Politikaren lehentasunak aldatzeko mobilizazioa ezinbestekoa da. Horregatik, azaroaren 21ean, Gasteizen bilduko gara berriro Euskal Herriko Eskubide Sozialaren Kartan gauden eragileak, “Aurrekontu burujabe, sozial eta parte hartzaileen alde!” leloarekin. Ekitaldia Mendizorrotzako kiroldegian izango da, 10.00etan, eta ondoren manifestazio bat egingo dugu. Honen guztiaren berri emateko agerraldi bat egin dugu gaur Bilbon, eta LABeko Ekintza Sozialeko idazkari Bea Martxuetak hartu du hitza bertan, sindikatuaren izenean.
Eusko Jaurlaritzak 2018ko aurrekontu proiektua aurkeztu du. Euskal instituzioek Rajoyren gobernuarekin “gastu araua” errespetatzea hitzartu zuten; hots, 2018ko aurrekontuetan gastuaren igoera %2,4 baino gehiago ez izatea, eta, diru sarrera gehiago balego. Zorra ordaintzea lehenesten da, eta zerbitzu publiko eta prestazio sozialetan murrizketak mantendu edo areagotzen dira.
Karta Sozialak beste eredu sozial bat aldarrikatzen du. Pertsonak zein natura erdigunean jarri behar dira, ez kapitalaren interesak. Politika publikoak, aurrekontuak eta zerga politika, politika publikoen norabidea markatzeko tresna nagusiak dira.
Bada, Bea Martxuetan adierazi du 2018ko aurrekontu proiektuan ez dutela hau guztia babesten: “Sindikatu eta eragilek anitzok Euskal Herriko Eskubide Sozialen Karta sortzea erabaki genuenean, pertsona guztiek duten babes sozialerako eskubidea kokatu genuen. Eskubide hau, esaten genuen eta berresten dugu, bizitza duin eta aktiborako beharrezkoa da. Esaten dugu ere, noski, botere publikoei dagokiela eskubide horren erabilera ahalbidetzea, diru-sarrerak bermatzearen bidez, kalitatezko zerbitzu sozial eta zaintzen sare publiko eta unibertsalaren bidez, kalitatezko enplegu baten bidez edo eta etxebizitzarako eskubidea bermatuz. Hau guztia, euskal instituzio publikoek bermatu behar dute. Eta horretarako, baliabide ekonomikoa nahikoak beharrezkoak dira. 2018ko aurrekontuei begiratuta ez dugu hau ikusten”.
Martxuetaren hitzetan, Eusko Jaurlaritzaren titularretatik harago, zenbaki ez nahikoak dira dauden beharrei aurre egiteko: lehenik eta behin, azken urteotako murrizketei ez zaielako buelta ematen; eta bigarrenik, zor publikoa amortizatzeko erabiliko dutena kenduz, oso gutxi geratzen delako politika publikoak bermatzeko.
Hau horrela izanik, beste gauza batzuen artean, hurrengoak aldarrikatzen ditugu:
-Diru Sarrerak Bermatzeko Errentari (DSBE) eta Lanbidek kudeatzen dituen beste prestazioa %8ko igoera aplikatu, Lanbidearteko Gutxieneko Soldatak (LGS) 2017an izan duen igoera.
-Indargabetu dezatela prestazio sozialen zenbatekoan %7ko murrizketa ezartzen duen xedapen gehigarria.
-Pentsio sistema publikoaren bidean urratsak ematea.
-Alokairu sozialeko etxebizitza eskuratzeko aukera bermatu eta etxebizitza hutsen gaineko zerga ezarri.
-0-3 urte artean eta gainerako hezkuntza etapetan, goi mailako irakaskuntzan barne, dauden plaza eskaera guztiak sare publikoan estaltzea, doan.
LABeko ordezkariaren esanetan, “Eusko Jaurlaritzak ez du hau egiten, zorra lehenesten duelako. Hau da bere hautu politikoa eta horregatik, alde bozkatzen du. Zor hau ez dugu guk sortu, horregatik ilegala deritzogu eta horregatik eskatzen dugu zorraren auditoria”.
Amaitzeko, LABek aurrekontu parte hartzaileak aldarrikatzen dituela nabarmendu du Martxuetak, baita Araba, Bizkaia eta Gipuzkoaren eskubidea erabaki ekonomikoak era soberanoan hartzeko.