“Euskal Herriak industria politika propioa behar du. El acero no está en venta” kanpaina aurkeztu dugu gaur Basauriko Gerdau enpresaren aurrean. Kanpaina honekin Altzairugintzan ematen ari den prekariezazioarekin amaitu nahi dugu. Alternatiba badago eta bide horretan Nafarroa eta EAEko Gobernuei Hego Euskal Herriko altzairugintzaren jarraipenerako mahaia osa dezaten eskatzen diegu, bertako ekonomiaren interesak babestu eta langileen partehartzea bermatuko dituena.
Altzairugintza, altzairuaren eraldaketa determinantea izan da eta da Euskal Herriko garapen industrialean. Metalaren eraldaketa enpresen ondoan eta enpresen zerbitzura egon da. Labe garaien itxierak inflexio puntu bat markatu zuen arren, garrantzia hori gaur egunera arte heldu da. Euskal Herrian produkzio gaitasuna eta jakintza dago jarduera honekin jarraitzeko. Eredu industrial honi esker biderkatu egiten dira zerbitzuetako lanpostuak. Adibide gisa, EAEn, 2014an 2.261 miloi euro esportatzen ditugu portu, tren eta errepideetatik.
Gaur egun produkzioa gora doa, 2014an 4,2 milio tona ekoiztu dira EAEn. Datuak positiboak izan arren, ez dira inondik inora altzairugintzan dauden arazoen adierazle. Sektore honen eraldaketa iraunkorra da eta ezin esan eraldaketa positiboa denik.
Guretzat, bi gako determinante daude egoera hau azaltzeari begira. Euskal Herrian altzairugintza enpresa haundiak, bertoko enpresariek sortutakoak dira, bertoko jabetza zutenak. Enpresari hauek, bere garaian, dirutza handiak irabazteko, multinazional haundiei euren enpresak saltzea erabaki zuten. Multinazional haundi hauen helburu bakarra, edozein baldintzetan, edonon, euren irabaziak haundiagotzea da. Langileen gainetik, jendartearen gainetik eta ingurumenaren gainetik. Eta bigarrenez, azken lan erreformek aukera ematen diete enpresariei langileei beraien dibidendoetarako nahi dutena lapurtzeko.
Honek enpresaz enpresa forma ezberdina hartu du, guztietan langileen gainean jarriz euren irabazi nahien ardura, mehatxua eta txantaia orokorra da. Adibide gisa, hauxe da enpresa haundienetako egoera:
Corrugados Azpeitia eta Corrugados Lasao: itxita, Gallardo taldearen erabakiz.
Condesa: salduta, baina salmenta gauzatu gabe, informaziorik gabe, Enplegu Erregulazio Espedienteak. 5 lantoki ditu Euskal Herrian.
Celsa Taldea: Laminaciones Arregiko gatazka konpondu barik. 3 lantoki ditu Euskal Herrian.
Arcelor: etengabeko txantaia egoeran, produkzio eteteekin. 8 lantegi ditu Euskal Herrian.
Tubos Reunidos eta Tubacex: emaitzak hobetu dituzte, Tubacex Cantabrian deslokalizatu zen, Tubosen eskubide murrizketa planteamenduak eman dira.
Gerdau: salmenta mehatxupean, informazio gabe, honezkero 23 kaleratze burutu dira. 3 lantoki ditu Euskal Herrian
Guzti honengatik, altzairugintzan diharduten langileen lan baldintzak gogor salatu nahi ditugu. Altzairugintzako langileen prekarietate egoera salatu nahi dugu. Ez, zuzeneko langileen soldatei dagokienean, baina bai, aldi baterako kontratu kopuruei dagokienean, azpikontratetan lan egiten duten langileei dagokienean, kontratazio berriek pairatzen duten diskriminazio egoeran, eta batez ere, lan osasunari dagokionean. Onartezina da euren lanpostuan, azken 3 urteotan Hego Euskal Herrian, 11 langile hiltzea altzairugintzaren sektorean.
LABen ALTERNATIBA altzairugintzan
• Enpresen txantaiari stop! Ezin da langileon bizkar jarri egoeraren ardura, enpresa askotan egiten ari den bezala, mehatxuak egun batean bai eta hurrengoan ere bai, irabaziak haunditzeko. Hitzarmen duinak behar ditugu enpresa guztietan, erreformetatik blindatuta, eta eskubideak bermatzen dituzten klausula sozialak azpikontratazioan. Hemen lan egiten dugunok hemen erabaki behar dugu.
• Eremu publikoaren bultzada, estrategikoa den sektorea delako, beti ere zuzeneko nahiz zeharkako enpleguaren sorrera eta kalitatea baldintzatuz. Berrikuntza eta inbertsioa bultzatu behar dira enpresetan. Baina ezin dute ahaztu sektoreko langileetan inbertsioa egitea, Euskal Herriak mundu mailan lehiatuko badu, langileen gaitasunean oinarritu beharko du.
• Ezin dugu onartu azken urteetan emandako heriotzen aurrean instituzio publikoek ezer ez egitea. Prebentzioa ez da ez gastu, ez inbertsio, prebentzioa ekoizteko baldintza da. Langile zuzenentzat bai, eta azpikontratatutako langileentzat ere bai.
• Burujabetza energia arloan: erreformen gainetik Euskal Herrian erabaki behar dugu gure energia eredua. Honek, egun inposatua zaigunaren kontrakoa izan behar du, interes pribatuak norbanako eta enpresen interesen gainetik jartzen baititu.
• Eta azkenik, guzti hau landu ahal izateko, Altzairugintza Euskal Herrian determinantea den heinean eta multinazionalen epe motzeko interesen gainetik kokatzeko, Nafarroa eta EAEko Gobernuek bultzatutako Hego Euskal Herriko altzairugintzaren jarraipenerako mahaia osatzea eskatzen dugu, bertako ekonomiaren interesak babestuko dituena eta langileen partehartzea bermatu. Baldintza politiko berriak langile eta gizartearen mesedetan kokatzeko aukera dago horretarako borondate politikoa badago.