LABen ikasketa sindikaletarako fundazio Ipar Hegoak egoeraren azterketa egin ohi duen “Ikusmiran” seriearen zenbaki berri bat aurkeztu du, oraingoan “Osasungintza Hego Euskal Herrian. Eraldaketa baten beharra” leloarekin, konfinamendua ezarri zutenetik bi urte bete diren egunean. Hain zuzen ere, txostenak azken urteotan osasungintza sisteman egon den eboluzio kezkagarriaren inguruko datuak jaso ditugu. LABeko idazkari nagusi ondoko Igor Arroyok eta sindikatuko analisietako arduradun Oihana Lopetegik eman duten irakurketaren berri, Osakidetzako LABeko ordezkari Maria Uretak eta Ana Tere Alvarezek lagunduta.
Igor Arroyoren hitzetan, “COVID-19aren pandemia nazioarteko fenomeno bat izan da. Hala ere, kudeatzeko modua desberdina izan da lurralde batetik bestera. Pandemia estres-test moduko bat izan da osasun-sistema publikoarentzat, eta azken hamarkadan salatzen genituen akatsak agerian geratu dira. EAEko eta Nafarroako Gobernuek ez dute behin bakarrik estropezu egin harri berarekin, hiru aldiz baizik”.
Lehen estropezuak azken hamarkadetan ezarritako osasun-politikekin du zerikusia. Laurogeita hamarreko hamarkadaren amaieran Azkuna eta Cervera buru zituen osasun-kontra erreforma abian jarri zenetik, laguntza-ahalmenaren galera eta eraispena etengabea izan da Osasunbideko eta Osakidetzako osasun-zentroetan. “Ikusmiran” txosteneko datuek erakusten duten bezala, EAE eta Nafarroa Europako batez bestekoaren azpitik daude osasun-inbertsioari, osasun-langileei eta bereziki erizainei eta ohe erabilgarriei dagokienez. “Beraz, pandemiak agerian utzi zituen murrizketa, desegite eta pribatizazio politikek ahuldutako osasun-sistemaren lotsak, batez ere lehen mailako arretan. Langileen profesionaltasunak eta entregak ezin izan du saihestu EAJ, UPN eta PSOEren politikek hondatutako osasun publikoko sistema baten kolapsoa”, azaldu du idazkari nagusi ondokoak.
Bigarren estropezua pandemia hasi ondoren ezarritako politikei buruzkoa da. Osasun-arloari dagokionez, langile kopuruaren igoera koiunturala ez da nahikoa izan lehen mailako arretan eta ospitaleetan agertu diren zuloak estaltzeko. Osasun-arduradunen aginduak maizegi aldatu dira, beldurra eta mesfidantza sortuz. Herritarrei pandemiaren bilakaeraren ardura eman zaie, erakundeen kudeaketaren gabeziak ezkutatzeko. Herritarren osasun fisiko eta mentalaren prebentzioa bezalako alderdiak axolagabe geratu dira. Eta, batez ere, Igor Arroyoren arabera, “hasiera-hasieratik hartu beharreko neurria hartzea saihestu da: osasun-baliabide pribatu guztien esku-hartze publikoa, salbuespenezko une bati aurre egiteko. Klinika eta farmazia pribatuek herritarren pairamenen kontura egin dute abuztua”.
Orain hirugarren etenduraren aurrean gaude: “Desinbertsioa eta osasun-sistema indartzeko koiunturazko neurrien desaktibazioa, bai eta aurretiko gabezien metaketa ere, pandemiaren bi urteko ondorioekin. Amorragarria da arduradun publikoek bi urte hauetan gertatutakoa kontuan hartu ez izana. Sindikatuoi entzungor egin digute, aho batez eskatu dugunean egiturazko neurriak hartzea eta inbertsio handiagoa egitea osasun publikoaren sisteman eta, bereziki, lehen mailako arretan”.
Horregatik, Igor Arroyok exijitu du Osasun Sailek, bereziki, eta Urkulluren eta Chiviteren gobernuek, oro har, erantzukizun politikoak har ditzatela herritarren aurrean, eta sindikatuen aldarrikapenei erantzun diezaietela.