LABek egiaztatu du Arabako Foru Aldundiak, berdintasun-politikak lehenetsi beharrean – webgunean argitaratu duen bezala–, guztiz kontrakoa egiten duela: ez ditu betetzen bere konpromiso instituzional estrategikoenak, ez die erantzuten langileen egiturazko beharrei, eta, beste erakunde bikoitz batzuekin alderatuta, nabarmen urruntzen da eskura dituzten berdintasun-baliabideetatik eta -egituretatik.
Foru erakundearen ekintzarik ezak eta bidean jartzen dituen oztopoek, lurraldean berdintasunak aurrera egiteari kalte handia egiteaz gain, ondorio larriak dituzte Arabako Foru Aldundiko Berdintasun Arloak egiten duen lanean eta pertsonengan.
2016az geroztik, pixkanaka handitu da berdintasun-aurrekontua (betiere aurrekontu orokorraren %1eko erreferentera iritsi gabe), eta Berdintasun Arloak ere bere gain hartu ditu funtzio estrategiko berriak. Hala ere, eskumen-gehikuntza horrekin batera ez da langile-kopurua gehitu, murriztu ere egin baita. Horrela, ezinezkoa da –eta hori guztia arrisku psikosozialetan kontuan izan gabe gabe– egiten ari ziren gaiak behar bezala kudeatzea, berriak bere gain hartzea, baztertu behar izan direnak berriz hartzea eta egin gabe jarraitzen dutenak egitea, nahiz eta legezko betebeharrak izan.
LABek aldarrikatzen du, lehentasunez, Aldundiak konprometitutako egiturak sortzea: Berdintasunerako erakunde espezifikoa eta sailetako unitate espezializatuak; eta Arabak behar dituen berdintasun-politika eraldatzaileei benetako bultzada emateko behar diren langileez hornitzea.
Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako Erakunde arteko Batzordearen 2018ko abenduaren 12ko Erabakiaren bidez, Arabako Foru Aldundiak, organo hori osatzen duten EAEko gainerako erakundeekin batera, kalitate- estandarrak aplikatzeko neurriak hartzeko konpromisoa hartu zuen, besteak beste:
- Emakumeen eta gizonen berdintasunerako berariazko administrazio-organo edo -unitate bat egotea.
- Eusko Jaurlaritzako, EAEko foru-aldundietako eta hiriburuetako udaletako sailetan berdintasun-unitate espezifikoak eta espezializatuak egotea.Emakundek, Berdintasunerako Euskal Legearen berehalako aldaketaren ondorioz, lege-aurreproiektuaren memoria ekonomikoan hauteman zuen beharrezkoa zela Arabako Foru Aldundiko Berdintasunerako Erakundeari lanaldi osoko sei teknikari ematea, haren legezko aginduak betetzeko soilik. Gaur egun, Arabako Foru Aldundiak bi lanpostu ditu, eta ez dira %100ean ere betetzen.Denbora horretan ez dugu borondate politikoa ikusi egoera hori aldatzeko, eta berau are gehiago larriagotzeko, ukatu egin dituzte Berdintasun Arloak eskatzeko errefortzuko langileen azken eskaerak. Eta zentzugabekeria handitzeko, zortzi hilabeteko atzerapenarekin erantzun diote azken eskaerari. Argi dago Arabako Foru Aldundiaren gobernu-ekintzan berdintasun politikek ez dutela inolako berdintasunik.
Azken hiru urteetan, Arabako Foru Aldundiaren barruan, Berdintasun-Arloko langileen egiturazko beharrak antzeman dira. Horregatik ukatu dira aldi baterako lanpostuak. Denbora horretan, ordea, ez da ezer egin lanpostu egonkorrak sortzeko.
Arabako Foru Aldundian ez dago berdintasunerako unitate administratibo esklusiborik ere. EAEko gainerako foru- aldundiek eta hiriburuetako udalek badituzte, eta Bizkaiko eta Gipuzkoako aldundietan, gainera, zuzendaritza politikoaren maila dute. Berdintasun Arloa delakoa, berez, ez dago Aldundian. Administrazio-egitura, emakumeen eta gizonen berdintasunaz gain, garapenerako lankidetza eta kulturartekotasuna ere jorratzen dituen zerbitzua da. EAEko hiriburuetako udalek eta beste bi aldundiek gure erakundeak baino berdintasun-arloko langile dezente gehiago dituzte, eta zenbait erakundetan bertako langile espezializatuak dituzte, nahiz eta egia den gabezia handiak daudela kasu guztietan.
Arabako Foru Aldundiak aspaldi utzi dio EAEko politiken erreferente izateari, 1991n Berdintasunerako lehen Aholkularitza sortu zuenean EAEko berdintasun-erakundeen artean. Orain mugatuena da arlo honetan eta bidea laburtu behar du.
Egungo egoera ikusita, LABek proposatzen du irtenbide bat ematea erakundeak berak detektatu dituen eta egiteko konpromisoa hartu duen beharrei, eta ez gaude prest egoera horrek langileei kostu pertsonalak eta osasun-kostuak eragiteko, eta, jakina, ez dugu onartuko zerbitzua are gehiago ahultzea.