LAB sindikatuko idazkari nagusi GarbiƱe Aranburuk agerraldia egin du, Kontseilua eta ELA sindikatuarekin batera, lan-mundua euskalduntzeko neurri eraginkor eta betearazleak eskatzeko.
Hain zuzen ere, lan-mundua euskalduntzeko urrats zehatzak egin behar direla adierazi dugu. Ā«Euskararen normalizazioa garatzeko ezinbesteko esparrua da lan-munduarenaĀ», ziurtatu du Kontseiluko idazkari nagusi Paul Bilbaok. Zentzu honetan, GarbiƱe Aranburuk ziurtatu du Ā«euskal sindikalgintzaren gehiengoak urratsak eman nahi dituela langile guztion eskubideak bermatzekoĀ», eta, ildo horretan, Ā«lan-mundua euskaldundu nahi bada, ezinbestean erabaki ausartagoak hartu beharko dira. Alegia, neurri eraginkorragoak eta betearazleagoak, euskararen normalizazioak norbanakoen boluntarismoa gainditu behar duelakoĀ».
Horretarako, eskaera zehatza egin dugu: Confebaski eta CEN Nafarroako Enpresaburuen Konfederazioari proposatzen diegu 50 langiletik gorako enpresa guztietan euskara-planak garatuko direla jasotzen duen akordio interprofesionala hitzartzea. Era berean, Jaurlaritzari eta Nafarroako Gobernuari dei egin diegu neurri hori babestu dezaten, besteak beste, plan horiek aurrera ateratzeko inbertsio ekonomikoak bideratuz.
Enpresen gutxiengoa
EAE-ko ehun enpresetatik bakarrak du garatuta euskararen erabilera normalizatzeko prozesu eta egituraren bat. Beraz, EAEn 138.000 enpresa daude euskararen erabilera normalizatzeko inolako planik edo garapenik gabe. Hamarretik bederatzi. Nafarroan are gehiago dira. %0,7k bakarrik dute euskara garatzeko prozesu edo egituraren bat.
Tamainari begiratuz gero, neurri txikiko enpresak dira gehienak. EAEn 2.000 batek gainditzen dute 50 langileen langa. Aitzitik, langile gehien pilatzen dituztenak dira: EAEko establezimenduetako langileriaren erdiak egiten du lan halako enpresaren baten. Antzeko proportzioetan dabiltza Nafarroan, kopuruz nabarmen gutxiago badira ere.
Horrek esan nahi du Hego Euskal Herriko enpresa jakin batzuek jarri beharko dituztela martxan euskara-planak, proposamena aintzat hartuz gero. Baina, gutxi izanagatik ere, irismen handia izango lukete: langileriaren erdiari eragingo lioketelako euskara-planek.
Gainera, datozen bi hamarkadetan erretiro asko etorriko direla ohartarazi du GarbiƱe Aranburuk: Ā«Hego Euskal Herriko langileriaren erdia erretiroa hartzeko adinean egongo da. Belaunaldi aldaketa bat gertatzera doa, eta abagune paregabea izango da eremu sozioekomikoaren euskalduntzea bultzatzeko. Kontrakoa gerta liteke, ordea: neurri egokirik hartu ezean, belaunaldi hori erdaldunduko dituelako eremu sozioekonomikoak. Eta, ondorioz, ezdeusean geratuko lirateke hezkuntzan belaunaldi hori euskalduntzeko egindako ahaleginak eta inbertsioak. Horregatik, gakoa izango da belaunaldi berri horren lan-munduratzeko prozesuaĀ».
Bilerak patronala eta administrazioarekin
Pandemiak biluztu eta gordindu ditu lehendik zetozen gabeziak, oraingoan ere zaurgarrienak kolpatu dituelako gogorren. Hizkuntza-eskubideekin beste hainbeste gertatu da. Berehalakotasunaren eta lehentasunaren izenean, euskal hiztunon hizkuntza-eskubideak urratu eta baztertu dituzte, kolpean.
Horregatik, krisiak dakartzan eta ekarriko dituen aldaketen norabidea aldatu behar da.
Kontseiluak ekainean aurkeztu zuen Geroa euskaratik adierazpenak jasotzen zituen bide hori urratzen hasteko zenbait neurri, eta LAB eta ELArekin batera egindako proposamenak urrats bat gehiago ekarriko du. Bada garaia eremu sozioekonomikoaren euskalduntzean jauzia egiteko, eta, beste gai batzuetan gertatzen den bezala, gai honetan ere enpresa guztiek jendarte erantzukizunez jokatzeko. Guztiz zilegi eta egingarria delako.
Era berean, Jaurlaritzari eta Nafarroako Gobernuari babesa eman dezaten eskatu diegu, eta proposamena mahaigaineratzeko bilerak iragarri ditugu sindikatuok, patronalarekin zein administrazioarekin.