Enplegu Ministerioak jakin berri dituen langabezia eta Gizarte Segurantzaren afiliazio datuek nolabaiteko lasaitua ekarri diote langileriak pairatzen duen egoera jasanezinari. Hala ere, gogorarazi behar da lan-merkatuak krisialdi egoeran dirauela. Prekarietatea ala langabezia? Galdera honekin egiten dute topo alfer-alferrik lan bila dabiltzan edota langabezia aldiak oso iraupen motzeko aldi bateko lanekin tartekatzen dituzten milaka eta milaka euskal langileek.
Erreforma horien bidez helburu bikoitza lortu dute. Alde batetik, kaleratzeak erraztu eta merketu dituzte, krisialdiaren gordinenean enpleguaren suntsiketa erraztuz. Eta bestetik, apurka-apurka suntsitu den enplegua kontratazio berrien bidez ordezkatzea erraztu da (halaxe eskatuko duenean ekonomia aldiak), baina beti ere, baldintza kaskarragoetan eta soldatak askoz ere apalagoekin.
Horren ondorioz, kezka handiz egiaztatu dugu prekarietatearen alderdiak etengabe larriagotzen ari direla Hego Euskal Herrian:
• Enpleguaren ezegonkortasuna eta ahultasuna areagotu da. Ekainean sinatu ziren kontratuen %94,4a aldi batekoak izan ziren, eta horien batez besteko iraunaldiak nekez gainditzen zituen 21 egunak.
• Soldata-debaluazi prozesuek eta lanaldi partzialeko lanen eta azpi-enpleguaren beste erak ugaltzeak, oro har, soldatak ikaragarri jaitsi izana eragin dute; egoera hau bereziki oldarkorra gertatu da ordainsari apalenak jasotzen dituztenen artean. 2010 eta 2013. urteen artean, soldatarik apalenek eros ahalmenaren %28a baino gehiago galdu dute.
• Langabeziatik babesteko baliabideak ahuldu dira. Langabezia-estalduraren tasa %33,6ra arte jaitsi da (beste hedabideek oker ezagutarazten duten %40,4aren azpitik); horrela, hiru langabetutik bik ez du inolako langabezia saririk jasotzen.
Hego Euskal Herrian, langabezia-sariaren hartzaileak | |||
2015eko maiatza | Gizonak | Emakumeak | Guztira |
Hartzaileak guztira (SEPE) | – | – | 83.230 |
Hartzaile langabeak | 35.390 | 33.852 | 69.242 |
Langabezi erregistratua | 96.169 | 110.014 | 206.183 |
Prestaziorik gabeko langabeak | 60.779 | 76.162 | 136.941 |
Doitutako estaldura-tasa | %36,8 | %30,8 | %33,6 |
Iturria: LABek landua, Lanbideren, Nafarroako Enplegu Zerbitzuaren eta SEPEen datuokin.