Pasa den astean Madrilgo Epaitegi Kontentzioso-Administratiboak Europako Epaitegi Nagusiari egindako bi argipen eskaerei Abokatu Nagusiak bere iritzia plazaratu zuen. Aldez aurretik piztutako jakin-minak neurri batean argitu badira ere, desinformazio eta kezka handia dago langileen artean. Inflexio puntu hau bitarteko langileen egoera konpontzeko erabakigarria ez zela izango argi ohartarazi bagenuen ere, hainbat elementuen aldetik oraindik ere desinformazioarekin jarraitzeko estrategiarekin jarraitzen da.
Ibilbide juridiko honetan pasa den asteko Abokatu Nagusiak (kasu bakoitza abokatu banak eraman du) publiko egindako iritziaren eragina era labur batean berriro ere argitzen saiatuko gara.
Arazoaren bi gakoak: finko bihurtzea eta kalte-ordaina
• Lehen gakoa bitarteko kontratazioaren iruzurrak sortutako kaltea ordaintzeko lanpostua finko bihurtzea eskatzen zen: abokatua aurka agertu da, espainiar estatuan ematen den jokabidea europar zuzentarauen kontra ez doala alegia.
• Bigarren gakoa bitarteko langileen kaleratzeagatik kalte-ordaina zen: abokatuek iritzi ezberdina agertu dute, bietako batek langileak kalte-ordaina jaso behar duela, eta kalte-ordainak ere administrazioentzat izaera disuasorioa, iruzurrak ez errepikatzeko hain zuzen, eduki beharko lukeela defendatu du.
Ibilbide juridikoa:
• Iragan astekoa Madrilgo Kontentziosorako Epaitegiak irekitako bide juridiko luze batean inflexio puntu bat izan zen, eta aukera batzuk asko ireki edo itxi zitzakeen. Abokatu Nagusiaren iritzia zen, oso eragingarria Europako Epaitegiak eman behar duen sententziari begira, baina iritzia besterik ez zen izan, ezer erabakigarririk ez. Europako Epaitegiaren ebazpena dator gero; ondoren Madrilgo Kontentziosoaren sententzia; balizko helegitea Auzitegi Gorenean, eta hurrengo helegiteak azken epaia eman arte.
• Bide luze hori marra gorri nabarmen batek baldintzatzen du, administrazio publikoaren sarbidearen aukera berdintasunaren printzipioa.
• Langileen egoeraz azkar probesteko elementuak agertu dira bidean, modu arin eta traketsean: afiliazioa kosta ahala kosta igotzea bilatzen duten sindikatuak; eta atsekabeak lagun, galtzeko ezer ez baina poltsikoa betetzeko aukerarik galtzen ez duten hainbat kabinete juridiko. Interes argiak daude desinformazioa eta nahasmena mantentzeko. Langile borroka kolektiboa urratzen duten maiz agertzen diren elementuak alegia.
Eta orain zer da egokiena?
• Berriro langileei eskatzen diegu gaiari errealismoaz heltzeko, eta sirena kantu tranpatietan ez erortzeko. Gainera, salaketak jartzeko aukerak daude beti, eskubideak ez dira galduko, beraz ez dago zertan presaka aritu beharrik. Errepikatzen dugu egokiena epaitegiek ebazten dutenaren zain egotea dela, eta ondoren jartzea salaketa. Alderantziz egin ezkero ordea, kontrako emaitza atzeraezinak lortzeko benetako arriskua dago.
• Bidea luzea izanik, gobernuek berebiziko erantzukizuna daukate enpleguaren eta egonkortasunaren aurrean, eta luzaroan ari dira epaitegien atzean ezkutatzen. Enplegu planak eta egonkortasun legeak aldarrikatzen eta borrokatzen jarraituko dugu aukera berdintasuna bermaturik behin-behinekotasunarekin amaitzeko.
Euskal Herriko gobernuak eroso daude egonkortasuna kanpoko epaitegietan eztabaidatzen den bitartean. Gaiak planifikatu eta adostu baino, usteltzen utziz eroso egoten dira, eta muturren aurrean lehertzen direnean ordea, EPE potolo baina tranpatiekin eta marketin kanpainekin estaltzen dituzte arazoak. Aitzakiarik ez eta Enplegu publikorako plan integral bat negoziatzea, eta behingoz Egonkortasunerako Lege propio bat prestatzea exijitzen jarraitzen du LABek.