Lan Osasunaren Eguna pasa berri den honetan, CAF lantegiko beharginek agerraldia egin dute, gaiarekin zerikusi zuzena duen kontu bati buruzko argibideak emateko: amiantoa.
Gogorarazi dute azken 10 urte hauetan gutxienez 587 langile hil direla lan istripuz. Aurreko urtean, 2023an, Euskal Herrian bakarrik, 59 langile hil ziren lan istripuen ondorioz eta aurten dagoeneko 21 dira lan istripuek sortutako heriotzak. Zifra hauek onartezinak dira, eta CAFen egoera zehatza ere ez da gutxiagorako:
Tamalez, CAF-en duela 23 urte bere erabilpena debekatu zen amiantoak bete-betean jo gaitu berriro. Orain arte, amiantoaren eraginpean lan egiteagatik, 61 langile joan zaizkigu CAF-en, eta zoritxarrez egoera hau ez da bukatzen.
CAF-en instalazioetan zegoen amiantoa kentzeko, desamiantatze plan bat jarri zen martxan eta azken urteetan nabeetan gelditzen zen amiantoa kentzeko lanak aurrera eraman dira.
2023ko abuztuan 8. Nabeko desamiantatzeari ekin zion enpresak. Horretarako RERA enpresa bat kontratatu eta OSALAN-ek onartu behar duen laneko plana aurkeztu zuen.
Lanak burutu ondoren eta protokoloak bete arren, tailerrak zikinak zeudela ikusirik eta langileen kezkak defendatuz, prebentzio delegatuok larrituta enpresari egoeraren berri eman genion. Enpresak egoerari behar zuen garrantzia kentzen ziola ikusirik, OSALANi eta Lan Ikuskaritzari berehalako arrisku egoera salatu genion.
Argi salatu nahi dugu enpresa eta administraritzaren arduragabekeria, protokoloak eskatzen duenaz aparte, lan hauen jarraipena egitea eta langileen osasuna bermatzea beraien ardura bait da.
Produkzioa gelditzeak enpresari suposatzen diona jarri dute langileen osasunaren babesaren aurretik. Laguntza eske joan ginenean, OSALANek eta Lan Ikuskaritzak ez zigun inongo babesik eman behar genuen momentuan. Neurriak berandu hartu dira, ehundaka langile amianto zuntzak arnasteko arriskuan jarriz.
Europa mailan gaur egun dauden desamiantatze protokoloak nahikoa ez direla argi geratu da 2023-ko lanetan eta hau gutxi ez eta fabrikan azken urteetan burutu diren desamiantatzeak aztertuz protokoloak bete arren nabeak ez zirela ondo garbitu ikusten ari gara egiten ari garen ikuskapenetan.
Gertakari hauekin CAF-en bizi dugun egoeraz aparte Sindikatu eta partidu politikoei dei egiten diegu protokoloen berritzearen garrantziagatik borrokatu dezaten. Datozen urteetan gure herriko eskola, enpresa, instalazio e.a.-etan desamiantatzeak bidertu
egingo dira, Europatik datozen neurriak betetzeko eta burutu beharko diren desamiantatze lanak seguruak izan daitezen, protokoloak eta hauen jarraipena eraginkorra izatea ezinbestekoa da.
Bestalde, gaurko agerraldiaren helburua izan da, batetik, 2001. urtean amiantoaren erabilpena debekatu arte lanean aritu ziren CAF-eko langileak eta burutu diren desamiantatze lanetan kutsatzeko arriskuan egon diren langileak, balizko kutsatuen zerrenda ofizialean sartzeko egindako eskaria enpresak bete dezan, langile hauei jarraipen medikua egiteko.
Bestetik, amiantoaren kasuan bezala, osasun baldintza txarretan lanean egon diren langileen koefiziente murriztaileen eskaera eta gobernuak amiantoarengatik kutsatutako langileentzako sortutako konpentsazio funtsaren inguruan dauden eskaerak, behingoz onartu eta martxan jarri ditzaten eskatzeko. Gaixotutako pertsonak eta familiarrek bizi duten egoera zaurgarria onartzea eta bidea erraztea ezinbestekoa da.