Elkarretaratzea egin dugu LAB, CCOO, ELA, UGT eta USO sindikatuok, Gasteizko Andra Mari Zuriaren plazan, sektoreko langileentzat lan baldintza duinak aldarrikatzeko.
2020. urtearen hasieran negoziazioari ekin genion, baina geldiarazi egin behar izan genuen COVID-19ren egoera zela-eta. Negoziazioa berrabiatu ondoren, eta 6 hilabete baino gehiago horretan eman ondoren, blokeo-puntu batean gaude, eta, horren ondorioz, mobilizatu egiten gara, entzun gaitzaten.
Arabako garbiketa-sektorea erabat feminizatutako sektore laburbiltzen bat da: %90 baino gehiago emakumeak dira, 17.541,90 euroko soldata ziztrinarekin, %83a baino gehiagoko partzialtasuna, eta egoera guztiz prekarioak, lanaldi oso bat osatzeko gehienak hiruzpalau enpresa ezberdinetan aritzen dira, horrek suposatzen duen lan kargarekin. Denok dakigunez, pandemiaren ondorioz, garbiketa-sistema funtsezkotzat jo zen, eta lantokietako garbiketa indartu zen (lanaldi- igoerarik ez, ordea). Ordura arte bigarren mailakoa hartutako garbiketa, egoerarekin zerbitzu garrantzitsuenetarikoa izatera pasa zen. (errefortzuak,desinfekzioak…)
Garbitzaileek lanaldi nekagarriak egin zituzten jendea lantokietara joan zedin. Zentroz aldatu zituzten denetara iritsi ahal izateko. Txandak aldatu zizkieten. Atsedenaldiak aldatu zizkieten. Txandak bikoiztu zituzten lankideek baja hartzen zutenean eta kontratatzeko langilerik ez zegoenean. Norbera babesteko ekipamendurik gabe egiten dute lan, ez zitzaien maskararik ematen, zenbatek entzun behar zuten “urrun samar garbitu eta kito”. Garbitzaileak COVID-19an positibo eman zuten bulego, komun edo aretoetan sartzen ziren, euren babes bakarrarekin alegia euren borondate onarekin.
Egoera ikaragarria izan zen, horrek dakarren karga fisiko eta emozionalarekin, baina txintik esan gabe, eta muturreko profesionaltasunarekin, egoera aurrera ateratzen lagundu zuten.
Funtsezkoak, baina ez praktikan
Enpresek, antzinatasuna murriztu nahi izateaz gain (soldata apur bat igoarazten duen gauza bakarra), eta aldi baterako ezintasunaren osagarriak jaitsi nahi izateaz gain, ez dute dagoen partzialtasuna murrizteko aukera negoziatu nahi (zer erretiro izango dute emakume hauek?), ezta soldatak duindu ere.
2020an ez dute soldata-igoerarik eskaintzen bizi izan duten urterik gogorrena izan arren. Beraientzat oso txarra izan dela uste dute, galerak izan dituztela, etab. Gogoratu behar da, nahiz eta ABEE gutxi batzuk izan, langileak lanean jarraitu zutela. 2021ean %0,5 eskaintzen dute, hau da, 5,8 €-ko igoera hilean.