Orozkoko Galletas Artiach enpresak kaleratutako emakume langileen afera dela eta, LAB sindikatuko ordezkariok, Idazkaritza Feministako kideok, tartean, agerraldia egin dugu emakumeen eskubideak aldarrikatzeko eta epaitegiek jakinarazi dituzten lehen epaien berri emateko: "Ez dugu onartuko lan munduan gure lekua bigarren mailakoa eta menpekoa izatea. Eskubide osoko langileak gara eta ez dugu onartuko kaleratzearen mehatxuarekin erantzutea eskubideak aldarrikatzen ditugun bakoitzean. Ez ditugu mehatxuak onartzen, eskubideak exijitzen ditugu".
Secretaría Feminista: "Hoy, en 2019, hay quien piensa que se puede seguir utilizando a las mujeres como a principios del siglo XX"
Idazkaritza Feministako kideek egindako irakurketaz gain, LABeko ordezkariok Artiach-eko kaleratzeak direla-eta epaitegiak kaleratu berri dituen lehen epaien berri eman dugu.
Hain zuzen ere, LAB sindikatutik 2018ko maiatzean salaketa jarri genuen Lan Ikuskaritzan Galletas Artiachen gehiegizko behin behinekotasun kontrazioa salatzeko. Zehazki 7 langileren kasuak aurkeztu genituen, 6 eta 17 urte bitartean kateatutako hainbat kontratu zituztelako eta ez zietelako kontratu mugagabeak egiten.
Urtebete beranduago, 2019ko ekainaren 5ean, heldu zen Lan Ikuskaritzako txostena eta aurreikusten genuen bezala, errekerimenduak 7 langile horiei kontratu mugagabeak egiteko eskatzen zuen iruzur praktikak zirela medio. Galletas Artich zuzentzen duen Adams Foods enpresaren erantzuna, ordea, horietako 6 langile kaleratzea izan zen.
Pasa den urriaren 22an langile biren lehenengo ahozko-bistak ospatu ziren eta gaur bi epai desberdin ditugu esku artean, nahiz eta egoera berdinean egon betikotasun -kontratazio mota eta kontratazio iruzurra.
Lehenengo epaian baliorik gabeko kaleratzea baloratzen da oinarrizko eskubideak urratseagatik.
Bigarrenean, ordea, epaiak huts egiten du ETT eta Galletas Artiachen alde. Demanda iraungituta dagoelako, langile hori “lan egun pasiboetan” zegoelako, alegia.
Zer da lan egun pasiboa?
Hitzez hitz esango dugu epaiak dioena “frogatutako gertaera” atalean, 5. paragrafoan: “La operativa habitual de Galletas Artiach con respecto al personal eventual se basa en su gestión a través de ETT. Desde 2016, aquella se realiza a través de RANDSTADT. RANSTADT dispone de una bolsa de trabajadoras a las que recurre para dotarlo que la usuaria toma por necesidades eventuales. Estas trabajadoras se desempeñan bajo la disciplina de contrato eventual por circunstancias de la producción. Una vez que agotan la suma de 180 días de servicios prestados, pasan a una situación denominada “pasivo laboral”. En este contexto solo son llamadas para atender periodos de interinidad causados por personal con contrato indefinido.
Hau da, frogatutako gertaera da langileak lanik egin gabeko denboraldiak burutzen dituztela lege mugak burlatzeko eta kontratu mugagabeak sahiesteko nahiz eta egiturazko-lanpostuak izan. Denboraldi hori araututa dago iruzurra ekiditeko, baina justu arau hori da langileak babesgabetzen dituena.
Begi bistakoa da kasua, lotsagabea eta traketsa enpresaren jokabidea eta ausarta langileek erakutsitako jarrera. Era horretan lortu da epaile batek neurria baliogabea ebaztea kasu batean, baina agerian gelditu da beti ez dela horrela. Egoera berdinean dauden bi langileek ez dutelako trataera berbera jasotzen, eta arrazoia iruzurra gauzatzeko erabiltzen den forma bera da.
Hori dela eta, argi gelditzen da enpresaburuek era maltzur batean hartzen badituzte jarrera horiek instituzioen aldetik onespen edo baimena dutelako dela. Azken horiek, kapitalaren interesetara makurtu dira langile klasearen eskubideen kalterako.
Estutasunean bizitzera kondenatuak
Galletas Artiacheko kasuak argi eta garbi islatzen du estutasunean bizitzera kondenatutako pertsonen egoera, behin behinekotasun baldintzetan bizi diren langile askoren errealitatea da, hain zuzen ere.
Egoera horrek menpekotasuna eragiten du, baita ere beldurra eta enpresa askorentzat libre egoteak prekarizazioan sakontzeko ezinbesteko tresna.
Eusko Jaurlaritzari eskatzen diogu behin behinekotasunari buruzko propaganda-eslogana alde batera uztea eta neurri errealagak jartzea. Patronalari ez babestea eta behingoz langileriaren alde jartzea.
Arauak babesgabetasuna sortzen du langileentzat, eta axolagabetasuna eta permisibitatea Administrazioarentzat. Hori dela eta, LABetik berritsi egiten dugu sindikatuko estrategia: konfrontazioa ekintza sindikaletik bideratzea, langile klasearen lan eta bizi baldintzak duintzeko. Badakigu ez dela erraza, baina emakume hauek ongi erakutsi digute nola egin, batu eta borrokatzen.
Batasun hori eskualdeko enpresa askotako komiteetan ari da helarazten mozio bidez, hurrengoa eskatzen da:
1.- Adams Foods-ek zuzendutako Galletas Artiach enpresari Lan Ikuskaritzaren errekerimendua aintzat hartzea eta 6 langileak berriz onartzea kontratu mugagabeekin.
2.- Kontratu iruzurrekin eta gehiegizko behin behinekotasun kontratuekin bukatzea, baita ere ETT bidezko kontratazioarekin; eta eskatzen da enpresetan kontratazio gardenak edo argiak izatea.
3.- Eusko Jaurlaritzak ardura har dezala horrelako egoeretan, eta neurri zehatz eta eraginkorrak jar dezala iruzur kontratazioak eman ez daitezen.
4.- Kaltetuak izan diren emakumeek deitutako manifestazio deialdiarekin bat egitera hilaren 14an, arratsaldeko 19:00etan, Laudioko Lamuza plazatik hasita.