Nafarroako bi hitzordu nagusiak IruƱean eta Tuteran izango dira, eta Ipar Euskal Herrikoak, berriz, Baionan eta Maulen. Manifestazio horien helburua izango da langileek pairatzen duten egoera prekarioaren arduradunei seinalatzea, eta aldaketa erradikalean zentratzeko beharra adieraztea, bizitza- eta lan baldintza duinak eskuratzeko. Egiteko beste mundu bat lelopean aterako da kalera LAB.
Nafarroa
Bizi dugun krisia estrukturala da eta langileen bizitza oztopatu besterik ez du egiten. Bitartean, kapitalak aberastasuna pilatzen jarraitzen du.
Duela hilabete batzuk, Ipar Hegoak, LABeko ikasketa sindikalen fundazioak, Nafarroako langileen 2022ko lan eta bizi baldintzen azterketa argitaratu zuen: Nafarroako langileen erdiak prekarietate egoeran bizi dira, lan duinik gabe eta diru sarrera eskasekin.
Hala ere, eliteen eta enpresa handien interesak defendatzen dituztenek BPGren bilakaera soilik aztertzen dute herrialde baten egoera sozioekonomikoa eta osasun ekonomikoa neurtzeko. Ez da nahikoa, ez ditu lan guztiak kontuan hartzen, ez du aztertzen nola banatzen den sortzen den aberastasuna, eta ez du aztertzen aberastasun hori sortzea ekarri duen aztarna ekologikoa.
Errealitateak eta aurrean ditugun erronka handiek indartu egiten dute LAB sindikatuak sistema horri egiten dion kritika: krisia egiturazkoa da, herritar guztien lan eta bizi baldintzen kalitatea okertzen ari da, langileentzako bizitza zailtzen ari da, eta egoera zaurgarrian eta pobrezia egoeran dauden pertsonen kopuruak gora egiten jarraitzen du. Aldi berean, langileak desjabetu egiten dira, eta handitu egiten dira energia enpresen, bankuen, zaintzarekin negozioa egiten dutenen edo elikagaiak banatzeko kate handien irabaziak.
Gobernuaren diskurtso autokonplazienteek eta hartzen ari diren erabaki politikoek ez dute beharrezko norabide-aldaketa errazten: ez dira nahikoak bizi dugun krisi ekosozialari erantzun egokia emateko, eta jasanezina den inpaktua eragiten duen ekoizpen eta kontsumo eredua bere horretan mantentzen da. Gehiago biltzeari uko egiteak eta biltzen denaren banaketa desegokiak zerbitzu publiko duinak garatzeko aukera mugatzen du, osasunean, etxebizitzan edo zaintzan.
Ondorioz, aldaketa erradikala behar da. LAB sindikatuaren ustez, ez dago eraldaketarik patronala eta erakundeak horretara behartu gabe, aktibazio sindikal eta sozialaren bitartez. Nafarroako langileek, LABeko ordezkariek, amore eman gabe, etsipenean erori gabe, hitzarmen duinen alde borrokatzeko eta irakaskuntza eta osasungintza publikoa (Osasunbidea) defendatzeko prestutasuna erakutsiz. Baita bere lanak sortzen duen aberastasunarengatik lehiatzeko erabakitasuna ere. Borroka sindikal eta sozialen emaitza emankorra izaten ari da.
Maiatzaren lehenean, LAB kalera aterako da egoera horren erantzuleak aipatzera, patronalari eta erakundeei dagokien erantzukizuna beren gain har dezaten eskatzera. Bada garaia hitzarmenak berritzeko, 1.400 euroko gutxieneko soldata ezartzeko, lanaldi-murrizketari buruzko eztabaidari ekiteko, zerbitzu publikoak hobetzeko eta zaintza-sistema publiko komunitario baten alde egiteko: ez dago aitzakiarik, baditugu eskumenak bestelako zerga-politika bat egiteko eta zerbitzu publiko duinak garatzeko.
Gainera, maiatzean hauteskunde politikoak izango dira eta alderdi politikoei jarrera argiak eskatzeko unea izango da: langileen aldeko aldarrikapenak agenda politikoaren erdigunera ekartzea.
Aurtengo Maiatzaren Lehenean, LABek berretsi egin du antolaketarako eta borrokarako deia, beste herrialde bat eraikitzeko, beste mundu bat dugulako egiteko. Horrela, LABen proiektuarekin bat egiten duen pertsona orori, langile guztiei kalera irteteko deia egiten die, sistemak langileen artean sortu nahi dituen arrakalak gaindituz, pertsona, pentsiodun, emakume, gazte, migratu eta arrazializatuok langile klase berekoak garela senti dezagun eta kaleak elkartasunez eta batera bete ditzagun.
Ipar Euskal Herria
Ipar Euskal Herriari dagokionez, Maulen (11:00etan Herriko Etxean) eta Baionan (10:30ean tren geltokian) hitzordu bana egongo da. Azken horri dagokionez, nabarmentzekoa da joan den urteetako formatua ez dela errepikatuko aurten. LABek indarrak batzearen aldeko apustua egiten badu ere, intersindikalarekiko harremanak gorabeheratsuak izaten ari dira.
Egoeraren aurrekarien berri eman dute Maiatzaren Lehena aurkezteko gaur egindako prentsaurrekoan. Hala, Ipar Euskal Herriko LABen ordezkariek gogora ekarri dute 2022ko sartzean, borroka ziklo berria antizipatuz, irailetik intersindikala gomitatu zutela antolatzeko, hitz egiteko eta ahal ziren aldarrikapenak adosteko. Bada, soilik FSU eta Solidaires hurbildu izan dira. āEta lan polita eraman dugu, elkarrekin eztabaidatuz, gogoetatuz. Elkarlan horretatik afitxa amankomun bat atera dugu eta mahai-inguru bat antolatu dugu, Attaceko Jean Marie Harribey ekonomista gonbidatuz.
Gerora, jakina denez, urte hasieratik hona (Bornek erreforma berria aurkeztu zuenez geroztik) mobilizazio garai intentsua bizi izan da Ipar Euskal Herrian, eta hala izaten jarraitu du. Azken 30 urteotako mugimendu sozialik garrantzitsuenetakoa bizitzen ari gara, hain zuzen ere, bai frantses estatuan, baita Ipar Euskal Herrian ere.
Aldiz, maleruski, Ipar Euskal Herrian batasunerako garaia ez da oraindik iritsi, eta horixe salatu du LABek gaurko agerraldian.
Hainbatetan interpelatu ditugu intersindikaleko sinditakutak (CGT, FO, CFDT, CFE-CGC, Solidaires, FSU, CFTC eta Unas); izan ere, sindikatu gisa parte hartu nahi dugu antolakuntzan eta borrokaren dinamizazioan, besteek bezala. Aldiz, ez gaituzte onartzen, baztertzen gaituzte, gure sindikatuaren parte hartzeak ez duelako kontsentsua egiten omen. Alta, intersindikaleko aldarrikapen bakarrarekin bat egin dugu: erreformaren kentzea.
Nabarmendu behar da, baztertuak izan arren, LAB sindikatua, bere afiliatuak, biziki mobilizatuak direla. Gure blokea manifestazioetan oso jendetsua da, determinatua eta antolatua.
Bestalde, FSU eta Solidairesekin iniziatibak gauzatu ditugu: asanbladak, blikaketak, mobilizazioak…
23 urtez, LAB Ipar Euskal Herrian sortu zenetik, diskriminazio sindikala pairatzen dugu, eta horren harira azken hilabete hauetan manifen erdian eta hasieran jaso ditugun mehatxuak eta erasoak fermuki salatzen ditugu.
Frantziar estatuak inposatutako pentsioen erreformak egoera larrian utzi gaitu langileok, eta erantzun bateratua inoiz baino beharrezkoagoa da. Argi dago erreforma horrek helburu ideologikoei, kapitalistei erantzuten diela. Langile klasea gehiago lan eginarazi patronalaren eta bankuen onerako.
Ildo horretan, beste urteetan bezala, beste sindikatu eta elkarteei Maiatzaren Lehena elkarrekin antolatzeko deia luzatu dietu. Bada, intersindikalaren erantzuna izan dugu, tartean denbora luzea igaro bada ere: hitzordua āherrikoia eta bateratuaā izanen da, baina LAB gabe.
Gure mezua argi da: elkarrekin izan behar gara karrikan. Hala, goizeko 10:30ean Baionako geltokitik abiatuko den manifestazioan parte hartzera dei egiten dugu, nahiz eta baztertuak garen, batasunean sinisten dugulako.
Gibelean egonen gira, baina intersindikalak erabakitzen duen ibilaldiaren arabera, gure blokea desbideratuko dugu Baionako merkatuan bukatzeko. Han egingo dugu gure ekitaldi propioa.
Nat eta Watson bikotearen kontzertuak goxatuko du giroa, eta taloak eta ostatua ere egongo dira. Horrez gain, haurrentzako txokoa ere egongo da, mural bat egiteko aukera izango dutelarik.
2023ko Maiatzaren Lehena borroka egun potoloa izan behar da, eta harraboslaria. Hala, bateratzearen alde diren langile guztiak gonbidatzen ditugu gure blokean parte hartu eta manifestazioaren ondotik plazara hurbiltzera.