Deseskalada aurrea joan ahala Covid-19a kutsatzeko arriskua kontrolpean mantentzeko Bershkak hartutako neurrietako bat txanda egonkorrena izan da: euren artean inoiz kointzidituko ez zuten pertsonaz osatutako bi talde, goizean eta arratsaldean txandakatuz. Neurri hau oso muturrekoa zen, txanda hauek norbere ordutegiak ez errespetatzea zekarren, tartean, zaintzarako lanaldi murrizketa duten langileen zehaztutako ordutegia urratzea.
0 fasean, neurria fase horretarako soilik zela esan zuten. 1. fasean, bi aste gehiagoko kontua izango zela… eta 2. fasea hastean eta dendak irekitzean, txanda hauek bukaera data gabe mantentzea erabaki zuten. Gainera, kontziliazio arazoak leuntzeko, erraztasunak eman nahi zizkiguten txandak kendu gabe, eta ondorioa, une batzuetan lanerako jende gutxiegi egotea izan da, horrek dakarren estresarekin.
Norberaren zein dendetako ordutegiekin izugarrizko arazoak ekarri zituen erabaki honek. Sektore feminizatua da gurea, langileon zati handi batek lanaldi murrizketak ditugu, eskolak itxita dauden artean zaintzarako zailtasunak ditugu ia denok… Langile nahikotxok %100eko lanaldi murrizketara jo behar izan du eta beste askok semealabak guraso adinduekin edo etxean bakarrik utzi, lana eta bizitza uztartzeko ezintasuna agerian utziz.
Erabaki hau estatu mailan hartu zuen Inditex enpresa-taldeak, eta langileen ordezkaritza ez gaituzte aintzat hartu. Estatu mailan ere iskanbila piztu da, are gehiago UGT eta CCOOek Inditexekin txandak mantentzeko akordioa hitzartu dutenean eta hainbat lurraldetan mobilizazioak aurreikusten dira, CIGek Galizan deitutakoak esaterako. Hemen ez da gutxiagorako izan. Bizkaiko Bershkako enpresa-batzordea (LAB 4, CCOO 3 eta ELA 2) lehen unetik hasi ginen enpresarekin honen harira bilerak egiten. Txandak ordezkatzeko proposamen desberdinak egin ditugu, ordutegiak moldatzeko hamaika saiakera, baina enpresa ez da momentu batean ere txandok kentzeko prest egon.
Alarma egoerak ez ditu lan eskubideak ezabatzen. Lan-ordutegia gure eskubidea da eta enpresak ezin du gure adostasunik gabe aldatu. Are gehiago, lanorduen hain aldaketa handia lan baldintzen funtsezko aldaketa baten bidez garatu beharko litzateke, gurekin negoziatuta, ez enpresaren aldebakarreko erabakiz. Bershka, langileoi testak egiteko prest egon ez denez, ezin du inola ere bermatu txanda egonkor horiek osatzen ditugun langileok osasuntsu gaudela, ezta behin mugikortasuna erlaxatzen hasita, nondik nora mugitzen garen ere ez. Beraz, neurri honek dakartzan kalteak prebentzio neurri gisa duen eraginkortasuna baino askoz handiagoak dira. Beraz, mobilizazioetara jotzea beste biderik ez genuen ikusten eta halaxe jakinarazi genion enpresari, baita lan baldintzen funtsezko aldaketa dela eta gatazka kolektiboa aurkezteko aukera aztertu ere.
Astetako borroka eta lanari esker, gaur harro esan dezakegu atzo, maiatzaren 27an, enpresak jakinarazi zigula Bershkak txanda egonkorrak bertan behera uztea eta dendaz denda gure une honetako beharrizanak aintzat hartuko dituzten ordutegiak adostea onartu duela.
Xumea dirudien garaipen honek ondorio handiak edukiko ditugu Bershkako langileon lan eta bizi baldintzetan, eta beste behin ere, borroka eta lan irankorra direla bidea erakusten du.