2024-11-13
InicioServicios PúblicosSanidadOsakidetzan euskara gaitasuna kontutan hartu gabe kontratazio ilegalak masiboki egiten dira

Osakidetzan euskara gaitasuna kontutan hartu gabe kontratazio ilegalak masiboki egiten dira

LAB sindikatuak Osakidetzako kontratazioaren inguruan egindako azterketak ondorioztatzen duenez, kontratazio ilegal masiboak egiten ari da Osakidetza kategoria eta kontratazio mota guztietan, lanpostuek duten euskararen ezagutza-betekizuna errespetatu gabe.

Osakidetzako arduradun politikoen arduragabekeria salatzen dugu, herritar eta langileon hizkuntz eta lan eskubideak urratu, euskara ikasteko ahalegindu diren langileak mespretxatu eta Osakidetzan euskaren normalizazioa modu honetan eragoztea larria baita erabat. LAB sindikatuak gai hau guztiz argitu asmoz behar besteko azalpen eta erantzukizunak eskatuko ditu.

Kasu ugaritan, lanpostuan lana egiteko euskararen ezagutza egiaztatzea betebeharra izanik, baldintza hori ez da bete. Zehazki,azken 6 hilabetean soilik, ehunka kontratazio ilegal, euskararen ezagutza kontutan hartu gabe, egin direla esan dezakegu datuak eskutan. Ehunka kontratu ilegal, non euskararen normalizazioa eta hizkuntz eskubideak urratzeaz gain, lanpostuari zegozkion langileak kanpoan utzi diren. LAB sindikatuak jadanik pausoak eman ditu legez kanpo egin ohi den kontratazio bakoitzaren inguruko azalpenak eta erantzukizunak eskatzeko.

Sarritan, irregulartasun hauen onuradunak zuzendaritzen “konfiantzazko” langileak dira. Honela, kasu ugari daude non izendapen aske edota zerbitzu-eginkizun kontratuen bidez egindako kontratuetan euskararen ezagutza ez den kontutan hartzen. Azken kasu hauetan ere, kasu zehatzak salatu ditugun arren, Osakidetzaren Zuzendaritza Nagusiak ez du neurririk hartu egoera konpontzeko.

Ohikoa izaten da ere, behin-behineko kontratuen bidez euskararen normalizazioan atzerapausoak ematea. Izan ere, Osakidetzan euskararen betekizuna lanpostu zehatzek izaten dituzte eta ordezkapen kontratuetan ez bezala, behin-behineko kontratuak edo kontratu ebentualak deitzen direnak, ez daude lotuak lanpostu zehatzekin. Trikimailu honen bidez, aldi baterako egiten diren kontratu gehienetan ez da euskararen ezagutza eskatzen, edozein delarik ere unitatearen lehentasuna edota izaera. Langile euskaradunen ordezkapenak, pediatria zerbitzuak, informazio guneak, euskararen arnasguneak diren herrietan (erabat euskaldunak) kokaturiko lanpostuak… hauetan guztietan ere, euskararen ezagutza kontuan hartu gabe lotzen dira kontratuak, euskararen normalizazioan atzerapausoak emanez sarritan. Honen harira, LAB sindikatuak azalpenak eskatu izan ditu askotan.

Lanpostu hutsak
Osakidetzako Euskara Planak lehentasunezkotzat jotzen dituen unitateetan hutsik geratzen diren lanpostuei aurrerantzean euskararen betekizuna ezarri behar zaiela adierazten du Planak. Neurri honen betetzea ere tokian tokiko borondatearen araberakoa izaten ari da, Osakidetzako Zerbitzu Erakunde gehienetan ez da betetzen eta Osakidetzako arduradunek ez dute euskararen normalizazioarentzat garrantzizkoa den neurri honen betetzearen jarraipen edo kontrolik egiten.

Urraketa hauek guztiak euskararen normalizazioa trabatu, langile eta herritarron hizkuntz eskubideak kaltetu eta euskara ikasteko ahalegina egin duten langileak mespretxatzen dituzte. Zer esanik ez, kontratazio ilegal hauek ehunka langileen lan eskubidea urratu dute, araudia zuzen betez gero, beraiei zegokien lanpostutik kanpo geratu baitira.

Gardentasun eza
Gardentasun eza ere aipagarria da. Osakidetzaren Zerbitzu Erakunde batzuk langileon ordezkarioi ez digute egindako lan kontratuen inguruko informaziorik eskaintzen, eta eskaintzen dutenek ere, sarritan, informazio mugatua igortzen dute, besteak beste lanpostuaren hizkuntz betekizunaren inguruan edota kontratatutako langilearen hizkuntz-gaitasunaren informazioa ezkutatzen delarik maiz. Egoera honetan, sarritan Legebiltzarraren bidez egin behar izaten zaio informazio eskaera Osakidetzari.

LAB sindikatuaren iritziz Osakidetzak euskara normalizatzeko egitasmo osoa behar du, erakunde osoaren bultzadaz eta erakunde osoa euskalduntzeko. Kontratazio politikan ez ezik, beste hainbat eremutan ere neurriak, bitartekoak eta laguntzak ezarri behar dira. Zoritxarrez, gaur gaurkoz ez dago egitasmo integral horren arrastorik, ez eta Osakidetzan euskaraz bizi eta lan egin ahal izateko beharrezkoa den borondate politikorik ere. Kontratazioetan euskara baztertuz gertatzen diren irregulartasunak Osakidetzako arduradun politikoen borondate falta horren froga garbia dira.
……….

“Lehentasun goreneko” unitateetan ere euskara bazterrean. Adibideak:

Txagorritxuko Larrialdi Pediatrikoetako mediku eta erizain laguntzaileen aldi baterako kontratazioetan ez da euskararen gaitasuna kontuan hartzen, eta sarritan, euskarazko arreta ez da bermatzen, ez lehen uneko arretan, ez eta ondorengo mediku arretan ere. Egoera honek kexak sortarazi ditu. Mediku eta erizain laguntzaileen lanpostu gehienek euskararen ezagutza baldintzatzat hartzen duten arren, kontratazioetan lanpostuetako euskara eskakizuna saihesten du zuzendaritzak, aldi baterako kontratuak eginez.

Arabako Call Center-ean langileen erdia baino ez da gai arreta euskaraz emateko. Aipagarria da Osakidetzako Informazio Guneetako lanpostu guztiei ezarri zaiela euskararen Derrigortasun Data. Baina, berriro ere, Arabako Call Center-eko kasuan bezala, langileak hartzerakoan bete beharko litzatekeen baldintza hau saihestu du zuzendaritzak, behin-behineko kontratuak, kontratu ebentualak, eginez. Araban ez ezik, Osakidetza osoan ere herritarrei informazioa eskaintzeko guneetan, gaur egun, euskara saihestuz kontratatzen da, nahiz eta gune hauek “lehentasun gorenekotzat” izendatuak egon eta Osakidetzaren Euskara Planean euskararen ezagutzaren betekizuna ezarri zaien lanpostu guztiei.

Unitate edota zerbitzu batean eskaintzen den euskarazko arretan atzerapausoak ematea ohiko bihurtu da, sarritan lanpostuko hizkuntz eskakizunak kontratazio ebentualen bidez saihestu izanaren ondorioz. Opor garaietan egoera hauek masiboki ematen dira eta izaten dute oihartzunik handiena, kexa ugari sortuz. Baina urte osoan ohiko praktika izaten da Osakidetzan, eta herritarrei zein langileen hizkuntz eskubideei eragiten die zuzenean. Adibidez, Bidasoako Ospitaleko Pertsonal Sailean langileei arreta emateko mostradorean atzerapausoa eman da, euskarazko arreta galduz. Kexak zuzendu zaizkio zuzendaritzari, baina ez du egoera zuzendu.

—————————

           
KONTRATU ILEGALAK EUSKARA BAZTERTUZ, EHUNKA AZKEN URTEOTAN:
http://www.parlamento.euskadi.net/irud/10/00/020920.pdf Txosten honetan arauz kanpoko egoera ugari ikus daitezke, ehunka kasutan langile ez-euskaradunen kontratazioa ageri baita kontratazio-data derrigortasun-data (euskararen ezagutza egiaztatzea derrigorrezkoa den data) baino beranduagokoa izanik.

Zenbait kasutan, zuzendaritzen “konfidantzazko” lanpostuetan gertatu izan dira irregulartasunak. Batzuk aipatzearren:

2598 SUPERVISOR/A GIPUZKOAKO EKIALDE ESKUALDEA ESKUALDEKO ZUZENDARITZA 01.06.2005 01/01/2007

7643 J. DE EQUIPO ADMINISTRACIÓN ERAKUNDE ZENTRALA / ORGANIZACION CENTRAL ERAKUNDE ZENTRALA / ORGANIZACION CENTRAL 01.06.2005 02/06/2008

17420 TCO. SUPERIOR ORGANIZACIÓN ESI-BARRUALDE GALDAKAO-USANSOLO OSPITALEA 01.06.2009 23/11/2011

20180 J. SECCION ADMON. Y GESTION – A GIPUZKOAKO EKIALDE ESKUALDEA ESKUALDEKO ZUZENDARITZA 01.06.2005 15/06/2007

20204 J. DE SERVICIO ADMON. Y GESTION GIPUZKOAKO EKIALDE ESKUALDEA ESKUALDEKO ZUZENDARITZA 01.06.2005 01/01/2007

20456 J. SECCION ADMON. Y GESTION – A GIPUZKOAKO OSASUN MENTALA / S.M.E GIPUZ. ZUZENDARITZA / DIRECCION 01.06.2005 01/03/2013

—————————
 

KONTRATAZIO LUZE ILEGALAK, OHIKOAK GAUR EGUN ERE
Osakidetzak berriki emandako informaziotik ateratako datuak dira hauek, beharbada, errealitatean gehiago izango dira. Honako txostenetik ateratako datuak dira, honako informazio eskaera honi erantzuten ziona. Galdera horretan “Lanpostuak Derrigortasun Data iraungita izanik, lanpostu horretan gaur egun lanean dauden eta hizkuntza eskakizuna egiaztatu gabe duten langileen eta lanpostuen zerrenda” eskatzen zen.

Beraz, behean azaltzen diren kasu guztietan lanpostuko Derrigortasun Data iraungita dago (lanpostu horretarako kontratua egiterakoan lanpostuko Hizkuntza Eskakizuna egiaztatua izan behar da), eta bestetik, behean azaltzen diren kasu guztietan Hizkuntz Eskakizuna egiaztatu gabe dago. Gaur egun Osakidetzan iraungita dauden lanpostuen azken Derrigortasun Datak 2013ko abendukoak direnez (2014ko uztailetik indarrean ofizialki, beranduenez), gerora lanpostu horietarako egindako kontratazioak, Hizkuntz Eskakizuna egiaztatu gabe, ilegalak direla ziurra da (salbuespen bat edo beste egon liteke, Osakidetzak emandako txostenetan daturen bat oker edo osatu gabe egotearen ondorioz). Edozein kasutan, lanpostuaren Derrigortasun Datak beste txosten honetan kontsultatu daitezke, Derrigortasun Data errespetatu gabeko kontratazioak izan direla egiaztatzeko.

 
2015eko URTARRILA

Lanpostu Kodea Kontratu mota Non

24082           Zerbitzu eginkizunak            Araba Eskualdea
21435           Bitarteko                                 Basurto
22160           Bitarteko                                 Basurto
22170           Bitarteko                                 Basurto
22919           Bitarteko                                 Basurto
20376           Zerbitzu eginkizunak           Debabarrena
11673           Bitarteko                                 Galdakao
18227           Zerbitzu eginkizunak           Gurutzeta
5747           Zerbitzu eginkizunak              Zumarraga
 
2014ko ABENDUA

13494           Barne sustapena                  HUA

6316              Zerbitzu eginkizunak           Basurto

978                Bitarteko                                 Debagoiena
7219              Titularra                                 Gurutzeta
18506           Titularra                                  Gurutzeta
16682           Titularra                                  Gurutzeta
17919           Titularra                                  Gurutzeta

5604              Zerbitzu eginkizunak           Goierri

 
2014ko AZAROA
22640           Bitarteko                                 Basurto
1549             HUA                                         HUA
5475             Bitarteko Bizkaia                   Osasun Mentala
25506           Bitarteko                                 Donostialdea

26849           Barne sustapena                  Ezkerraldea

18062           Zerbitzu eginkizunak            Ezkerraldea

16601           Barne sustapena                   Ezkerraldea

 
2014ko URRIA
443           Titularra                                        Araba Eskualdea
26131       Bitarteko                                      Araba Eskualdea

25673       Zerbitzu eginkizunak                 HUA

23017       Barne sustapena                        HUA

1546          Bitarteko                                      HUA

25673        Zerbitzu eginkizunak                HUA

23017        Barne sustapena                       HUA

1546           Bitarteko                                     HUA
1652           Bitarteko                                     HUA

1611           Barne sustapena                      HUA

22090        Barne sustapena                      Bilbo-Basurto

25227        Bitarteko                               Bizkaiko Osasun Mentala
24347        Titularra                                 Debagoiena
26198        Bitarteko                                 Donostialdea

24596        Barne sustapena                      Emergentziak

25814        Titularra                                       Barrualde
12118        Titularra                                      Barrualde

17008        Zerbitzu eginkizunak                Ezkerraldea

 
2014 IRAILA
24245        Bitarteko                                            Bidasoa
12476        Bitarteko                                            HUA

22105        Barne sustapena                            Basurto

22261       Bitarteko                                            Basurto

20393       Barne sustapena                          Debabarrena

159           Bitarteko                                        Erakunde Zentrala
 

KONTRATAZIO LABURRETAN, URRAKETAK ORAINDIK ETA OHIKOAGOAK:
Bestalde, ordezkapen laburretan ere araudia urratuz euskara kontutan ez hartzea ohiko praktika da. Abendua eta urtarrileko kontratazioen inguruko Osakidetzak Legebiltzarrari igorritako txosten honetan garbi ikusi daiteke (Derrigortasun Data iraungita izanik x-arekin markatu gabeko kontratuak, Hizkuntz Eskakizuna egiaztatu gabeko kasuak alegia, ilegaltzat hartu daitezke). Euskara kontutan hartu gabeko kontratazio labur ilegalak, hilabete pare batean soilik, ehunka kasu agertzen dira.

 

 

 

AZKEN ALBISTEAK | ÚLTIMAS NOTICIAS

Hemos reivindicado un convenio digno para la hostelería de Araba ante la sede de la patronal SEA

Cerca de un año que la negociación del convenio de hostelería de Araba se bloqueó por la última propuesta de la patronal definida como “propuesta final”, la cual fue insuficiente ya que se empeoraban muy notablemente las condiciones laborales de los y las trabajadoras del sector.

11 transportistas muertos en 2024, superando el número de muertes de 2023

El transportista J.R.M.M., trabajador de Transportes Etxetrans 2000, de 56 años y vecino de Lesaka, falleció ayer en Irun mientras cargaba su camión en Irun. En lo que llevamos de año ya han muerto 11 transportistas, muchos de ellos, al igual que este último, de un infarto. Con la de ayer, ya son 54 las muertes en el trabajo ocurridas en Euskal Herria desde inicio de año.

La acampada por la publificación de las ambulancias de la CAV termina con una concentración

La acampada de 24 horas iniciada ayer en la Plaza de la Virgen Blanca de Gasteiz por la publificación del servicio de ambulancias de la CAV ha terminado con una concentración. Aunque la tarde de ayer la Policía Municipal de Gasteiz nos ha obligado a suspender la acampada, la mañana de hoy se ha realizado el taller que estaba programado.