.
Osakidetzako kudeatzaileei ez diete axola LEPean izena emateko elektronikoki identifikatu izana, identifikazio horren pean azterketa-eskubide gisa tasa batzuk ordaindu izana ere, NANa fotokopiatuta eramatea eskatzen dute abuztu betean langile faltagatik saturatuta dauden beren erregistroetara, baita prozesuaren oinarriek ere hala ezartzen ez duten kasuetan ere.
Jasanezina izan da sortu den eromena, itzelak nahasmena eta haserrea. Langile klasearen zapalkuntzak ondorio horiek izan ohi ditu, baina ez beti, baina oraingoan, hori guztia abuztuan egitea izan da, langile akitu batzuentzat, egoerak gainezka egitea eragin duena.
Gutxieneko ahaleginaren legeak menderatzen du gaindituta zuzendaritza baten zeregina, hautaketa- eta mugikortasun-prozesuen kudeaketa hobetuko duten neurriak hartzeko gaitasunik ez duena. Une bakoitzean irekitako prozesurako beharrezkoak diren titulazio edo dokumentuak bakarrik baliozkotzen dira, eta, beraz, egiaztatu gabe geratzen da oposiziogileek aurkeztutako dokumentazioaren % 80 baino gehiago. Hori dela eta, oposiziogileek behin eta berriz dokumentazio bera aurkeztu behar dute prozedura bakoitzean, ez baita baliozkotzen. Gogoratu behar da legea argia dela horri buruz, eta inork ez duela aurkeztu behar “administrazio publikoen esku dagoen dokumenturik; administrazio publikoek bitarteko elektronikoak erabiliko dituzte informazio hori biltzeko, betiere, datu pertsonalen kasuan, interesdunen adostasuna badago”.
Aipatzekoa da, batzuetan, badirudiela psikopatiaren bat dagoela izapide horien inguruan, dokumentazio hori jasotzeaz arduratzen diren lankideak gutxienekoetan eta inolako laguntza teknikorik gabe lanean ikusten ditugunean; izan ere, ehunka aldiz transkribatu behar izaten dituzte boligrafoz gauzak, zigilu-marka soil batekin bizkortu eta ilara amaigabeen presioa eta lankide horiek jasan behar duten estresa txikitzen lagunduko luketenak.
Azken batean, Osakidetza, EAEko enpresarik handiena, kapitalismoak berezko duen burokrazian itotzen da. Zapaltzailearen papera gustura hartzen duten pertsonek zuzentzen dute, batek daki langileak gaitzesten dituztelako edo psikopatia batengatik. Badakigu, dena dela, Osakidetzako langile-klasea Marxek XIX. mendean iragartzen zuen burokrazia zapaltzailea jasaten ari dela.