Merkataritza abiadura bizian aldatzen ari da, eta baita sektoreko lan baldintzetako batzuk ere. Hala ere, Bizkaiko ehun merkataritza, larru eta oinetakoen merkataritza eta merkataritza orokorreko hitzarmenak izoztuta daude eta zaharkituta ari dira geratzen. Hastear dauden beherapenen aurrean, sektoreko langileak kalera atera dira euren lan-baldintzen defentsan eta mobilizazioa egin dute Bilbon, Cortefiel, Douglas eta CEBEK patronalaren egoitzaren aurrean.
Patronalak, hitzarmenek behar duten eguneratze sakona atzeratu nahi ditu eta proposatu dituen azken igoerak lotsagarriak dira. Aitzakia? Enpresek oso txarto pasatu dutela pandemian zehar, hau da, krisi hau langileok onartzea nahi dute.
2021ean greba egin genuen ELArekin batera ekainaren 25ean, beherapenak hasten ziren egunean, besteak beste, goian azaldutakoa salatuz. Gaurko mobilizazioarekin, ELArekin mobilizazio dinamika bateratuari ekin diogu patranalari ikustarazteko ez dugula xantaiarik onartzen:
Hitzarmenen alde kalera ateratzeko 8 arrazoi:
1. Soldatak duindu
Funtsezkoa da soldatak KPIari lotuta igotzea: soldatetan KPIaren igoera bizirauteko igoera bat da; kontrakoa, erosteko-ahalmena galtzea da.
2. Lanaldi jaitsiera
Enpresek hainbeste ordu behar ez badituzte, murrizketak soldatak babestuz egin behar dira. Urteko lanaldiaren murrizketa bat eman behar da, soldata igoerarekin batera.
3. Aldibaterakotasuna eta partzialitatea mugatu
Merkataritza partziala eta aldi-baterakoa den lan feminizatuaren eredu da. Hitzarmenak praktika horiek zigortzeko tresna izan behar dira, hauek garestituz, adibidez.
4. Atzera urratsik ez, eskubideak defendatu
Patronalak lan baldintzak hobetzen dituzten elementuak desagerrarazi nahi ditu, udako larunbat arratsaldeetan lan egitea edo antzinatasuna, adib.
5. Digitalizazioa hitzarmenetan erregulatu
On-line salmentak eguneroko lana aldatu du. Saltzaile batek paketeak egin, plataformak kudeatu, etab. egiten du: langileak polibalenteak dira. Funtzio horiek ez daude kategorietan jasota, ez dute komisiorik sortzen…
6. Lan erreforman… non dago erreforma?
Lan baldintzen funtsezko aldaketa eta kaleratze kolektibo prozesuak asko erabiltzen ari dira merkataritzan eta erreformak ez ditu ukituko.
7. Ultra-aktibitatea
Patronalak negoziaketa mahaian hitzarmenak iraungitzearen xantaia erabili ahal izan ez dezan, ultra-aktibitatea jasotzea funtsezkoa da.
8. Bizitza erdigunean: zaintza lagundu
Adingabe eta nagusiak kontsultetara laguntzeko ordaindutako baimenak, etab. Gainera, zaintza ezin da norberaren lanaldi (eta soldata) murrizketara mugatu: bestelako neurriak behar dituzte langileek.