Osakidetzak gaurko bileran mahai gainean jarritako garapen profesionalerako ezohiko deialdiak LABek azken 12 urteetan historikoki defendatu duen garapen profesionaleko eredu berriaren ezaugarriak jasotzen ditu.
Langileen borrokak eta presioak bultzatu dute Osakidetza horrelako proposamen bat egitera, Osakidetzak berak bere garaian garapen profesionalerako deialdiak bertan behera uztean sortu zuen gatazka bati irtenbidea emateko. Horren ondorioz, eta Osakidetzan abian jarritako GP ereduaren ezaugarriekin batera, langileen soldaten arteko konparaziozko bidegabekeria onartezinak sortu dira.
Ildo horretan, gaur eskainitako ezohiko deialdiaren proposamena, gabezia askorekin oraindik, aurrerapausoa da Osakidetzak langileekin duen zorra konpentsatzeko eta guztiak parekatzeko urratsak ematen laguntzeko. Gure iritziz, deialdi honen ezaugarriek markatu behar dituzteOsakidetzak 2022an idatziz negoziatzeko konpromisoa hartu duen GP eredu berriaren oinarriak, ziurtatuta ere, halaber, deialdi arruntak egingo direla 2026ra arte, eredu berriaren negoziazioa amaitzen den bitartean.
Urte asko igaro behar izan dira, azkenean, LABek betidanik aldarrikatutako gakoetara hurbiltzen den Osakidetzak deialdi bat egin dezan: langile guztientzat, ebaluazio subjektiborik gabe, bizkarra ematen diena Osakidetzak berak bermatzen ez duen prestakuntzaren negozioari eta sal-erosketari.
Zentzu horretan, LABek positibotzat jotzen du ezohiko deialdi hau, baina Osakidetzak oraindik beste urrats batzuk eman behar ditu proposamena hobetzeko, Atzeraeraginaren gaian hobetzeko zain, plantillarekiko zorra konpentsatzeko modu gisa, gure ustez, langile guztientzako proposamena da, orainaldi berdinzaleagoa ekar diezaguke, eta bidea irekitzen digu etorkizuneko garapen profesionaleko eredu bidezkoago batera, LABek orain arte borrokatuko duen eredu berria.
Kontratazio Akordioa
Bestalde, Kontratazio Akordio berriaren proposamenak zaharkituta dauden eskema zaharretan oinarrituta jarraitzen du, eta onartezinak diren bi norabidetan aurrera egitearen aldeko apustua egiten jarraitzen du: entxufismoa eta kontratazioen opakotasuna, zerrenda espezifikoen aldeko apustu argi eta berrituaren bidez; eta euskararekiko mespretxua eta euskararen normalizaziorako
borondate falta, batez ere zerrenda laburren kontratuetan, gaur egun Osakidetzan egiten diren gehiengoak.
Azken puntu honi dagokionez, adierazi nahi dugu Osakidetzaren proposamenak ez lukeela bermatuko euskararen ezagutza egiten diren egiturazkoak ez diren behin-behineko kontratu gehienetan. Ezagutza hori “1. lehentasuneko” lanpostuetarako kontratuetan baino ez da lehenesten, hau da, pediatria-zerbitzuekin eta informazio-guneekin lotutako lanpostu batzuetan, baita biztanleria euskalduna duten herrietan ere ( % 70). Egiturazkoak ez diren gainerako behin- behineko kontratazioetan, ez da bermatzen eta Osakidetzak honako konpromiso hau baino ez du hartzen: “Dagokion hizkuntza-eskakizuna egiaztatzen duten izangaiak betetzen direla zainduko da, unitate bakoitzean ezarritako derrigortasun-ehunekora irits dadin”.
Kontuan hartzen badugu Osakidetzan euskara bermatzen ez duten horrelako 60.000 kontratu inguru egiten direla urtero, eta kontratu horietako askok hilabeteak edo denboraldi luzeak irauten dutela, erraz uler daiteke horrek Osakidetzan euskararen normalizazioari eragiten dion kalte larria, arreta euskaraz ez jasotzeagatik kexa gehien jasotzen dituen euskal zerbitzu publikoetako bat baita.
Ildo horretan, salatu nahi dugu euskararen normalizazioaren eta Euskara Planaren aurkako jarrera zenbait sindikaturen jarrera, bereziki sindikatu korporatiboak.
LABen iritziz, Osakidetzako Zuzendaritzak aukera bat galdu du erakundearen arazo handienetako bati, hots, kontratazioari, aurre egiten lagunduko dion kontratazio-sistema bidezkoago batean aurrera egiteko. Une honetan, kontratazioa prekarioa da, ez oso gardena edo batere gardena, eta ez du bermatzen euskaraz lan egin ahal izatea ezta herritarrek arreta hizkuntza horretan jasotzeko eskubidea ere.