Jarraian duzue Imanol Karrera Turrillo Nafarroako bozeramailearen iritzi-artikulua.
Otsailaren 11ko goizeko 10:55ak dira. Bost minutu besterik ez dira falta berez garrantzitsua den bilera bat hasteko. Edukia ere halakoxea da: Nafarroako lurralde-eremuan lan egiten duten langileentzako gutxieneko soldata bati buruzko lanbide arteko akordioa lortzeko negoziazio-mahaia eratzea. Helburu hori posiblea da eta legearekin bat dator.
Hala ere, oraindik ez daude bertan izanen zirela baieztatu zuten pertsona guztiak. Urduri nago, zerbait gertatuko dela iruditzen baitzait. Bihozkada bat balitz bezala, mugikorrak dar-dar. Enpresarien ordezkaria da. Azken orduko mezu baten bidez jakinarazi dit azkenean ez direla bilerara etorriko. Aitzakia eldarniozkoa da, eta haien jokaerak salatzen ditu. Berehala, eta zentzugabekeriari jarraipena emateko, UGT eta CCOOko ordezkarien mezuak iritsi dira eduki berarekin; enpresariek agintzen dute eta beraiek obeditzen dute. Ez dute, ez, goizean goiz deitu bileraren inguruko beren zalantzak argitzeko. Ez. CENeko enpresariek 10:30eko kafeari itxaron diote UGT eta CCOOri gelditzeko agintzeko. Eztabaida zehatzetik ihes egiteko modua da, lan harremanen monopolioa mantendu eta bere agenda (absentismoa eta azpiegiturak) bermatu.
Nafarroako Gobernua, urduri, egoeraren jakinaren gainean dago. Izan ere, aurretik bilera hori egiteko gela bat uzteko eskaera baztertu zuen eta lehendakariak berak uko egin zion ekimenaren ordezkari sindikalak hartzeari. Eusko Jaurlaritza, Mikel Torres (PSE-EE) lehendakariordearen bitartez, harritu eta kezkatu egin zen patronalak negoziatzeari uko egin ziolako; Txibiteren gobernuak, berriz, alderdikeriaz jokatu du, CEN, UGT eta CCOOren interesak bakarrik babestuz. Hasiak dira Enplegu Planaren ospakizunak eta Elkarrizketa Sozialaren oturuntza.
Otsailaren 28a. Bigarren deialdia formalki akatsgabea da. Ez dute bigarren dramatizazio baterako biderik eta behartuta daude beren bertsiorik txarrena ateratzera elkarrizketari ezetz esateko eta Nafarroan gutxieneko soldata ezartzeko aukerari ezetz esateko. CENeko enpresariek enplegu-politika zaharra erabili dute, eta 1995eko akordioetara jo dute. Akordio horien bidez, Nafarroan Elkarrizketa Sozialaren Erregimena ezarri zuten, apartheid sindikalean oinarritua, eta ondorio negargarriak izan dituena Nafarroako langile klasearentzat, haren erakundeentzat eta gizartearen aurrerapenarentzat.
UGTk eta CCOOk inolako lotsarik gabe egin dute bat horrekin, baina, hori bai, ez dakite non sartu. Nafarroako enpresarien argudioa bi sindikatu horiek zipriztintzen dituen gezurra baita. Izan ere, 1995eko akordioek ez diote inoiz heldu gutxieneko soldata propioa negoziatzeari. Gainera, enpresariekin egindako aliantza tamalgarrian, Iruñean boikoteatu dute Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan beren burkideak deitzaile izan dituen ekimen bat; hiru probintzietako UGTk eta CCOOk ederki ulertu baitute gutxieneko soldata propio bat lortzeko negoziazioak abiatzea dela gizarteak eskatzen duenaren eta langileek behar dutenaren mailan egotea. Katalunian 1.400 euroko soldata propioa aldarrikatzen duen UGTk, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako patronalaren ezezkoaren aurrean esan zuen “albiste txarra” zela. Hango CCOO gorago joan zen eta patronalari leporatu zion “inor baino ozpinduago eta zaharkituago” egotea. Hori Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, noski.
Akaso Nafarroako langileek Araba, Bizkai eta Gipuzkoakoek baino gutxiago merezi dute gutxieneko soldataren hobekuntza? Kontuan izanik bi lurraldeetan egitura sozioekonomikoa eta soldata egitura, baita bizitzaren kostua ere, antzekoak direla, beraiek jakin badakite inork ez duela ulertzen zergatik UGTk eta CCOOk jokatzen duten modu batean han eta beste modu batean hemen. Enegarren aldiz, bi sindikatu hauek Nafarroan fede txarrez jokatu dute, interes korporatiboek gidatua interes orokorraren gainetik.
Espainiako Estatuko gutxieneko soldata (1.184 euro) ez da nahikoa Nafarroako langile eta pentsiodunentzat. Gutxieneko soldata propioa izateko beharra eta eskubidea dugu, lan eta bizi baldintza duinak izateko eta pertsona guztien soldatak gorantz hobetzeko.
Lan arloan Nafarroaren burujabetza defendatzeko unea ere bada. CEN, UGT eta CCOOek gutxieneko soldata propioa negoziatzeari uko egiten badiote, gure sinadurekin Nafarroako Parlamentuari dei eginen diogu Estatuak ezarritakoa baino gutxieneko soldata handiagoa legez finkatzea ahalbidetuko dioten eskumenak erreklama ditzan.
Hemen ez du inork amore ematen. Ez gara inoiz CENeko enpresarien nahietara errenditu, eta UGT eta CCOO sindikatuok, eta orain ere ez dugu halakorik eginen. Hori dela eta, apirilaren 5ean 18:00etan Baluartetik, Nafarroako gizarte osoak eta modu kolektiboan kalera ateratzeko aukera du, soldata eta pentsio duinak lortzeko, hemen eta guztiontzat.