LABetik Ambazonian ematen ari diren giza eskubideen urraketak salatzeko dei bat egiten dugu. Eskubideen urraketa hori salatzeaz gain, Ambazoniako herriak kanpoko inolako esku-sartzerik gabe bere lurraldearen gaineko burujabetza gauzatzeko eta bere etorkizun politikoa bakean eta demokrazian erabaki ahal izateko herritarren gehiengoak egindako eskaerari babesa ematea gure eginbeharra da. Ambazoniako herriaren borondate demokratikoaren errespetuak izan behar du Afrikako herrialdean gatazka politikoa konpontzeko muga bakarra.
Ambazonia, Amba Land bezala ere ezaguna, Kamerungo zati anglofonoak bere lurralde bezala aldarrikatzen dituen herrialde bat da; lurraldea, aurretik, hegoaldeko Kameruna hartzen zuen. Hegoaldeko Kameruna, lehenago, hegoaldeko Kamerungo Nazio Batuen fideikomiso lurraldea zen, Erresuma Batuaren administraziopean (1922-1961), 1961ean Erresuma Batuaren independentziaren alde bozkatu zuena Kamerungo frantses hizkuntzako Errepublikarekin federatuz.
2017an, Kamerungo Hegoaldeko Ambazonia Partzuergoko (SCACUF) Fronte Batuak alde bakarrez deklaratu zuen Ambazoniaren independentzia; Kamerungo gobernuak, berriz, adierazpenak legezko pisurik ez duela esan zuen. Ambazonia Nazio eta Herri Ez Ordezkatuen Erakundean onartua da.
Ambazonia Alemaniar Inperioaren protektoratua izan zen I. Mundu Gerraren amaierara arte, 1919ko Versaillesko Ituna sinatu ondoren Alemaniak bere jabego kolonial guztiak Afrikan galdu zituen eta frantziar eta ingeles inperioek kontinentea berriro banatu zuten. Kasu honetan, Kamerungo kolonia alemaniarra Nazioen Elkartearen abalarekin 1922an. Lurraldea britainiar inperiotik independizatu zen 1961ean, eta erreferendumean Kamerunekin batzea bozkatu zuen – Bi aukera baino ez zituzten, edo Nigeriarekin edo Kamerunekin elkartzea, eta inoiz ez zuen nazio independente berri bat eratzeko aukerarik izan –.
1961 eta 1990 artean, Kamerun Meriodionalaren abandonu eta marjinazio sentimenduak, protesta mugimendu eta dinamika ezberdinei bide eman zien. 1982an anglofonoak Kamerungo Mugimendu Anglofonora batu ziren, 1995ean Hegoaldeko Kamerunaren Mugimendu Nazionala sortu zen, kasua NBEra eraman zuena, anexioaren aurkako alegatu bat aurkeztuz eta 1961eko egoerara itzultzea eskatuz, britainiarrengandik independizatu zenean. 2017ko urriaren 1ean hainbat talde independentista anglofonok independentzia aldarrikatu zuten, munduaren aurrean estatu independente berri baten sorrera aldarrikatuz: Ambazoniako Errepublika Federala.
Kamerungo 22 milioi biztanleen bosten bat anglofonoa da, elite gehienak frankofonoak diren arren. Baztertuta sentitzen dira, enplegu publikoetatik baztertuta eta erakundeen tramiteetan frantsesa hitz egitera behartuta, nahiz eta haien hizkuntza, ingelesa, ofiziala ere izan. Baina Yaoundeko Gobernu zentralak handiena ukatu du: historikoki arazo anglofono baten existentzia ukatu egiten du. Erabat jakobinoa den posizio batetik, uko egin dio sistema federal baterantz eboluzionatzea, Kamerun Meriodionalaren sezesioaren aurrekaritzat hartzen baita.
Ambazoniako ordezkaritza baten bisita
Ambazoniako Gobernu Kontseiluko ordezkariak Garbiñe Aranburu eta Koldo Saenz LABeko idazkari nagusi eta nazioarteko harremanetarako idazkariarekin bildu ziren iaz, hurrenez hurren.
Herrialde afrikarraren ordezkaritzarekin egin ahal izan genuen bisitan eta bileran, Kamerungo Estatuak modu basatian lurraldea erreprimitzen ari zela azaldu ziguten, milaka hildako eta iheslari eta kanporatutakorekin. Etxeak erretzen dizkiete, eta lehen mailako krisi humanitarioa pairatzen dute, milaka pertsona desplazatuta daude gaur egun.
Bisita Ambazoniako ordezkaritzak Euskal Herrian zehar egindako bira baten parte izan zen. Bertan, jasaten duten egoera azaldu zuten eta gatazka nazioartera zabaltzeko eta Ambazonia herrialde independente gisa aitortzeko deia egin zuten.
Sarraski berri bat, zoritxarrez zerrenda luze batean
Duela astebete Ambazonian gertatutako sarraski berri baten albistea iritsi zitzaigun, Ambazoniako ordezkaritzak Euskal Herria bisitatu eta LAB sindikatuarekin bildu zenean irekitako bidearen bitartez. Esan dugun bezala, oso gutxi ezagutzen den herrialdea da, eta pertsonen gehiengo batek nekez koka dezake mapan. Afrikako bisagran dagoen lurralde batez ari gara, kontinentearen mendebaldeko ekuatoreaz. Baina gatazka politikoaren dimentsioak eta etorkizuneko gerra zibil suntsitzaileenetako bat bihurtzeko potentzialak han gertatzen ari denari begirada gelditzera behartzen gaitu.
Kamerungo Errepublikako soldaduek, zehazki AEBk eta Israelek Boko Harami aurre egiteko entrenatutako eliteko kideek, 35 zibil hil zituzten Ngarbuh herrixkan, tartean 14 haur. Milioi erdi desplazatu, 40.000 errefuxiatu Nigerian eta ia 3.000 hildako utzi dituen gatazkaren azken adibidea da. Sarraskiak, su hartutako herrixkak, mundutik isolatutako eta Interneterako konexiorik gabeko herrialde oso bat gatazka politiko mingots baten errealitatea dira, bere sustraiak herentzia kolonialean hondoratzen dituena, pixkanaka gerra ireki baterantz lerratzen dena eta Gineako Golko osoa ezegonkortu dezakeena.