Azken urteotan Bilboko Udaleko suhiltzaileak Udalaren kudeaketa txarra jasaten ari direnez, 2022. urtearen amaieran talde horrek erabaki zuen planto egitea, eta aldarrikatu zuen bertan behera utzi behar zela agindutakoa ez betetzeko eta engainuak baliatzeko jokabidea. Hala, protestatzeari uzteko mehatxu gehiagorik onartuko ez dutela argi utzi dute.
2022ko urtarrilean, udal-anbulantzia kentzea eta Osakidetzaren sarearekin koordinaziorik ez egoteak osasun-langileen lana egitera behartu zituen, anbulantzia iritsi bitartean (batzuetan 40 minutuz izan dira zain). Osasun-langile gehiago eta anbulantzia gehiago behar dira Bilbon.
Miribillako parkeko akatsak ere ezin aipatu gabe utzi. Parke honen mugak eta egokitze-gabezia jasan dituzte 2012an inauguratu zenetik gaur egunera arte, eta ez dago horiek konpontzeko benetako borondaterik. Deustuko Parkeari dagokionez, egindako presioari esker, eztabaidatzen ari den proiektu bat dago, baina Alkateak oraindik ez du konpromisorik hartu legegintzaldi honetan eraikitzeko.
Bestalde, suhiltzaileek urte asko daramatzate beren eguneroko lana arautzen duten baldintzak argirik gabe. Horrela, Zuzendaritzak, Giza Baliabideen Sailarekin batera, ausazko irizpideen araberako erabakiak hartzen ditu, unearen arabera. Badirudi Barne Araudi baterako zirriborro bat dagoela, baina langileek ez dute ezagutzen haren edukia.
Aurreko guztia, neurri handi batean, bi hamarkadatan izandako kudeaketa eskasaren ondorio da. Zuzendariorderik ez duen sail bakarra da udalean, eta hilabeteak daramatzate horrela. Zerbitzuak urteak daramatza norabide argirik gabe, ez baitago Plan Zuzentzailerik: 120.000 euroko makina bat, inoiz erabili ez dena, orain dela gutxi zaramara bota dute; 500.000 euro inguruko bi ibilgailu ere badaude, esku-hartzeetan ia erabili ez direnak, eta abar.
Ez da lanpostuen baloraziorik egingo, nahiz eta zinegotziak eta Giza Baliabideen zuzendariak egingo zela hitz eman (duela 25 urte egin zen azkena), eta lanbidea asko teknifikatu da. Horrez gainera, lehenago azaldu bezala, sarri osasun-langileen lana egin behar dute suhiltzaileek, anbulantzia eta osasun-langile gutxi daudelako.
Aurrez aipatutakoez gain, prestakuntza etengabea eta kalitatekoa eskatu dute Bilboko suhiltzaileek. 2022aren amaieran mobilizatu behar izan zuten autolitikoei (suizidak) buruzko kalitateko ikastaro bat jasotzeko. 2022rako zegoen programatuta eta egutegian jasota, eta azken unean bertan behera utzi zen. Eta horrela behin eta berriz. Prestakuntza oso garrantzitsua da kolektiboarentzat, eta Giza Baliabideen Sailak ez du aurreikusten bere aurrekontuetan. Gainera, Arkautirekiko harremana zaila da.
Gaur egungo gatazka-egoera azken hilabeteetan areagotu egin da, eta udaleko beste langile batzuek ere jasaten dute. Hori dela eta, Bilboko suhiltzaileek neurri sakonagoak hartu behar dituzte, eta herritarrei jakinarazi nahi dizkiete. Ez lituzkete hartu nahi, baina behartuta daude.
Ondoren zehazten diren neurriak ekainaren 22ko batzarrean onartu ziren, eta, zalantzarik gabe, udalak datozen egunetarako aurreikusitako segurtasun dispositiboari eragingo diote, baita gertaera horietatik kanpo gerta daitezkeen larrialdiei ere. Hauek dira:
• Grebarako deialdia uztailaren 1erako (Frantziako Tourraren etapa) eta uztailaren 6, 7 eta 8rako (BBK Live jaialdia).
• Suhiltzaileen aldarrikapenak eta nekea Bilboko kaleetara zabaltzea, Frantziako Tourraren etapan eta BBK Live Jaialdian barne.
• Gerta daitekeen edozein gorabeheraren aurrean, zerbitzua ez indartzea, egin ohi den bezala. Aspalditik esan izan diete ezetz aparteko orduei. Horretarako, lan-poltsako langileak dituzte. Une jakin batzuetan, beste modu batera egiteko ezintasunagatik behar izan denean, aparteko orduen kontura indartu behar izan da zerbitzua, udalak ez duelako ordaintzen denbora librearekin egindako lana. Orain, protesta-neurri gisa, ez diote zerbitzuari lagunduko errefortzu horietan.