Gaur goizean, Lan Harremanek Kontseiluaren egoitzan, Santurtziko porturako hitzarmen kolektiboa sinatu dute Koordinadora eta UGT sindikatuek BilboEstibako patronalarekin. LABek ez du hitzarmena sinatu, behin-behineko 100 langileen gatazka ez konpontzeagatik, soldatak murrizteagatik eta lanaldia handitzeagatik.
Akordioaren arabera, datozen hiru urteetan 2.550.000 €-ko soldata kenduko zaie langileei, eta % 4ko igoera izango dute 2025, 2026 eta 2027tik aurrera, KPIarekin inolako loturarik izan gabe, Portuko Enplegu Zentroa (PEZ) desegiteko etengabeko mehatxua, langile falta, behin-behinekotasunaren gehiegizko erabilera, BilboEstibako enpresetako lan-baldintzak, instalazioen eta makinen egoera, gehiegizko lanaldiak, langileen atsedenaldiak behin eta berriz ez betetzea, lanaldiaren bikoizketak eta abar dira Koordinadorak eta UGTk hitzarmen hau sinatuta konpondu ez dituzten gauzetako batzuk.
LABek, negoziazio osoan zehar, behin-behineko 100 langileen gatazkari irtenbide bat bilatzeko eskatu du, eta zoritxarrez esan behar dugu eguzkiari aupada egi diotela, langileak berrezartzeko konpromisoa islatuz, zamaketari finkoek erretiroa hartu ahala, urteko txanda-kopuru oso altuaren baldintzapean. LABen ustez, ez da behin-behineko langileen gatazka konpondu, eta hori da, hain zuzen ere, hitzarmen honen sinadurarekin bat ez egiteko arrazoi nagusia.
Kaleratzeak Bilboko portuko zamaketan
Zamalanetako enpresak ez daude erretiroagatiko birjarpen-tasei dagokienez sinatutakoa aplikatu zain, eta porturako zerbitzua ematen lan-egun bakoitzeko kontratuekin, erabateko prestasunarekin eta lan-txanda desberdinetan 15 urte baino gehiago daramatzaten langile horiek kaleratzen ari dira.
Orain, lan-egoera eta egoera pertsonal bidegabe eta dramatikoari irtenbidea bilatu beharrean, zamalanetako 4 enpresek erabaki dute langile bakoitzari dagokion kalte-ordaina ordaintzea eta kaleratzen hastea, epai desberdinak eman ahala.
LABek dei egiten die portuko 4 zamaketariei (CSP, SLP, BERGE eta TORO Y BETOLAZA), BILBOESTIBA CPE eta Ricardo Barkala presidente duen Portu Agintaritzari, egoera larri honekiko zentzuz jokatzeko eta langile horientzat premiazko irtenbide bat aurkitzeko.
Hartzekodunen konkurtsoa «tongo» bat izan da
Hartzekodunen konkurtso-egoera honetara nola iritsi garen jakiteko, kontuan izan behar dugu 2017ra arte BilboEstibak, bere estatutu sozialen arabera, 0 €-ko emaitza garbia eman behar zuela ekitaldi bakoitzaren amaieran. Hau da, emaitzak nulua izan behar zuen. BilboEstibaren eta bere akziodunen artean egiten ziren bi noranzkoko fakturazioen bidez egiten zen hori, eta akziodun horiek, aldi berean, bere bezeroak ziren. Horrela, akziodunek (Bergé, CSP, SLP eta Toro y Betolaza) langileen kostuaren antzeko prezioa ordaintzen zuten zerbitzuengatik, eta ekitaldiaren amaieran egiten ziren doikuntzen ondoren, emaitza 0 eurokoa zen beti.
Hori 2017an aldatu zen, legedia eta estatutuen aldaketarekin batera, une horretatik aurrera, enpresak irabaziak edo galerak eman zitzakeen. Aldaketa horren emaitza hurrengo urtean ikusi zen: 2018an enpresak 4.191 €-ko mozkin garbiak eman zituen. Hortik aurrera galerak hasi ziren: 2019an galerak 484.291 €-koak izan ziren eta 2020an 2.747.720 €-koak.
Jakina, liberalizazio horrek ez zuen eragin positiborik izan Bilboestiban; hain zuzen ere, 2019ko galerek 350.295€-ko Ondare Garbia negatiboarekin utzi zuten enpresa, hau da, 2019an BilboEstiba desegiteko kausan zegoela, Kapital Sozietateen Legearen arabera. Izan ere, 2017ra arte ez genuen galerarik, baina ezta Ondare Garbia gizenduko zuten erreserbak sortuko zituzten etekinik ere, eta, beraz, galeren lehen urtean horren egoera larrian geunden.
Galera horien zergatia hausnartu behar dugu. Arrazoia erraza da azaltzen; izan ere, gure jardueraren alderdi ekonomikoa oso erraza da, ematen ditugun zerbitzuengatik kobratzean laburbiltzen baitira mugimenduak, eta gure gastu ia bakarra Langileen Gastua da. Hain negozio “sinplean”, azalpen posible bakarra da akziodunek gure zerbitzuengatik ordaintzen zuten prezioa izugarri murriztu zela. Hau da, Bergék, CSPk, SLPk eta Toro y Betolazak gure zerbitzua kostu-prezioaren azpitik ordaintzen zuten.
Horrek guztiak, noski, eragina izan zuen akziodunengan. Emaitzak asko hobetu ziren, eta, batez ere, aldaketa deigarri bat dago: 2017tik aurrera hasi ziren modu basatian dibidenduak banatzen, ordura arte egiten ez zutena. Zehazki, 2017 eta 2020 artean, bakoitzak honako banaketa hauek egin zituen: Bergé 3.383.567 €; CSP 33.610.000 €; SLP 3.503.061 €; Toro y Betolaza 2.012.189 €.
Lau urtean, guztien artean 42.508.817 € banatu zituzten dibidenduetan, eta Koordinadoraren eta UGTren akordioarekin, langileok gure soldataren 2.550.000 € emango dizkiegu enpresa horiei.
Zamaketa ez da saltzen, defendatu egiten da!
Hitzarmen hau sinatuta Koordinadorak, UGTk eta BilboEstibak portuaren arima deabruari saltzeko arrisku larria eragin dute, eta gure soldata jaisteko xantaia onartu dute, enpresen osasun ekonomikoa zaintzeko. Izan ere, egiaztatuta baino gehiago geratzen da, ingeniaritza fiskalarekin, eta negozioa egituratuta duten moduan, egoera hori bera errepikatu egin daitekeela 3 edo 4 urte barru.
Ricardo Barkalak eta Portu Agintaritzak alfonbra gorria jarri dute portuko langileen eskubideak suntsitzeko, gehienak multinazionalak diren enpresei mesede egiteko. Hitzarmen hau sinatzeak bide ematen du eskulan merkeagoa eta lan-eskubide gutxiagorekin izatea, baita Bilboko portuan lana merkatzea ere, enpleguaren prekarizazioaren bidez.