Etxeko enplegua eta zaintzaren sektorea arautzen duen indarreko lan-araudiaren alderdi batzuk aldatzen duen Errege Lege Dekretuaren behin betiko testua Ministroen Kontseiluak onartu zuen atzo Madrilen.
LABen ustez Gobernuak erreforma hau etengabe saltzen duen bitartean, hau Europako Justizia Auzitegiaren 2022ko otsaileko epaiaren arabera ezarritako eskubideak nahitaez bete beharreko inplementazioa baino ez da. Epai honek ondorioztatzen zuen sistema diskriminatzailea zela, ez baitzien langabezia-eskubidea aitortzen etxeko langileei. Sektorean ia gehienak emakumeak dira.
Errege Dekretu honek ez du ardura bere gain hartzen eta premiazkoak diren gaiak saihesten ditu: pernoktaren erregimenaren erregulazioa, lan ikuskaritzak etxe barruetan lana ze baldintzetan egiten duen jarraipenaren ardura hartzea, edo asteko legezko lanaldia astean 60 orduz murriztea.
Hurrengoa onartzen du:
1. Langabezia-prestaziorako eskubidea eta horri lotutako laguntza guztiak (araudi hau onartu ondoren kotizazio-urte bat egiaztatuz gero, eskubide hori aitortuta duen beste araubide batean aldez aurreko kotizazioa egiaztatu ezean).
2. Soldatak bermatzeko funtsaren (FOGASA) estaldura, enplegatzaileen kaudimen ezaren aurrean.
3. Kontratuen formalitate guztiak sartzea eta nahitaez idatzizkoak izan beharraren beharra.
4. Bonifikazio sistema berria gizarte segurantzako kuoten igoerak ez dezan ekarri ezkutuko ekonomia zabaltzea ezta langileak gizarte segurantzako kostuak bere gain hartzea.
Gabezi handiak ditu, hala nola:
• Lan Arriskuen Prebentzioari buruzko Legean sartzea hitzematen du, baina ez du esplizituki azaltzen nola, eta geroko lege-garapena egiteke uzten du, eraginkorra izan dadin.
• Atzera egiteko figura kentzea ezartzen du, kontratuak amaitzeko modu gisa, baina, aldi berean, hiru kasutan onartzen jarraituko du.
Diazen ministerioak, negoziazio kolektiboaren aintzindari dela dioenak, prozesutik kanpo utzi ditu etxeko langileen erakundeak. Izan ere, behin baino gehiagotan eskatu duten arren, ezin izan dute Errege Dekretu honen zirriborroa eskuratu. Gainera, Errege Dekretua denez, legebiltzar-taldeek, sindikatuek eta gizarte zibilak ezingo dute zuzenketarik egin.
Ziur gaude borondate politikoa balego errotik alda litezkeela sektore honek bizi dituen bidegabekeria- eta desberdintasun-baldintzak.
Ildo honetan, LAB lanean ari da sektore honen antolakuntza kolektiboan, eta patronala eta EAEko eta Nafarroako erakundeak interpelatzen, EAEn sektore honetako lehen hitzarmen kolektiboa lortzearen alde. Honek posible egingo ditu Euskal Herrian Madri- len etxeko eta zaintza langileei ukatzen zaizkien eskubideak eta aukerak.
Amaitzeko, jakinda ez dela Lan-Ministerioaren eskumena, gobernu honen hipokresia azpimarratu nahi dugu atzerritar jatorriko pertsonen ezohiko erregularizazioa eragozten jarraitzen duelako. Gure ustez, justizia sozialeko premiazko neurria da hori, batez ere sektore honentzat. Berau milaka emakume migratu eta arrazializatuk osatzen dute, eta funtsezkoa den zaintza lana egiten ari dira.