Euskal Herriko Eskubide Sozialen Karta osatzen dugun eragile eta sindikatuon ordezkariak Gasteizko Legebiltzarrean izan gara gaur, aurrekontu sozial, parte hartzaile eta burujabeen aldarrikapena erregistratzeko, behin izapidea beteta, alderdiek gure proposamenaren berri izan dezaten. Ostiralean, Gasteizen egingo ditugun ekimenen atarian egin dugu gaurko agerraldia.
Hain zuzen ere, Mendizorrotza pilotalekuan, 10:30ean, Eusko Jaurlaritzaren aurrekontu neoliberalak salatuko ditugu martxoaren 17an. Ekitaldiaren ondoren, manifestazioa egingo dugu Legebiltzarreraino, “Aldaketa sozialerako, aurrekontu sozial, parte hartzaile eta burujabeen alde” leloarekin.
Hauek dira Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartaren aldarrikapenak:
1. Aldaketa soziala aldarrikatzen dugu. Aldaketa estrukturala nahi eta behar dugu politika publikoetan: aberastasunaren banaketa, kalitatezko enpleguaren sorrera, bizitzaren iraunkortasuna eta askatasun zein kultur eskubideen defentsa oinarri izango dituena.
2. Sakoneko erreforma fiskala gauzatzea eskatzen dugu, gehien dutenek gehiago ordain dezaten. Iruzur fiskala eta kapitala eta errrenta altuei azken hamarkadetan eman zaien pribilegiozko tratamenduarekin bukatzea exijitzen dugu. Aberastasunaren banaketa ahalbideratzeko politika fiskal justu eta progresiboa aldarrikatzen dugu. Neurriok ezinbestekoak dira diru sarrerak handitzeko, beti ere zerbitzu publikoak, enplegua, babes soziala eta kultur-hizkuntza eskubideak sustatze aldera.
3. Jendarteak zor handia du emakumeekin, eurak gauzatzen baitute eguneroko bizitza sostengatzen duen zaintza lana; modu ikusezin eta prekarioan, gainera. Genero ikuspegia duten aurrekontuak oinarrizko tresna dira emakumeen behar espezifikoei erantzuteko, baita gehiengoarentzat bizitza duina bermatzeko eta genero arteko botere harremana estrukturalak eraldatzeko ere.
4. Energiaren ekoizpen eta komertzializazioaren gaineko kontrol publikoa ezarri, eredu energetikoaren trantsizioa zein burujabetza ahalbidetuko duten ekoizpen zein jarduera iraunkorrak bultzatuz.
5. Abiadura Handiko Trena, Fracking-a, gas putzuak, Garoña, Errauskailuak… proiektuak eten. Natura zein gure osasunarentzat kaltegarriak diren, alperrikakoak eta aurrekontuen poltsa xahutzen duten proiektu guztiak gelditu, eztabaida sozial parte hartzailea sustatuz eta proiektu hauek suposatzen duen gastua babes sozialean inbertituz.
6. Babes Sozialeko sistema publiko, integral, duin eta kalitatezkoa aldarrikatzen dugu, bizitzaren iraunkortasuna erdigunean jarriko duen jendarte ereduaren norabidean kokatuko dena. Horretarako,
1. DBE-ari (diru-sarrerak bermatzeko errentari) Lanbidek kudeatzen dituen beste prestazioei aplika diezaietela LGS-ak (Lanbide arteko gutxieneko soldatak) izan duen %8-ko igoera.
2. Indargabetu dezatela prestazio sozialen zenbatekoan %7ko murrizketa ezartzen duen xedapen gehigarria.
3. Pentsio sistema publiko propioaren bidean urratsak ematea.
7. Oinarrizko eskubide sozialak herritar guztioi, inolako diskriminaziorik gabe eta emergentzia sozialean daudenei lehentasunez, bermatzea:
– Alokairu sozialeko etxebizitza eskuratzeko aukera bermatu eta etxebizitza hutsen gaineko zerga ezarri.
– Menpekotasun egoera ororen estaldura, kalitatezko zerbitzu publikoen bidez.
– Osasun zerbitzu eta arreta unibertsala.
– 0 – 3 urte artean eta gainerako hezkuntza etapatan (goi mailako irakaskuntza barne), dauden (plaza) eskaera guztiak sare publikoan estaltzea, doan.
8. Zorraren auditoria azken muturreraino eramateko konpromisoa berrresten dugu. Obra erraldoiak, ezkutuko mugimenduak eta enpresa publikoen sare iluna dira zorraren egileak. Auditoria ikusten dugu zor ilegal hori ez ordaintzeok urrats gisa.
9. Aurrekontu partea hartzaileak aldarrikatzen ditugu, politika publikoak diseinatu zein erabakitzeko herritarron parte hartzea ahalbidetuko duten baliabideak bideratuz.
10. Araba, Gipuzkoa eta Bizkaian eredu sozial zein ekonomikoari buruzko erabakiak modu burujabean hartzeko eskubidea aldarrikatzen dugu.