Arabako Probintzia-Auzitegiak ezetsi egin du Gasteizko instrukzioko 2. epaitegiak hartutako erabakiaren aurkako LABen errekurtsoa, eta, beraz, ezingo da epaitu Osakidetzako fakultatiboen EPEan filtrazioen sare osoa asmatu, planifikatu, antolatu eta gauzatzeko ardura duen muin operatiboa. Erabaki horrek zigorgabetasunaren atea zabalik utzi du Osakidetzako lehengo zuzendaritzarentzat.
Paradoxikoa da, hogei bat pertsona ikertu diren arren, filtrazioz beteta egon den EPE baten diseinuan erantzukizuna izan duen pertsona bakar batek ere inputatu gisa deklaratu ez izana.
LAB sindikatuarentzako jarraibide honetan badira agerian jarri beharreko zenbait elementu garrantzitsu:
Osakidetzako zuzendaritzen lankidetza-eza etengabea izan da hasierako minututik. Hartutako jarrera, epaitegiak LABenbultzadazetatantakaeskatutakoinformazioaemateaizanda,askotanberanduetaosatugabea. Horrela, eta azken Autoaren ostean, Osakidetzak zaintzen dituen eta judizializatuta dauden kategoria gehienetako azterketak aztertu ezin izatea lortu du epaitegiak.
Egia bilatzeko anbizio eta determinazio faltak inguratu du jada lau urte dirauen instrukzio hau, non LAB sindikatuak traktore gisa jokatu duen gainerako akusazioen ekimen falta harrigarriaren aurrean. Konstante bat da praktika ustelak eta “eskularru txuriko” delituak ez jarraitzea eta ez zigortzea, Txirritak bere momentuan aurreratu zuen bezala: “Lapur txikiak kastigatzeko, nonahi badago kartzela. Haundiak hor ikusten ditut, paseoan dabiltzala”
Gainerako akusazioen babes falta funtsezko eginbideetan harrigarria izan da eta oraindik ere ez dugu ulertzen nola zuzendaritza publikoki seinalatu dutenek eta sare klientelarrari buruz hitz egin dutenek ez duten inoiz eskatu zuzendaritza zaharraren egozpena. Hala, prozesua galbideratu egin da, batzuetan ibilbide laburreko ikuskizun mediatikora murriztu baitute.
21 kategoria ikertu dituen instrukzio baten amaieran, Osakidetzako eta HAEEko goi-zuzendariek filtrazioak ezkutatzeko tratuak planteatzeko filtratzaileekin egindako bilerak argitara eman ditugu. Frogatu dugu zuzendaritzak aldez aurretik izan zuela filtrazioen berri eta ez zuela ezer egin ez gertatu aurretik, ez ondoren, LABek 19 kategoria konprometitu zituen analisi estatistikoa argitaratu zuen arte. Lortu dugu jakitea zuzendaritzak proben anonimotasuna haustea ahalbidetzen zuela modu zuzenean eta frogatu dugu EPEaren diseinuan nola erabili zuten HAEE tresna gisa azkenean Osakidetzak banan-banan erabaki zezan zeintzuk izango ziren azterketak Euskal Institutuaren izenean egingo zituzten adituak. Magistratuak eskatu dituen azterketa bakanetan, dopatutako oposiziogileek jarraitutako kontsignak zein ziren argitzea lortu dugu.
Gaur, jakin dugunez, Osakidetzako zuzendaritzaren jarduerak ezin izango dira judizialki zigortu eta dimisioekin garbituko dira, LABentzat nahikoa ez direnak iruzurraren larritasuna kontuan hartuta.
Bestalde, jakin badakigu epaiak gaiaren muineraino joateko aukerak zapuzten dituela eta iruzurra diseinatu zutenen zigorgabetasuna sendotzen duela, baina ikusten dugu hurrengo fakultatiboen EPEetarako agertokia nabarmen aldatu dela LABek egindako ekintza sindikal eta judizialaren ondorioz.
Harro gaude gure lanaz, autoak berak ere hala aitortzen baitu; gizarteak eta Osakidetzako langileek, gure jarduera prozesalari esker, gertatutakoa ezagutu ahal izan dute eta Osakidetzan enplegu publikoa lortzeko prozesuak aldatzen ari zirenaren uste osoa orokorra da. Duela hamarkada batzuetatik hona ematen ari zen errealitate horri mozorroa kentzea izan da alde honek bete duen erronketako bat.
Prozedura ez da amaitu eta aukera asko daude epaiketa bat egiteko. Ikertuen artean partaidetza-maila desberdinak daude eta gradurik baxuenak epaituko diren arren, LABek ez dio uko egiten EPEa diseinatu zuten pertsonek bertan egindako jarduerak azaldu behar izateari eta zigor penalik jaso ezin badute ere, gizarteak horien berri izateari.
Ezin dugu ahaztu gurekin harremanetan jarri diren eta urte hauetan Osakidetzako filtrazioekin amaitzeko lankidetzan aritu diren pertsona guztiei eskerrak ematea eta gure elkartasuna adieraztea. Era berean, egungo hainbat arduradunen jarduerak gaitzesten ditugu, jarduera horiek eta beste jarduera ustel batzuk salatu dituztenak itotzen dituztenak, hain zuzen ere.
Talentudunaren aurkako tratu txarrak eta ustelaren aldeko laguntasuna, oso ohikoa da hori Osakidetzan eta agerian geratu da oraingoan ere. Horrek zerikusi handia du osasun publikoaren eta Osakidetzan lan egiten duen plantillaren egungo egoerarekin.
Lanean jarraituko dugu ekintza sindikalak, mobilizazioek, gizarte-kontzientzia eta erantzukizunen garbiketa bateratzeak Osakidetzako gobernantza-eredua alda dezan.