Urtarrilaren 21etik 23ra ospatu dira Lisboan Nazioarteko V. Topaketa Ekosozialistak. III. Topaketa Ekosozialistak Bilbon antolatu zirenetik hartu dugu parte LABeko kideok topaketa hauetan. Portugalen, Ekintza Sozialeko kide Endika Perezek eta Iratxe Delgadok hartu dute parte.
IX. Biltzar Nagusian gure egin genuen ekosozialismorantz urratsak emateko konpromisoa, berritu berri dugun Programa Sozioekonomikoan oinarrietako bat izan delarik. Topaketa hauetara ekosozialismoaren bueltan kokatzen diren hausnarketak eta eragileak ezagutzeko helburuarekin joan gara, baita gure Programa Sozioekonomikoko proposamenak partekatu (Banaketa hirukoitzarena kasu) eta sindikalismoaren erronkez hausnartzeko ere. Horretarako, sindikatuen eta sindikalismoaren erronken inguruko saio bat antolatu genuen beste kide batzuekin batera.
Ezer baino lehen, topaketetatik egin bezala, Europar Batasunak Covid19 testuinguruan harturiko neurri baztertzaileak salatu behar ditugu, Hegoalde Globaleko kideen parte hartzea oso nabarmenki mugatu dutelako. Krisi ekosozialaren izaera globala da, eta Hegoalde Globaleko herrialdeak dira ardura historiko txikiena duenak eta eragin kaltegarrienak jasaten ari direnak. Hortaz, bide hau kide horiek entzunez eta kide horiekin batera egin behar dugu ezinbestez.
Norantz, nor, nola
Topaketa hauen helburua hiru galdera nagusiri erantzutea izan da: Norantz? (Zein da zerumuga ekosozialista?), Nor? (Nor da iraultza honen subjektua?), Nola? (Zein bide eta proposamen jorratu nahi ditugu?) Era beran, galdera hauek erantzuteko ikuspuntua bere aniztasunean argia zen: justizia klimatikoa eta justizia soziala banatu ezinezkoak izan behar direla, #CodeGreenCodeRed. Horren baitan, topaketen metodologia irekiak hala bultzatuta, askotarikoak izan dira eztabaidak.
Langile-klasearen paperaz gogoeta interesgarriak egiteko aukera izan dugu, eta zehazki sindikalismoaren paperari buruzkoak. Ez da erronka makala. Alde batetik, ekofeminismoari buruzko saioan (Ecofeminism as working-class politics), lana eta hau nola antolatzen dugun birpentsatzearen beharretik abiatuta, sindikalgintza ekofeministaren indargune eta erronkez eztabaidatu zen; baita ere Zaintza Sistemen nolakotasunaz eta hauek nola jorratu daitezkeen, edota zaintza greben potentzialitateaz. Argi dago, LABen ere hala hausnartu dugu, langile-subjektuaz dugun ulerkera zabaltzeko erronka daukagula eta lan mota guztien aitortza eta berrantolatzearen beharra aintzat hartuz gure praktika sindikala eta proposamenak edo aldarrikapenak eraldatu behar ditugula.
Eztabaida beraren baitan ere trantsizio ekologikoak suposatzen duen sektore batzuetako enplegu galerari aurre egiteko estrategien inguruko eztabaida egiteko aukera izan genuen. Galdera gakoa da zein rol har dezakegun kutsadura handia eragiten duten sektoreetako langileekiko. Sistema kapitalistan langileok gure lan indarra saldu behar dugu bizirauteko, eta trantsizio ekologikoak eskatzen duen trantsiziori loturiko enplegu batzuek desagerpenak beldurra eragin dezake, langile sektore batzuk erresistentziak izatera eramanez. Ezin dugu beste alde batera begiratu, are gutxiago eskuin muturraren mehatxua gero eta handiagoa den honetan. Sindikatuok langile hauentzako ere zein proposamen daukagun zehazteko ardura daukagu, trantsizioa langileek ez, kapitalak ordain dezan.
Eztabaida interesgarria eman zen ikuspegi honetatik. Langile horiei alternatibak emateko beharraren aurrean enplegu klimatikoak bezalako proposamenak eztabaidatu ziren (Climate Jobs), langileok trantsizio ekologikoaren subjektu bilakatzeko helburuarekin eta jendartearentzat onuragarriak diren enplegu duinetan aritzeko aukera emanez. Era berean, deshazkundea aukera bat baino behar bat eta jada modu ez-planifikatuan eta langileen kontra gertatzen ari den zerbait dela aipatu zen, eta beraz, ez dela soluzio magikorik etorriko enplegu batzuk beste batzuengatik ordezkatzean baino ez dena oinarrituko. Horregatik, beharrezkoa dugu langileak subjektu aktibo bilakatzeko proposamen zehatzen eztabaidan jarraitzea, Bidezko Trantsiziorako Batzordeen proposamena bezalakoak, gure Programa Sozioekonomikoan jasoa duguna. Proposamenak eraiki behar ditugu bai, eta, era berean ere, trantsizio honen gidaritza eta garatzeko baliabideak kapitalari disputatu.
Horretaz gain, beste hainbat eztabaida izan genituen: TUEDeko kideek hainbat sindikatuk egin dugun Trade Union Program for a Public, Low-Carbon Energy Future (Sindikatuen programa publikoa eta karbono-baxukoa den etorkizun energetikorako) proposamena aurkeztu zuten, mugimenduaren intersekzionalitateaz hausnartu genuen, Global Green New Deal proposamena eta honen inplikazioak Hegoalde Globalean ezagutu genituen… Ekosozialismoaren txapelaren baitan proposamen anitzak biltzen direla agerian geratu da. Ideia eta proposamen ugari daude mahai gainean eta eztabaidagai dago nola bultzatu daitekeen hauen arteko eztabaida eta nola bilatu daitezkeen sinergiak.
“Ekosozialismoaz hitz egiten aritu gara, orain egitea dagokigu”. Topaketen amaiera ekitaldian aipatu zen esaldi hau. Topaketa Ekosozialistek munduko txoko ezberdinetako aktibistak eta eragileak elkartzeko aukera eman digute, elkar aberasteko eta sareak indartzeko. Erronka globala dugu parez pare, baina aldaketek tokian toki ondo sustraituak behar dute. Hor kokatzen gara LABeko kideok: ikasitakoa Euskal Herrira ekarri, eta sindikaldintza borrokalari eta eraldatzailetik praktikan sakontzeko erronka gure eginez. #GukEkosozialismoa
