Covid-19aren krisiaren ondorioz Osasunbidean hartutako antolaketa-erabakiek arazo ugari sortu dituzte herritarrei arreta emateko orduan, eta zalantza handiak eragin dituzte langileengan; izan ere, covid-19aren estrategiaren aitzakiaz baliatuz, erabaki gehiegi hartzen ari dira langileekin adostu eta ondorioak egiaztatu gabe.
Osasunbideko kudeatzaileek azken hilabeteetan covid-19ak sortutako osasun-krisiari aurre egiteko hartu dituzten erabakiek UPNren gobernuen garaian diseinatutako eredu teorikoak aplikatzen dizkiote oraingo errealitateari. Oso eredu korporatibistak dira, benetako konponbide gutxi eskaintzen dituztenak. Gainera, gure kudeatzaileek esaten dutenari erreparatuz gero, badirudi geratzeko asmoz etorri direla.
Erabaki horiek funtsezko arlo batzuk ukitu dituzte, eta LABek hori salatu nahi du; izan ere, halako aldaketak, gure ustez, langileriarekin negoziatzeko dauden esparruetara eraman beharko lirateke.
– Oinarrizko osasun laguntza: oinarrizko osasun laguntzaren erreforma izaten ari da punturik gatazkatsuenetako bat. Egitura horren bunkerizazioa ondoeza sortzen ari da profesionalen eta herritarren artean. Ezohiko egoera bat aprobetxatu da Marta Veraren garaian diseinatutako eredu bat aplikatzeko, zerbitzu publikoen pribatizazioaren norabidean doana. Onartezina da plantillaren barruan gatazkak sortzea Oinarrizko Osasun Laguntzako Zuzendaritzak eta Ospitalez Kanpoko Larrialdietako Zuzendaritzak hartzen dituzten erabakiengatik.
Duela aste batzuk azaldu genuen bezala, oinarrizko osasun laguntzak eredu berri bat behar du, birdimentsionatua eta diziplina anitzekoa, herritarren eskaera nagusiei esparru publikotik estaldura emanen diena.
– Lan-osasuna: gaur egun, langileak muga-mugako egoeran daude, izan dituzten lan-osasuneko arazoengatik (kutsatuen kopuru handia) eta gure arduradunek emandako irizpide nahasien ondorioz.
Deskonfinamenduan zehar kutsatzeak ez dira gelditu, eta profesionalen artean ehunetik gora kasu dago. Onartezina da Covid-19a gaixotasun profesionaltzat hartu nahi ez izatea eta, hori gutxi balitz bezala, langileari kutsatze-bektore izatearen errua egozten saiatzea.
Sekulako desinformazio-ekaitza izan dugu, eta, horren ondorioz, egoera ezin bereziagoak sortu dira krisian zehar. Konparazio batera: gaur egun, maskaren erabilera komunitarioa ezarri da, baina aurreko faseetan murriztu egin zen ospitaleratze-solairuetan, kaltegarria zelakoan.
Espero dezagun, kutsatuen tasak berriz ere gora eginez gero, egoera horiek ez errepikatzea. Profesionalen artean gertatu diren kutsatze kasu asko gure arduradunek ezarritako irizpideen etengabeko aldaketaren ondorio izan dira.
– Kontratazio-politikak: Coviden krisiak eraginda, edozein gauza onartzen da. Eta horren ondorioz arazo ugari sortzen ari dira, Profesionalen Zuzendaritzak irizpide argirik ez duelako, kontratazio-protokoloak ez baitira bateratu indarrean dagoen araudiak ezartzen duen bezala.
Kontratazioen kudeaketa hainbat burutzatan eskuordetu izanak gatazka ugari sortu ditu, kontratatzeko eskumena modu arbitrarioan aplikatu baita, irizpide bateratu bati eta indarreko araudiari erantzun gabe.
Antzeko zerbait gertatzen ari da lanaldiko planillekin; izan ere, burutza batzuek uko egiten diote lanaldiaren berri emateari, langile guztiak etengabe prest izateko helburu bakarrarekin.
Gainera, kontuan izan behar dugu Osasunbideko profesionalen lana ez dela aintzat hartu edo konpentsatu, oso kasu puntualetan izan ezik.
Antolaketa faltaren ondorioz, aparteko orduengatik produktibitate asko eta asko ordaintzen ari zaizkio epe laburrean ondorioak izanen dituen lan-erritmo jasanezina daraman plantillari.
– Zuzendaritza krisia: osasun krisi honek utzi digun beste ondorioetako bat kargu-uzteen eta dimisioen ekaitza izan da. Nabarmenena, argi eta garbi, Osasunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzuko kudeatzailearena izan da, baina ez dugu ahaztu behar Ospitaleguneko Zainketen zuzendariarena. Azken hori Ospitaleguneko erizaintzako tarteko burutzetan izandako kargu-uzteen eta dimisioen ondoren gertatu da.
LABek bost urte daramatza Nafarroako Ospitaleguneko Zainketen Zuzendaritzak eraman duen kudeaketa-eredua kritikatzen; izan ere, agerian gelditu da egitura atzerakoia eta neurriz gainekoa dela, eta ez duela balio antolaketa-egitura eta plantillaren kudeaketa egokitzeko, parametro parte-hartzaile, demokratiko eta gardenak oinarri harturik.
LAB sindikatutik eskatzen dugu, beraz, covid-19aren krisia aprobetxa dadila osasun publikoaren benetako eraldaketa egiteko, modu horretan herritarrei arreta ezin hobea bermatzeko eta langile guztiei lan-baldintza duin eta seguruak bermatzeko, baldintza egokietan lan egin dezaten.
LAB osasun publikoaren alde.