Garai berri batean sartzen ari gara. Osasun krisia gainditzen doan neurrian, krisi ekonomiko eta sozialari erantzun egoki bat emateko premia areagotzen ari da. Unea da patronala eta instituzioen aurrean indarrez agertzeko, mezu argi bat bidaltzeko eta neurri zehatzak eskatzeko.
Batzuk “normaltasunarekin” amets eginez oporrak antolatzeari ekin diote. Aurreko krisiaren aitzakian inposaturiko lan erreforma, pentsio erreforma, murrizketa zein zerbitzu publikoen merkantilizazio eta pribatizazio politiken eraginez, beste askorentzat, ordea, oporrak eta normaltasuna, biak, dira ameskeria, gutxieneko bizitza duin bat ezinezko zaien honetan.
Pandemiaren datuek horretarako tartea uzten dutenean, labana gurinetan bezala mezu baikorrak sartzen ari zaizkigu alde guztietatik. Okerrena pasa dela, ekonomiak hazkunde handia eta azkarra izango omen du, langabezia tasak murriztu, ostalaritzan eta merkataritzan dena lehengora itzuli. Logika kapitalistari erantzuten dion Barne Produktu Gordinari (BPG) begira jarri nahi gaituzte. Guri ez digu adierazle horrek balio: lan merkatu araututik kanpo geratzen diren zaintza lanak ez ditu kontuan hartzen, ez du sortzen den aberastasuna modu orekatuagoan banatzea bermatzen, ez du lan duina ziurtatzen, ez du zerbitzu publikoen kalitatea neurtzen eta ez du aberastasuna sortzeko aztarna ekologikoa zein den kontuan hartzen.
Aldaketak beharrezkoak dira, trantsizio ekosozialista eta feminista da gure bidea, bizitza erdigunean jarriko duen eredu ekonomiko eta sozial berria eraikitzeko. Sektore publikoak izan behar du ekonomia jardueraren ardatza; lan guztiak aitortu eta banatu zein ondasuna banatzeko politikak bultzatu behar dira eta indarrean dagoen produkzio eta kontsumo eredua auzitan jarri behar da.
Ez da hau krisiari eman nahi zaion erantzuna. Merkatuaren logika gailendu da berriro. Enpresa transnazionalen mesedetan Europako Funtsek ezarri dute garai berrirako joko-zelaia. Diru publikoa erruz jarriko da esku pribatuetan, inolako baldintza sozialik eta konpromisorik eskatu gabe. Ekonomia ulertzeko ikuspegi androzentrikoa nagusitzen da. Pandemiak oso argi utzi du bizitza sostengatzeko ezinbesteko lanak zeintzuk diren, baina zaintzaren aferak irtenbide egokirik gabe jarraitzen du, oinarrizko lanetan ari diren sektore feminizatu eta prekarioek aitortza politiko, ekonomiko eta sozialik gabe. Enplegu duina bermatu edota zerbitzu publikoak hobetzea ere ez daude politika publikoen lehentasunen artean.
Funts horietatik dirua jaso nahi duten estatuek baldintza batzuk bete behar dituzte eta fin ari dira horretan Euskal Herriko langileon lan eta bizi baldintzen gaineko erabakiak inposatzen dizkiguten bi estatuak. Lan erreformak bertan behera utzi behar dira, kalitatezko enplegu publikoa sortzeko apustua egin eta enplegu hori egonkorra izan dadin bermatu. Madrilgo Gobernuak ez du horrelakorik egingo, neurri zuzentzaileren bat hartuko balu gaitz erdi, baina askoz gehiago behar da, negoziazio kolektiboaren zentralizazioari mugak jarri eta enplegu duina bermatzeko. Gauza bera pentsioekin, pentsio erreformek ezarritako murrizketak ez dira lehengoratzen eta kapituluka dator pentsio sistema publikoan murrizketa berriak ekarriko dituen erreforma. Parisen ere, bide beretsutik, langabezia prestazioak mugatuko dituen erreforma lantzen ari dira eta pentsioen erreforma berri baten aukera berriro zabaldu da. Langileei bizitza duina bermatzeko, lan harremanek eta pentsio eta babes sozial sistemek eraldaketa sakona eskatzen dute. Eta, zalantzarik gabe, Euskal Herriko Lan Kodea eta Gizarte Segurantzako lege propio baten aldeko olatua sortzeko garai ezin aproposagoa da hau.
Egun ditugun eskuduntzekin gehiago egin daiteke. Kontzertu Ekonomikoak ematen dituen aukerak herritarren zerbitzura jartzeko eskatzen diegu Eusko Jaurlaritzari eta Nafarroako Gobernuari. Bada garaia zerbitzu publikoak indartzeko, zaintza sistema publiko komunitarioa bultzatzeko eta zerga erreforma sakona sustatzeko.
Langileok behar ditugun erantzunak ez dira elkarrizketa mahai baten bueltan adostuko, aldaketak borrokatu eta irabazita baizik, ezker subiranismoaren eta langileen lidergotik. Euskal Errepublika sozialista, feminista eta euskalduna ortzimugan, herri burujabetza prozesua bultzatuz egin behar dugun bidea da.
Euskal Herrian, borroka sindikal eta sozial ugari ditugu piztuta, lantokiak, auzoak eta herriak zipriztintzen ari diren borroka eredugarriak, Tubacexeko gatazkatik abiatuta Aiaraldean sortu den dinamika soziosindikala, kasu (kaleratzeak baliogabetzen dituen epaia irabazi berritan, langile borrokalari guztiei zorionak lerro hauetatik, borrokak merezi du!). Iazko urtarrilaren 30ean egin genuen azken Greba Orokorra. Ez zen erantzun greba bat izan, ofentsibara planteatu genuen greba izan zen eta pandemiak ez gaitu kaleetatik atera. Momentuak greba eta mobilizazio berriak deitzea eskatzen du. Zentzu berean hitz egin zuten pentsionistek maiatzaren 29ko manifestazioetan. Gisa honetako deialdi batek eskatzen dituen gehiengo eta adostasunak eraikitzeko saiakeran jarraituko dugu LABetik, borroken konfluentzia momentua bilatzeko prest gaude.
Garaia da, erreforma eta murrizketa berrien zain egon gabe, indarrean daudenak atzera bota eta bidean direnak baldintzatzeko. Garaia da eraldaketa sozial eta aldaketa politikoaren aldeko indarrak askatzeko.