Osakidetzako LAB sindikatuak ohartarazi nahi du euskararen inguruko urraketa ugari antzeman dituela Osakidetzan azken hilabetetako langile kontratazioetan. Lan kategoria eta lantoki ugaritan gertatu izan dira urraketa hauek. Osakidetzako zuzendaritzari kontrol neurriak ezar ditzala eskatu izan diogun arren, egoerak ez du hobera egin. Alderantziz, azken egunetan erabat larriak diren kasu batzuen berri izan dugu.
Adibide bat aipatzearren, Zarauzko osasun etxean, udaran lan egiteko, Osakidetzak zenbait kontratazio egin ditu, non eta kontratazio eta euskara araudia urratuz, euskaraz ez dakiten mediku eta administrari laguntzaileak kontratatu diren.
Gogoratu behar da, Zarautz, herri erabat euskalduna izaki, Osakidetzaren Euskara Planean lehentasun gorenekotzat izendatua dagoela. Bestetik, Osakidetzak dituen herritarrentzako informazio eta harrera gune guztiak ere lehentasun gorenekotzat jotzen dira, eta gaur egun gune hauetako lanpostu guztiek dute ezarria euskara ezagutzaren betebeharra.
Bada, udaran Zarauzko osasun etxeko herritarrentzako informazio gunean lan egiteko euskaraz ez dakiten administrari laguntzaileak hartu dituela jakin izan du LAB sindikatuak. Kontratazio eta euskara araudia erabat urratzeaz gain, Zarauzko osasun etxeko erabiltzaileen hizkuntz eskubideak ere urratzen ditu egoera honek. Eta kontratazio araudia zuzen beteko balitz kontratu horien jabe izan beharko liratekeen langileen eskubideak ere mespretxatzen ditu Osakidetzak.
Administrari laguntzaileen kontratazioetan euskararekin gertatzen dena erabat deigarria eta adierazgarria da. Nabarmena da kategoria honetan ehunka hautagai daudela kontratazio zerrendetan, horietako gehienak euskaldunak. Noizbait beharrezkoa izatekotan eta zerrendak irekiko balira ziurtzat eman daiteke beste ehunka hautagaiek izena emango luketela. Bestetik, informazio guneetan lan egiteko beharrezkoa den prestakuntza egun gutxitan eskaini dakioke langileari. Aitzitik, Osakidetzak, lan kategoria honetan ere, lanpostuko betekizunak urratuz, euskararen ezagutza egiaztatu gabeko langileak kontratatzeari eusten dio.
Euskara kontutan ez hartzeko inolako aitzakiarik onartzen ez duten lan-kategorietan gertatzen dena ikusita, garbi dago Osakidetzako gainontzeko lan kategoria guztietan gertatzen denaren iturburua zein den: Euskara sustatzeko eta herritarren hizkuntz eskubideak errespetatzeko borondate falta.
Zenbait lan kategorietan hautagai elebiduik ez dagoela argudiatzen du Osakidetzak sarritan, urraketak justifikatzeko. Eta kategoria horietako batzuetan kontratazio zerrendak irekiak dauden arren, hautagai berriek emateko irekiak, beste asko eta asko itxiak daude, zerrendak irekitze hutsarekin hautagai elebidunen gabezia konponduko litzatekeela jakitun izanik Osakidetza. Beste hainbeste esan daiteke Osakidetzak neurriz kanpo erabili eta euskara baztertzeko aitzakia diren zerrenda espezifikoen inguruan.
Azken adibide bat, gaur egun Osakidetzako Zuzendaritza Nagusian mekanizatzen dira lanpostuko euskara betekizuna betetzen ez dituzten langileen kontratuak. Horretarako, Zerbitzu Erakundeek aski dute eskaera egitea Zuzendaritza Nagusiari, lanpostuari dagokion langile elebiduna topatu ez izanaren arrazoiren bat argudiatuta. Gai honen inguruan EHBilduren eskariz Osasun Sailak Legebiltzarrera igorritako txostenean azken urtean euskara betekizuna baztertuz egindako ehunka “salbuespen” kontratu ageri dira, horietako asko erabat deigarriak eta ezin justifikatuzkoak diren kontratazioak. Izan ere, Osakidetzako Zuzendaritza Nagusiak ez du inolako filtro, kontrol edota egiaztatze neurririk ezarri iristen zaizkion salbuespen eskaera hauen baliozkotasun eta justifikazioa egiaztatzeko.
Beste behin ere, LAB sindikatuak Osakidetzari eskatzen dio euskara normalizatu ahal izateko beharrezkoak diren neurri eta bitartekoak ezar ditzala.